Saturday, October 26, 2013

මරාකරණය-

 රිංගින් ටෝන් ගැන මගේ ගිය සුමානෙ ලිපියට කමෙන්ට් එකක් දාපු යාලූවෙක් අහලා තිබුන, ජයතිලක බණ්ඩාර, අජිත් වගේ අය කරමින් ඉන්නෙ පේ‍්‍රක්‍ෂකයා හා සංගීතකරුවා අතර මේ මම යෝජනා කරන සජීවී සම්බන්දය ගොඩනැගීමම නේද කියලා. ඒත් එතකොට ඔවුන්ගෙ පැවැත්ම අර්බුදයට යාම ගැන ගැටළුව ඉස්සරහ අසරණ වීමේ යතාර්ථයට පිළියම් මොනවද කියන එක හිතන්න වෙනවා. ඒක ඇත්ත ප‍්‍රශ්නයක්. එක අතකින් අජිත් සහ විමුක්ති ගී කියන ජයතිලක බණ්ඩාර අතර මට සමානකමකට වඩා පේන්නෙ වෙනසක්. ජයතිලක බණ්ඩාර අතින් නොදැනුවත්ව සිද්ද වුණේ පේ‍්‍රක්‍ෂකයා සමග මේ සජීවී සම්බන්දය සීමා කර ගැනීමක් කියලයි මං හිතන්නෙ. තනි දේශපාලනික අදහසක් වටේ සංගීතය හැසිරවීම කැම්පේන් එකක කොටසක්.

කොයිතරං දුර්වලතා මැද වුණත් අජිත් පොදු පේ‍්‍රක්‍ෂාගාරයක් එක්ක සම්බන්ධ වෙන්න උත්සාහ කරනවා. දේශපාලන කේන්ද්‍රයක් වටේට සංගීතය හැසිරවීම වෙනුවට අජිත් දේශපාලනය දිහා අදේශපාලනිකව බලන්න ට‍්‍රයි කරනවා. ඒත් කාලයක් තිස්සෙ සංගීත ඇසුර ඇතුලෙ අජිත් ගොඩනගා ගත්ත වාමාංශික සම්බන්ධතා වල සීමා කිරීම් හින්ද එයාට මුහුද දකින්න බැරි වෙනවා.

ලංකාවෙ මේ වමේ සීමා කිරීම් හරිම අමුතුයි. උදා විදිහට කලින් සිද්ද වුණු ඩවුන් ටවුන් පල්ස් වැඩෙන් මහා සමාජය එක්ක හොඳට වැඩ කරන්න පුළුවන් අලූත් සිංදු ගොඩක් එලියට ආවා. ඒ නිර්මාණ කතිකාව ඊට වඩා එහාට ගෙනියන්න මං යෝජනා කළා. ඒකට ඒ කාලෙ කිරුළ කරපු කිංග්ස්ලිත් එක`ග වුණා. අරමුණ තිබුනෙ ලැබුණු පුංචි අවසරයක් ඇතුලෙන් මීඩියා එකක බීම් එක අත්පත් කර ගැනීම. ඒ හරහා අපේ හ`ඩ විශාල පේ‍්‍රක්‍ෂාගාරයකට ඇහෙන්න සැලැස්සීම. ඒත් මේ අලූත් සංගීත පරපුර ඇතුලෙ මේ යෝජනාවට ලොකු විරෝධයක් ආවා. කිංග්ස්ලි සහ මහාරාජාගේ උවමනාවන් ප‍්‍රශ්න කරන්න පටන් ගත්තා. අන්තිමට සන්නස්ගල පවා මේ අයට කතා කරලා මේ විකිණීමට විරෝදය දැක්කුවා. වැඬේ එතනම නතර වුණා.

සන්නස්ගල මේකට විරුද්ද වුණේ ඇයි? මේ සංවෘත සංවාදය විවෘත වීම වළක්වමින් ඒ වටේම ඉන්න සහ ඒ වේදිකාවට අයිතිය කියා ගන්න මුදලාලිලා කීප දෙනෙක් අතින් මේ ගේට්ටු පාලනය වෙනවා. කන්‍යා භාවය ප‍්‍රශ්න කර කර මේ ළමිස්සියන්ව ගේ ඇතුළෙ හිර කරනවා. විකල්ප ධාරාව කියන්නෙම සීමාවක්. විකල්පය විදිහට ලේබල් වෙනවා වෙනුවට අපි කරන්න  ඕන ප‍්‍රධාන ධාරාව ඇතුළට කඩා පනින එක. සන්නස්ගල ගැන කතාව ඇදුන හින්දම මේ ලාංකේය වාමවාදය පැහැදිලි කරන්න තවත් උදාහරණයක් එතනින්ම ගන්නං. 

මෑතක පත්තරේක සන්නස්ගල එයාගෙ පිරිමි ගොඩයි මං විතරයි පොත ගැන කතා කරනවා. එතනදි එයා කියනවා ඒ පොත කිසිම පත්තරේක පළ වුනේ නෑ, එයාගෙ තවත් රාහුල හාමුදුරුවන්ගෙ ලව් එකක් ගැන කතාවක් කිසි පත්තරේකින් ගත්තෙ නෑ, මේ මීඩියා හරිම සීමිතයි වගේ කතා ගොඩක්. ඒත් ඊට කලින් මං පිරිමි ගොඩයි මං විතරයි මේ රන්දිවෙන්ම කියෙව්වා. රාහුලගේ කතාවත් මේ පත්තරේම කොටස් වශයෙන් පළවුනා මට මතකයි. ඒත් සන්නාට මේක අමතක වෙන්නෙ ඇයි? මීඩියා වල එයාගෙ නවකතාව කොටස් වශයෙන් විකිණුනේ නෑ කියන්න  ඕන වෙන්නෙ ඇයි? මේක බොළඳ රැඩිකල් වීමේ උවමනාවක්. ඒ සීමිත බවෙන් එළියෙදි මේ රැඩිකල් වටිනාකම් ඇකිලෙන්න ගන්නවා (රැඩිකල් දූපත් මනස). අනිත් පැත්තට මේ තමන් මීඩියා වලට එලියෙන් පවතින මාර විකල්පයක් වීමේ ලාංකේය වමේ ෆන් එක. 

අපි අපේ කටුව කඩා ගන්න එක ඇතුලෙ ගොඩක් උත්තර තියෙනවා කියලයි මං හිතන්නෙ. අපේ කන්‍යාභාවය පාදඩයෙකුගෙ අතින් කෙළෙසෙන්න  ඕන. සාන්තුවරිය දක්වා පාර වැටිලා තියෙන්නෙ ගණිකා මඩමක් හරහා වීම ගැන පසුතැවිලි වෙලා වැඩක් නෑ. මීඩියා පාවිච්චි කරන්නම  ඕන. ඒක හරියට දෙමළ ජාතික සංධානය පළාත් සභා පාවිච්චි කරනවා වගේ වැඩක්. මීඩියා වලට පාවිච්චි වෙනවා වෙනුවට මීඩියා තමන් වෙනුවෙන් පාවිච්චි කරන තරමේ දැනුමක් සහ සන්නද්දභාවයක් ආර්ටිස්ට් කෙනෙකුට තියෙන්න  ඕන. උදේට ටීවී එකට ගොඩවෙන කේන්දරකාරයො, බියුටි කල්චර් කට්ටිය කරන තරමෙ දෙයක් වත් කරගන්න මීඩියා දැනුමක් නැති පිරිසකගෙන් ආර්ට් එකක ඊළ`ග හැරවුමක් බලාපොරොත්තු වෙන එකම විහිළුවක්.

මගේ අදහස නිෂ්පාදනය සහ ඒ ආශ‍්‍රිත සියලූම මෙවලම් වඩා සාර්ථකව තමන්ගේ අදහස වෙනුවෙන් පාවිච්චියට ගන්න  ඕන කියන එක. මෝඩයන් සහ තක්කඩියන් අතින් පාලනය වෙන ආර්තිකය ඇතුලට අපේ ආර්ට් අරගෙන යන්න  ඕන. මේ වෙලාවෙ අපිට  ඕන තව අවුරුදු සීයකින් මහා කලාකරුවො කියල ඇගයුම් ලබන පිරිසක් නෙමෙයි. ඒ වෙනුවට තමන් පවතින වටපිටාවෙ සෙමියොටික්ස් තේරුම් ගත්ත, ඒ සමාජය හරහා පරාරෝපණය වෙනුවට පරිණාමය තෝරා ගත්, අලූත් සිතීමක් සහිත සංස්කෘතික නිෂ්පාදකයින් පිරිසක්. ඒත් අපිට හැමදාම මුණගැහෙන්නෙ දූෂණය වෙයි කියලා හැන්දෑවෙ එළියට නොබහින,  කොන්වෙලා ඉන්න ලැජ්ජාශීලී ළමිස්සියො ටිකක්. ඒ ගොල්ලො කියන්නෙ ගම්පෙරළියෙ නන්දා වගේ කතන්දර.

පියල් ලියුම කියෙව්වද ඇහුවම, නෑ විසි කළා කියනවා. කොහෙටද ඇහුවම, අල්මාරිය අස්සට කියනවා.
‘මචං, බලං ඉඳලා හරියන්නෙ නෑ. මහින්දටවත් එකතු වෙලා වැඩක් කරන්නයි වෙන්නෙ’
මේ දවස්වල මට මුණගැහෙන මගේ යාලූවො ගොඩක් මේ කතාව එක එක විදි වලින් කියනවා. මේ ප‍්‍රශ්නෙ ඇතුලෙ එක පැහැදිලි ඇත්තක් තියෙනවා. ඒ තමයි ආණ්ඩව විසින් පාලනය කරන ධාර වලින් එලියෙ ඉපැයුම් මාර්ග (නිෂ්පාදන) සියල්ල අහෝසියි කියන එක. අනිත් පැත්තෙන් අපිට ඉතුරු වෙලා ඉන්නෙ රාජ්‍ය කලාකරුවො පිරිසක් විතරයි කියන එක. වැඩි පොලියට ණයට ගන්න සල්ලි වුණත් ආණ්ඩුවෙන් බෙදන්නෙ ආණ්ඩුවට හිතවත් ආර්ට් වලට. 

 මං ඒ හැමෝටම කියන්නෙ, ‘අනිවා, ඒක තමයි කරන්න  ඕනි’ කියල. ඒක මං කියන්නෙ ඇත්තටම. හේතුව මහින්දයි අපියි දෙන්නෙක් කියලා හිතාගෙන ඉන්න කල් අපි ඉන්නෙ අවුලක. ඒ වෙනුවට මහින්ද කියන්නෙ අපිම තමයි කියන පිළිගැනීම ඇත්ත වෙනසකට හොඳ පදනමක් ගේනවා. උදා විදිහට පුද්ගලික සම්බන්ධතා වලින් එලියෙන් පුරවැසි සම්බන්ධතා කියලා දෙයක් නොදැනීම මං හිතන්නෙ ආන්ඩුවටයි අපියි හිටගන්න එක පොදු කොටුවක්. තමන් කේන්ද්‍ර කරගත්තු රටක් ලෝකයක් ගැන මිස රටක් ලෝකයක් ඇතුළෙ තමන් කියන සිතීම ලාංකේය මනසෙ නෑ. (ළමාකම)

මෑතක රාජිතගේ ආදර වස්තුව ගැන රාවයෙ විචාරයක් ලියන හෙන්රි වර්ණකුල මෙහෙම කියනවා. යුරේකා යුරේකා, ආදර වස්තුවෙ තියෙන්නෙ ධම්ම දිසානායකගෙ කතාව. මං අන්දොස් වුණා. මෙච්චර කාලයක් මං හිතාගෙන හිටියෙ හෙන්රි වර්ණකුල කියන්නෙ ටිකක්වත් පැසුණු මිනිහෙක් කියලා. ඒත් එකපාරටම එයා බකමූනා වීදි බසියි බලලා ආන්ඩුවට මාර කනේ පාරක් කියලා පිනා ගිය ජනතාව වගේම වෙනවා. 

තමන්ගෙ යාලූවෙක් වුණු ධම්ම ගැන රාජිත ආදර වස්තුව කළා නං මට හිතෙන්නෙ ඒක පීචං වැඩක්. එහෙම සීමිත දේශපාලන දෘෂ්ටියකින් තමන්ගෙ අසල්වැසියා විවේචනය කරනවා වෙනුවට ඊට වඩා ගැඹුරු ජීවිත අවලෝකනයකට නොයනවා නං රාජිතගේ උත්සාහය පුස් වෙඩිල්ලටත් අන්තයි. කොහොමටත් ආදර වස්තුව මට පැතළි නාට්ටියක්. ඒත් ඒකෙ ශ්‍යාම් කරපු ඔය ධම්මගේ කියන චරිතෙ විතරයි ටිකක් වත් ලේ මස් ඇතුව නිර්මාණය වෙලා තිබුණෙ. පේ‍්‍රක්‍ෂකයා බැඳෙන්නෙ ඒ ජීවිතය වටේ විතරයි. කාඞ්බෝඞ් ශිෂ්‍ය සංගම් නායකයාවත්, මොට්ට මීඩියා අධිපතියාවත්, කිසිම තේරුමක් නැති පරණ පෙම්වතියගේ චරිතයවත් ඒ නාට්ටියට කිසිම හුස්මක් එකතු කරන්නෙ නෑ. ඒ හරහා රාජිත කියන්න හදන්නෙ ජීවිතය එහි සියලූ පාපයන් වේදනාවන් හා පරිතාපයන් සහිතව විඳින එකම චරිතය මේ විශ්ව විද්‍යාල ආචාර්යවරයා කියන එක නම් ආදර වස්තුව මට ආයිමත් බලන්න වෙනවා. ඒත් හෙන්රි මෙතනදි පිනා යන්නෙ මේ විශ්ව විද්‍යාල ආචාර්යවරයා කවුද කියලා එයා හොයා ගත්තා කියන ආනන්දයෙන්. මට හිතුණෙ, ඉතිං අපිට ලපංද?

මහින්ද සහ අපි යනුවෙන් දෙකොටසක් නෑ කියලත්, අපි කියන්නෙමත් මහින්දගෙ එක කොන්දේසියක් කියලත් මං හිතන්නෙ මේ වගේ තව ගොඩක් දේවල් එක්ක. මේ වෙනකොට අපේ තේරුම් ගැනීම සහ රස විඳීම කියන සීමාවන් මහින්ද චින්තනය තරමටම පටු වෙලා නැද්ද? අපි ලියන කියන කියවන දේවල් කොයිතරමක සීමිත පරාසයක සහ ඇගයුම් පද්දතියක් ඇතුලෙ හැසිරෙන දේවල්ද? හෙන්රි වර්ණකුල තමන්ගෙ මිත‍්‍රයා සමච්චලයට ලක් කිරීම නාට්ටියේ අර්තය විදිහට ධනාත්මකව අරගෙන ලියන විචාරය මේකට එක උදාහරණයක්. මහින්දට ප‍්‍රතිවිරුද්දව කියලත් අපි නැවත නිර්මාණය කරන්නෙ මහින්දවමයි. පිට්ටනිය වෙනස් කිරීමේ අවංක උත්සාහයකට අපිට අත පොවන්න පුළුවන් වෙන්නෙ මේ චින්තනයේ සීමාවන් අපිටත් නොදැනීම අපිව ආක‍්‍රමණය කරන විත්තිය තේරුම් ගැනීම ඇතුලෙ විතරයි.

උදා විදිහට මේ වෙද්දි ටීවී එකේ අපි දකින වෙළඳ දැන්වීම් දිහා බලාගෙන හිටියොත් අපිට සමස්ත ආර්තික රටාවම මරාකරණය වීමේ (සීමිත වීමේ) අර්බුදය හොඳටම තේරුම් ගන්න පුළුවන්. තමන්ගේ ප්‍රොඩක්ට් එකට (බ‍්‍රෑන්ඞ් එකට) අදාල සංස්කෘතියක්, ජීවිතයක් නිර්මාණය කරන්න අඩු ගානෙ උත්සාහ කරන එකයි මෙච්චර කාලයක් අපි ප‍්‍රචාරණය ඇතුලෙ දැක්කෙ. ඒ ඒ දැන්වීම් ඇතුලෙ ඒ ඒ නිෂ්පාදනයට අදාල ලෝකයක් නිර්මාණය කරනවා. නිකංම බඩුවක් ගන්නවා වෙනුවට සංස්කෘතියක් පරිභෝජනය කරනවා කියන හැ`ගීම පාරිභෝගිකයන්ට දෙනවා. කොකා කෝලා මේකට හොඳම උදාහරණයක්. 

ඒත් මේ වෙද්දි බ‍්‍රෑන්ඞ්ස් (සන්නා) කියලා දෙයක් නෑ. පිටකොටුවෙ පේමන්ට් එකේ ලාබයි ලාබයි කියනවට එහා දෙයක් ඇඞ්වර්ටයිසින් වලින් කරන්නෙ නෑ. හේතුව අනාගතයක් ගැන හිතලා ශක්තිමත්ව එහෙම සංස්කෘතියක් ගොඩනැගීමේ වෙළඳ උවමනාව අහෝසියි. අද කීයක් හරි අඩු කරලා තොගේ විකුණගන්නවට එහා වෙළඳාමක් ගැන බලාපොරොත්තු මහා පරිමාණ නිෂ්පාදකයින් පවා අත් ඇරලා. ටීවී එකේ පෙන්නන බැංකු දැන්වීම් ටික ගත්තොත් රුපියල් දහදාහක් දැම්මොත් ඇතුල් වෙන සිතූ පැතූ සම්පත් දෙන මහා තෑගි තරගයක් ගැනයි හැම බැංකුවක්ම කියන්නෙ. අනිත් බැංකුවට වඩා වෙනස්ව තමන්ගේ පාරිභෝගිකයන් එක්ක සම්බන්ද වීම වෙනුවට එකම පාරිභෝගික පිරිසක් බෙදා ගන්න මේ හැමෝම පොරකනවා.
රේඩියෝ චැනල් ටික ගත්තොත් ඔක්කොම කියන්නෙ එකම කතාව. ඇහුවොත් සල්ලි, එක්කෙනෙක් කියනවා. ඇහුවොත් සල්ලිම තමයි, ඊළ`ග එක්කෙනා කියනවා. ඇහුවොත් සල්ලි සල්ලි, තව එක්කෙනෙක් කියනවා. වෙනස් වෙන්න කාටවත් තවදුරටත්  ඕන නෑ. හැමෝම එකයි.

මේ වෙද්දි අපේ සුපිරි වෙළඳ සැල් ස්වයං නිෂ්පාදන අලෙවි සැල් දක්වා පුංචි වෙමින් යනවා. තව දුරටත් කාර්ගිල්ස්, කීල්ස් වලින් අති විශාල පරිමාණයක තෝරා ගැනීම් කරන්න ලැබෙන්නෙ නෑ. ඒ වෙනුවට තොග ලාබෙට අරගෙන තමන්ගේ නමින් පැක් කිරීමේ ස්වයං තේ කුඩු බිස්නස් කලාව දක්වා සුපර් මාර්කට් පහුබැහැලා. තෝරා ගැනීම ලාබයි. සීමිතයි. 

මේ විදිහෙ ලාබ බාල වෙළඳ සංස්කෘතියක් සහ දෙමළු මරා දැමීමේ ගිල්ටිය වහ ගන්නා අපේකමක් ඇතුළෙ ඇති දැඩි වෙන ප‍්‍රජාවක් තමයි අපිට එළියට බැස්සම මුණගැහෙන්නෙ. මේ සමාජයට සාපේක්‍ෂ සිතීමක් තමයි අපිට උරුම වෙන්නෙ. බුදුන්ගෙ වුණත් සිතීම ඒ කාලෙ සමාජයට සාපේක්‍ෂ වෙනවා.


මරාකරණය කියලා මං දකින්නෙ මේ අර්බුදය. මහින්ද රාජපක්ෂ කියන්නෙ පුද්ගලයෙක් නෙමෙයි. තත්වයක්. ඒක සමග වීම හෝ එහි අනිකා වීම කියන්නෙ එකම දෙයක්. වෙනස් දේ වෙන්නෙ මේ තත්වයේ කොන්දේසි වෙනස් කරන්න දායක වීම කියලයි මං හිතන්නෙ. ඒත් අපි නොදැනුවත්වම වුණත් කරමින් ඉන්නෙ මහින්දට එරෙහිව රනිල් කියන (රනිල් කියන්නෙ මහින්ද කියන තත්වය වෙනස් කරන අදහසක් නෙමෙයි. ඒ තත්වයේම පැවැත්මෙ කොන්දේසියක්) තර්කනයම අනිත් හැම ක්‍ෂෙත‍්‍රයකත් පවත්වාගෙන යන එක. අපිට වෙනස් අදහසක් නෑ. ඒකට හේතුවම වෙන්නෙ මහින්ද කියන තත්වය තේරුම් ගැනීම මග අරින එක වෙන්න පුළුවන්. මහින්ද තත්වය හරහා සංතර්පනය වෙන සමාජ සංස්කෘතික උවමනා සහ ගතිකයන් ගැන මැදිහත් තේරුම් ගැනීමක් නැතුව ආන්ඩුවෙ වැඩකට සම්බන්ද නොවීමෙන් පමණක් තමන් විකල්පය කියා හිතාගැනීම ඇත්තටම මෝඩකමක්.


ඒ වෙනුවට මේ තත්වයේ කොටස්කරුවෙක් විදිහට තමන්ගෙ පැවැත්ම තේරුම් අරගෙන තමන්ගේ පැවැත්මේ කොන්දේසි වෙනස් කිරීම හරහා දේශපාලන වෙනසකට උත්සාහ කරන එක ප‍්‍රායෝගිකයි. ඒක අමාරුයි. ආපහු නොඑන අය ගොඩක් එතන නතර වෙයි. ඒත් ඒ හැම උත්සාහයක්ම මේ ගමන් දිශාව අංශකයකින් හෝ වෙනස් කරාවි.

-චින්තන ධර්මදාස

Saturday, October 19, 2013

බකමූණාගේ ආසම සිංදුව

දැන් ලංකාවෙ සිංදු හැදෙන්නෙ නෑ. ඒ වෙනුවට හැදෙන්නෙ රිංගින් ටෝන්. රිංගින් ටෝන් වලින් එළියෙ මියුසික් වලට පැවැත්මක් නෑ. මේක ගැන එහෙම සිංදු කරන අයම වුණත් කතා කරන්නෙ කණස්සල්ලෙන්. ඒක නිකං මූනිච්චාවක් කියලා මුලින් හිතුණත් දිගටම එහෙම අය මුණගැහෙන කොට හිතනවා සල්ලි ගෙව්වත් මෙතන තියෙන බලහත්කාරයේ වේදනාව ඇත්ත වෙන්න පුළුවන් කියල.

රිංගින් ටෝන් වලින් බාල සිංදු හැදෙනවා වගේ ප‍්‍රබුද්ද මනස්ගාතයක හිර වෙන්නෙ නැතුව බැලූවොත් ඇත්තටම නං වෙන්නෙ ඒකෙ අනිත් පැත්ත. මීට ටික කාලෙකට කලින් සිංදු කියලා ඉතුරු වුණේ ‘බස් සිංදු’ විතරයි. මේ ආපු හැම රැුල්ලකම ඒවාට අදාල සංගීතමය ගුනාංග තියෙනවා. නාද දේශපාලනයක් තියෙනවා. මේක පක්ෂ දේශපාලනයට වඩා ලොකුයි සහ අදාලයි. උදා විදිහට බස් සිංදු වල ඔක්ටොපෑඞ් එක උස්සලා, ටිස් ටිස් සද්දෙ විතරක් ඇහෙන්න නැගෙන ගෝසාව අහන් ඉන්න පුළුවන් බස් එකකම විතරයි. බස් එකේ වේගෙත් එක්ක ඇහෙන්නෙ වචන කෑලි විතරයි. මේ තාල ගොඩක් බස් වලට නැගලා කියන හි`ගන කවි තාල වලට ළ`ගයි. තේමාවන් මල් වලට සහ පන්සල් වලට ළ`ගයි. මේ සිංදු කියන ගායකයොත් ආපහු ඒ සල්ලි වලින් ගත්තෙ බස්.

මේ කැසට් රැුල්ල බස් එකේ සෙට් එකට පෙන් ඩ‍්‍රයිව් එක ගහන්න පටන් ගත්ත තැනදි අහෝසි වුණා. ඩවුන් ලෝඞ් කරලා සිංදු අහන රැුල්ල වෙන විදිහක මාර්කට් එකකට මාරු වුණා. රිංගින් ටෝන් ආවෙ ඒ විදිහට. හිතාගන්න බැරි තරම් වේගෙන් මේ මාර්කට් එක දැවැන්ත සල්ලි කන්දරාවක් එහෙට මෙහෙට ගලන තැනක් වුණා. මෙතනදි තමන්ට පුද්ගලිකව, හුදකලාව ඇහෙන සිංදු  ඕන වුණා. රත්තරං... නොදැක ඉන්න බෑ... මගේ පණ.... වගේ ගේය පද සාහිත්‍යයක් එක්ක එකම තාලෙක සිංදු පැටව් ගහන්න පටන් ගත්තා. මේක ලොකු පදාසයක පැතිරුණු කර්මාන්තයක්. ඇත්තටම අපේ සිනමාවට වඩා ප‍්‍රායෝගිකයි. සිංදු ලියන්නාගේ ඉඳන්, චැනල් සහ ගොසිප් සයිට් දක්වාම මෙහෙයවෙන්නෙ රිංගින් ටෝන් කොම්පැණිය අයිති කොල්ලට  ඕන විදිහට. මේවා ඇතුලෙ ඉරාජ් ලා කසාද බඳිනවා, රොෂාන් චතුරිකා දාලා ගිය හැටි කියනවා, වැඩියෙන්ම ජනප‍්‍රිය වුනේ අතුලයි සමිතයි පේ‍්‍රම කතාව. ඒක දැන් කොටස් වශයෙන් නිෂ්පාදනය වෙනවා. චැනල් වල අධ්‍යක්‍ෂවරුන්ට මුදල් ගෙවා නැවත නැවත ප‍්‍රචාරය කරන දැන්වීම් වගේ සිංදු වදිනවා. ඒවට කන් ඇබ්බැහි වෙනවා. ඊට පස්සෙ ඒක රිංගින් ටෝන් එකට දාගෙන, දාලා ගිය කොල්ලා හරි කෙල්ල හරි කතා කරන කල් බලාගෙන ඉන්නවා.

මේකෙ ආතල් එකක් මිසක් වැරැුද්දක් මට පේන්නෙ නෑ. සම්භාව්‍ය සිංදු අහන කාලෙත් කට්ටිය කළේ  ඕකමයි. සංදේශ කාව්‍ය වචන වලින් කියන එක දැන් සුජීව ප‍්‍රසන්න ආරච්චිගේ වචන වලට මාරු වෙච්ච එක විතරයි සාහිත්‍ය පැත්තෙන් බැලූවොත් වෙනස. ඒත් අර කැඩිච්ච බිඳිච්ච බස් සංගීතය රිංගින් ටෝන් සංගීතයෙදි ඊට වඩා ගුනාත්මක මට්ටමකට ඉස්සෙනවා. උදා විදිහට දමිත් අසංක කියන ඉස්සර බස් ගීත ගායකයා මේ වෙද්දි අතුල- සමිතා සංගීත ධාරව දක්වා වෙනස් වෙනවා. මියුසික් වීඩියෝ එකක් කරලා වෙන විදිහක ප‍්‍රතිරූපයක් හදා ගන්නවා. ඇත්තටම ගත්තොත් මහා පරිමාණෙන් මේක කොලිටි වෙනසක්. අනිත් එක තමන්ට  ඕන විදිහට කස්ටමයිස් කර ගන්නා තමන්ගේ සන්නිවේදන අවකාශයේ කොටසක් වුණු තමන්ගේ රිංගින් ටෝන් එකට සෙට් වෙන, හුදකලා අත්දැකීමක් බෙදා ගන්න තැනට මියුසික් එන එක හොඳයි. ඒ වගේම ෆෝන් එක කොල් ගන්න තැනින් ගොඩක් ඈතට ඇවිත් ප‍්‍රධානතම මියුසික් උපාංගය දක්වා වෙනස් වෙන එකත් ඒක තමන්ගෙ ආත්ම ප‍්‍රකාශනයක් දක්වා හැඩගැහෙන එකත් හොඳ වෙනසක්. ඇරත් මේක නාගරික වෙනසක් විතරක් නෙමෙයි.

ඒත් ප‍්‍රශ්නෙ තියෙන්නෙ වෙන තැනක.

මේ කාලෙ චෝගම් හින්ද අපේ කලාකාරයො ගොඩකට වැඩ තියෙනවා. මිලියන ගණන් ණයට ගත්ත සල්ලි වලින් සොච්චං ගණං පොඩි පොඩි කලා නඩ වලට දීලා චෝගම් ප‍්‍රචාරනය කරන හින්ද හැමෝටම වගේ කොහෙන් හරි පොඩි ගානක් සෙට් වෙනවා. ඉතින් ඒක හොඳ දෙයක්. ඒත් ප‍්‍රශ්නෙ තියෙන්නෙ අපේ කලාකාරයන්ට කීයක් හරි හම්බුවෙන්න චෝගම් එනකංම ඉන්න වෙන එක. ඒ වගේ සුවිශේෂ අවස්තාවකදි නැතුව ඒ ආර්ටිස්ට් ලට සාමාන්‍ය ආදායම් මාර්ග නැති එක. වෙන විදිහකට කිව්වොත් දැන් හැමෝම වෙසක් තොරන් ගහන අය වගේ. අවුරුද්දට එක පාරයි වැඩ තියෙන්නෙ. අඩු ගානෙ වෙසක් එක අවුරුද්දකට සැරයක් වත් අනිවාර්යෙන් එනවා. ඒත් රාජ්‍ය සංදර්ශනයක් කවදා එයිද කියලා දන්නෙ කවුද? (අපරාදෙ කියන්න බෑ මහින්ද රාජපක්ස නං ඒ සුබසාධනය හරියට බලලා කරනවා)

ඒ වගේම රිංගින් ටෝන් වල අර්බුදය වෙන්නෙත් ලංකාවෙ මියුසික් වලට ඒ අඹ ගස හැර වෙනත් අඹ ගසක් නැති එක. මේ හින්ද රිංගින් ටෝන් සමාගමේ හාදයට  ඕන විදිහට සමස්ත ලාංකේය සංගීතය යළි නිර්මාණය වෙනවා. එකක් ජනප‍්‍රිය වෙනකොට ඒ විදිහටම තව එකක් හදනවා. මේකෙන් වෙන්නෙ අපි අහන සංගීතය සමජාතීයකරණය වෙන එක. එකම නාද ව්‍යවස්තාවක් ඇතුලෙ අපි අනාත වෙන එක. රේඩියෝ වල යන්නෙ ඒ කොම්පැණියෙන් සල්ලි ගෙවපු සිංදු විතරයි. එතකොට ටීවී වල යන්නෙ ඒ සිංදු වලට හදපු මියුසික් වීඩියෝ විතරයි. හැම තැනම ඇහෙන්නෙ එකම සිංදුවක් එක එක ගායකයො කියන හැටි විතරයි. මේක ඇත්තටම කාලකණ්ණි අත්දැකීමක්.

ඇමරිකානු දේශපාලන දාර්ශනිකයෙක් වුණු මයිකල් සැන්ඩල් මේ සිද්දිය ගැන ලස්සන කතාවක් කියනවා. එයා කියන්නෙ ඇමරිකානු වෙළඳ ආර්තිකයේ ගමන ගැන. මාර්කට් ඉකොනොමි, වෙළඳ ආර්තිකය කියන එක මාර්කට් සොසයටි, එහෙම නැත්තං වෙළඳ සමාජයක් දක්වා ව්‍යාප්ත වෙන එක බයානක අත්දැකීමක් කියල එයා විස්තර කරනවා. මේක අපේ වමේ අය කියන විදිහට ඇති- නැති පරතරයට එරෙහි දුප්පත් කතාවක් නෙමෙයි. එයා කියන්නෙ ආර්තිකයට අදාල මූලධර්මයන් සමාජ අත්දැකීම් වෙනස් කරන තැන දක්වා වැඩෙන්න ඉඩ නොදිය යුතුයි කියල. උදා විදිහට භාණ්ඩ වල මිළ අනුව සිද්ද වෙන සීමා කිරීම් අධ්‍යාපනය, සෞඛ්‍ය වගේ කලාප වෙන තෙක් වැඩෙන එක සමාජ අර්බුදයක් ඇති කරනවා. ඒ වගේම ඉල්ලූම සැපයුම න්‍යාය අනුව අපේ රස කලාපයන් වාරණය වෙන එක අපේ ජීවිත අත්දැකීම් බාල කරනවා. ඉල්ලූම සැපයුම කියන්නෙ ආර්ථිකයට අදාල නියමයක් විතරයි. ඒක ජීවිතයට, මනුස්ස ගණුදෙනු වලට අදාල නියමයක් දක්වා පැතිරෙන්න ගත්තොත් අපි සමාජයක් විදිහට ලොකු අවදානමකට තල්ලූ වෙනවා කියලා සැන්ඩල් පෙන්නලා දෙනවා.

එයා කියන්නෙ සම්පත් හි`ග, නැති- බැරි පංතිය ගැන හිතලා නෙමෙයි. එයා මේ කතාව කියන්නෙ ඇති- හැකි, සම්පත් බහුල පංතිය වෙනුවෙන්මයි. උදා විදිහට තමන්ගෙ සම්පත් ප‍්‍රමාණය නිසා ඒ අයගේ ජීවිත ඉතා කුඩා කැබලි වලට සීමා වෙමින් යනවා කියලා එයා කියනවා. උදා විදිහට සීමිත පිරිසක් සම්බන්ධ වෙන අධ්‍යාපනය, සීමිත පිරිසක් සම්බන්ධ වෙන සමාජ වටපිටාව, මේ විදිහට හැම දේකදිම මුදල් විසින් ඒ අයගේ අත්දැකීම කුඩා කරනවා. එතකොට සමාජය කුඩා වෙනවා. තවදුරටත් ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදය වගේ දේවල් වලංගු නැති අවකාශයකට අපි ගමන් කරනවා. හේතුව ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදයක් වලංගු වෙන්නෙ අපි හැමෝම එක පොදු බිමක් බෙදා හදා ගන්නවා නම් විතරයි. එක පොදු ජීවිතයක් ඇතුලෙ පාරිභෝජන විෂමතා ගොඩනැගීම අවුලක් නෙමෙයි. සහ ඒක අවශ්‍යයි. ඒත් ඒ පාරිභෝජන සීමා විසින් අපේ ජීවිතය වඩා සීමිත කරන්නට ඉඩ නොදිය යුතුයි කියන එකයි සැන්ඩල්ගෙ අදහස.

රිංගින් ටෝන් ගැනත් මට දැනෙන්නෙ මේ සංසිද්දියමයි. ඒක මේ වෙද්දි ආර්ථිකයේ සිමාවෙන් එලියට ඇවිත් අපේ නාද අවකාශයට සීමා පනවන තැන දක්වා ඇවිත්. ඒ වෙළඳාම ඇතුළෙම අපේ ඇසීම පාලනය කරන්න හැම උත්සාහයක්ම දරමින් ඉන්නවා. නාද වෙළඳාමෙන් එලියෙ අපේ සිතීමේ, කතා කිරීමේ සහ බෙදා හදා ගැනීමේ විශ්වයන් පවා යලි නිර්මාණය කරමින් ඉන්නවා. මේක හානියක්. අපේ රස විඳීමේ අවකාශයන් පටු කිරීමේ සහ වාරණය කිරීමේ ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවිරෝධී උත්සාහයට දැනුවත් මැදිහත් වීමක් සිද්ද වෙන්න  ඕන. ඇසීමේ මිනිස් අත්දැකීම ඉල්ලූම- සැපයුම උඩ පමණක් තීරණය වෙන තැනකට තල්ලූ වෙන එකට අපිට විකල්පයක්  ඕන.

මේක රිංගින් ටෝන් විකුණන කොල්ලො ටික කිසිම දැනුමකින් තොරව කරන එකෙන් සිද්ද වෙන හානිය වැඩියි. තමන්ගෙ බිස්නස් එක පේමන්ට් ක‍්‍රමේට කරලා දවස ඉවර වෙද්දි මාරු වෙන ආකෘතියකින් (ඇන්නා පැන්නා) සකස් වුනු වෙළඳාමක් හින්දම මේක ත‍්‍රස්තවාදයක් විදිහට පැතිරෙන එක අනිවාර්යයි. මෙතනදි මගේ අදහස වෙන්නෙ මේ වෙළඳාමට සීමා දැමීම හෝ මේක හෙළා දැකීම නෙමෙයි. ඒ වෙනුවට රාජ්‍ය අනුග‍්‍රහයක් නැතුව මේ තරම් අන්තර් සම්බන්ධිත විදිහට, පළල් විදිහට ගොඩනැගුණු කර්මාන්තයක් හැටියෙන් රිංගින් ටෝන් ප්‍රොජෙක්ට් එක මං අගය කරනවා. අනිත් පැත්තට නන්නත්තාර වුණු මියුසික් ඉන්ඩස්ට්රිය නමට වත් බේරුනේ මේ හදිස්සි ආක‍්‍රමණය හින්ද.

ඒත් මේ සමජාතීයකරණයට හා බලහත්කාරයට විරුද්දව ක‍්‍රියාත්මක වෙන සවිඥාණක උත්සාහයන් අවශ්‍යයි.
වෙළඳ ආර්තිකයක් සමාජය ආක‍්‍රමණය කිරීම සහ ඒ ගනුදෙනු මැද්දට කඩාපැනීම පාලනය කරන්න ඒ විදිහෙ ප‍්‍රතිවිරෝධතා අනිවාර්යයි. උදා විදිහට මේ වෙලාවෙ රේඩියෝ සහ ටීවී කියන ප‍්‍රධාන ධාරාවේ මාධ්‍ය වලින් ජනතාවගේ ඈත්වීම වේගවත් කරන එක මේ හානිය අවම කරන්නක් වෙන්න පුළුවන්. ඒ වෙනුවට මේ තරගය අන්තර්ජාලය වගේ පිට්ටනියකට කැඳවන එකෙන් යම් සාධාරණ මුනගැසීමක් බලාපොරොත්තු වෙන්න පුළුවන්. එතනදී විකල්ප සංගීත ධාරා, නාද ව්‍යවස්තා හුවමාරු වෙන අවකාශය විශාල කර ගැනීමෙන් මේ වෙළඳ බලය අපේ කනට ගහන වේගය අඩු කර ගන්න එකයි වෙන්න  ඕන.

වඩාත් වැදගත් දේ වෙන්නෙ නැවත සජීවී මුණගැසීමක් දක්වා සංගීතය තල්ලූ කරන එකයි. මීඩියා කියන අතරමැදියා වෙනුවට සජීවී විදිහට සංගීතකරුවා සහ ශ‍්‍රාවකයා අතර සම්බන්ධය යළි ගොඩනගන්න  ඕන. ඒ ඇත්ත සම්බන්ධය ගිලිහෙන තැන ඉඳන් අපි තොග පිටින් සමූහ නාද නිශ්පාදන මිනී වළට ඇදන් වැටෙනවා. අවාසනාවට ඇත්ත කතාවක් වෙන්නෙ නැවතත් මේ වෙනස වෙනුවෙන් මාධ්‍යම ඉදිරිපත් වෙන එක. ඒක රේන් කෝට් දාලා නානවට වඩා එහා අත්දැකීමක් වෙන්නෙ නෑ.

මේ ඇත්ත සම්බන්දෙ ආපහු ගොඩනැගෙන කල් අපිට වෙන්නෙ බකමූනගේ, ගෙම්බගේ, පාත්තයාගේ කැමතිම සිංදු අහගෙන ඉවසගෙන ඉන්න.

-චින්තන ධර්මදාස

Sunday, October 13, 2013

මට මගේ නොවෙන..මගේම ආදරයක් තිබුණා..

‘ඔවුහු ගී ගයමින් වේදනාව උගනිති’ යි කියලා ෂෙලී කියපු කතාවක් කලූ තිරේ උඩ වැටෙනවා.
සමනළ සංධ්වනිය පටන් ගන්නෙ එතනින්.

සමනළ සංධ්වනි.... පුදුම ලස්සන නමක්. ජයන්තගෙ හැම චිත‍්‍රපටියකම මේ විදිහෙ විචිත‍්‍ර නමක් සහ යෙදුමක් තිබුණ. මේ නිකං ඉන්න මිනිස්සු සමහර නම් වල තේරුම් හොයන්න පටන් ගත්තා. ද`ඩුබස්නාමානය, ගරිල්ලා මාර්කටිං, අග්නිදාහය කටට මතක් වෙන උදාහරණ කීපයක්. වේදිකාවෙන් පටන් අරං ටෙලිවිෂන් එකට ඇවිත් එතනින් චිත‍්‍රපටි තිරය උඩට එනකල් තමන්ට සුවිශේෂ මොකද්දෝ හැඩය ඒ විදිහට රැුක ගන්න පුළුවන් වුණු එකම නිර්මාණකරුවා ජයන්තද මන්දා. (ඒත් තාම මට ද`ඩුබස්නාමානය වගේ ෆිල්ම් එකක් නං ජයන්තගෙන් දකින්න හම්බුනේ නෑ. ටීවී එකේ ගිය කතාවක් වුණත් ඒක අපේ සිනමාවට වඩා ගොඩක් ඉස්සරහ තැනක තිබුණ) එයා වෙස් මුහුණු, වෙද හාමිනේ වගේ වැඩ එක්ක ටීවී එකට ගොඩවුණේ වේදිකාවත් අරගෙන. (වෙද හාමිනේ ටයිට්ල් සීක්වන්ස් එක බලද්දි තාම ඇ`ග හිරි වැටෙනවා) සිනමාවට එනකල්ම එයා වැඩ කළේ මාධ්‍යයේ භාවිතාවන් වලට වඩා මාධ්‍යයට එයාගෙ භාවිතාවන් හඳුන්වාදෙන ප‍්‍රවේශයක. කෘතියක් කොච්චර දුර්වල වුණත් ඒ මොකද්ද ඇත්ත එක හින්ද ජයන්තගේ වැඩක් විඳින්න බැරි වෙන්නෙ නෑ. උදා විදිහට ගරිල්ලා මාර්කටිං වගේ චිත‍්‍රපටියක ආකෘතිමය පැත්තෙන් ලොකු පත හිල් තිබුණත් වෙන කිසිම කෙනෙකුගෙන් විඳින්න නොලැබෙන අධිතාත්විකවාදී අත්දැකීමක් එතන තියෙනවා. ඒක ලින්ච්ගෙ වගේ ප‍්‍රැක්ටිස් එකක්. මං මේ කියන්නෙ ලංකාවේ ලින්ච් යනු ජයන්ත චන්ද්‍රසිරියි වගේ ගොං කතාවක් නෙමෙයි.

වෙන කාගෙවත් සිනමා ප‍්‍රකාශනයක් එක්ක සසඳන්න බැරි අනන්‍ය ගුණය හින්දම ජයන්තගේ දේශපේ‍්‍රමය, සිංහල පිස්සුව එයාගෙ අයිඩියොලොජිකල් අවුල් එයාගෙ කෘති වලට බලපෑවෙ අඩුවෙන්. ඒ දේශපාලනික කාරණා අතික‍්‍රමණය කරන ප‍්‍රබල ආත්ම ප‍්‍රකාශනයක් එයාට තිබුණ. (උදා විදිහට රැුජිණ වගේ ටෙලියක එයාගෙ විද්‍යාව සහ පිටසක්වල ජීවීන් සහ කුන්ඩලිනී වගේ ඒවා එකට ගලපන්න එයා ගන්න ට‍්‍රයි එක බොළඳ වුණත් ෆන් එක තියෙන්නෙ වෙන තැනක)

දුටුගැමුණු ප්‍රොජෙක්ට් එක වාසනාවකට වගේ ගැස්සුනාට පස්සෙ ජයන්ත ‘සමනළ සංධ්වනිය’ ඔන් කරනවා (ආරංචියේ හැටියට). වෙන මොන දෙයක් නැතත් එයාට ස්තුතිවන්න වෙන්න  ඕන ආයිමත් සිනමාවට ආදරය කැඳවීම වෙනුවෙන්. මෙච්චර කල් යුද්දෙ අල්ලගෙන වියළි කලාපෙ පට්ට ගහපු සිනමාව ජයන්ත ශෘංගාරයෙන් පුරවනවා. සීතල කඳුකරයට අරගෙන යනවා. ඒකම ලොකු සතුටකින් සැහැල්ලූවකින් අපිව පුරවනවා.

කතාවෙ ඉන්ස්පිරේෂන් එක කියලා හිතන්න පුළුවන් ජියුසෙපී ටොර්නාටෝ ගේ(ඉතාලියානු උච්චාරණය වෙනස් වෙන්න පුළුවන්)  ‘මැලීනා’ එක්ක බලද්දි ඒ විශාල හැ`ගීම් පොදිය මුදාහරින්න තරමට ජයන්ත දක්ෂ වෙලා නෑ (ටෝර්නාටෝගේ කර උඩට නගින්න ජයන්තට බැරි වෙනවා) ඒ වගේම එයාගෙ විකාරරූපී අත්හදා බැලීම් දුර්වල දිශාවන්ට ගමන් කරන තැනුත් තියෙනවා. උදා විදිහට මේ කතාවෙ ප‍්‍රධාන ලොකේෂන් එකක් වෙන කුමාරි පාර්ක් එකේ පාදඩ චරිත දෙක. කතාවෙ වැදගත් සිද්ධි එක්ක ගැටගැහෙන මේ නොවැදගත් චරිත දෙක මාර වාතයක් වෙනවා.

තවත් පැත්තකින් මැලීනා ෆිල්ම් එකේ වගේම මේකෙදිත් යුද්දෙට සම්බන්ද පෙම්වතෙක් ඉන්නවා. මේ පෙම්වතා හරහා අතිමානුෂීය විදිහට ආදර සම්බන්ධතා පවත්වන උත්තර සිංහල සොල්දාදුවෙක් හදන්න ජයන්ත ට‍්‍රයි කරනවා. ඒ පූජනීය වූ නිල පේ‍්‍රමය හින්ද ඇත්තටම අපි කතාව පුරා වෙලී ඉන්න අප‍්‍රකාශිත පේ‍්‍රමය (ලල් එක) චොර වෙනවා.

ඒත් කලින් කිව්වා වගේ ජයන්තගේ වැඬේ තියෙන්නෙ මේ දුර්වලතා වලට එලියෙන්. එයා සංගීතය ඇතුලෙ ලොකු දෙයක් හොයන්න යනවා. කේමදාස මාස්ටර් නැති වීමත් එක්ක එයාගෙ හ`ඩ අහිමි වීමේ අඩුව ඇතුලට එයා කිමිදෙනවා. සංධ්වනිය පටන් ගන්නෙ කේමදාසගෙන් (ඒ සංගීත පරාසයෙන්). එතනින් එහාට ජයන්ත වෙනස් හ`ඩ ව්‍යවස්තාවකට ඇතුල් වෙන කෘතිය මේක. ඒක එක පැත්තකින් විරහවක්. අනෙක් පැත්තෙන් අලූත් ආදරයක්.

අමරසිරි පීරිස් කියන එක සිංදුවක් ෆිල්ම් එක පුරා හත් අට පාරක් තැනින් තැන ගහනවා. කෘතියෙ අන්තර්ගතයෙ නැති මූඞ් එකකින් ෆිල්ම් එකට අපිව සුපර් ග්ලූ කරලා තියෙන්නෙ. අනාත ස්ක‍්‍රිප්ට් එකක් දිගේ වුණත් අපි අපේ රොමාන්තික ගමන යනවා. පේ‍්‍රක්‍ෂාගාරය දකින්නෙ තනි චිත‍්‍රපටියක් නෙමෙයි. ඒ එක එක පේ‍්‍රක්‍ෂකයා ඒ ඒ අයගේ චිත‍්‍රපටියක ඇවිදින්න ගන්නවා. සමහර විට මේ තරං කාලයක් සිනමාවෙ දැණුන ඒ ආදරේ අඩුව හින්ද වෙන්න ඇති.

‘පව් බං... අම්මත් නැති තාත්තා’

අතරින් පතර එන සමහර දෙබසක් කවදාවත් අමතක නොවෙන ගානට පන්ච්.  ඒක ජයන්තගේ වැඩ වල හැටියක්. ඔත්තුකාරයා නාට්ටියෙදි එයා ලියන ‘ගෝෂාව මධ්‍යයේ නිදන මිනිසුන් නිශ්ශබ්දතාවය විසින් පුබුදවනු ලබයි’ කියන ලයින් එක මට තාම තැනින් තැනදි මතක් වෙනවා.

මේ රොමාන්තික ප්ලොට් එක අපි හැමෝගෙම ප්ලොට් එකක්. ඒ කලාපෙ ඇතුලෙ අපි හැමෝටම කතාවක් තියෙනවා. වැඩිහිටි ගෑනියෙක් එක්ක පළවෙනි වතාවට ඇතිවෙන රහස් පේ‍්‍රමය. ඒ හිරිවැටීම. හැම එකක්ම මෙතන තියෙනවා. ඒත් අනුරාගය නෑ (මිසින්ග්) මැලීනා ෆිල්ම් එක වඩා පරිණතයි කියලා මතක් වෙන්නෙ ඒකයි.

මට මගේ නොවෙන
මගේම ආදරයක් තිබුණා.....

අපි කාටද එහෙම නැත්තෙ? කතාව දුර්වල ගෙතීමක් වුණත් කතාවට බැහැරින් තමන්ගෙ ජීවිතය හා සම්බන්ධ ඇත්ත නොස්තැල්ජියාවන් ගොන්නක් ජයන්ත කැන්වස් එක උඩට ගේනවා කියලා දැනෙනවා. තිරය උඩ පේන බොරුවට යටින් ඒ ඇත්ත වැඩ කරන්න ගන්නවා. සමනළ සංධ්වනියට මං අහුවුණේ ඒක හොඳ සිනමාවක් නිසා නෙමෙයි, ඒක මට පැරාසිනමා අත්දැකීමක් වුණ හින්ද.

මට මගේ අතීත හීන එක්ක ගත කරන්න ඒ තිරය උඩ ඉඩක් සහ සංගීතයක් තිබුණු හින්ද. ඒ පැය එකහමාර හෝ දෙක අපි ගී ගයමින් වේදනාව ඉගෙන ගන්නවා.

ජයන්ත එයාගෙ නිර්මාණය පටන් ගන්නෙ එස්එම්එස් යුගයට පෙර කියලා සටහනක් එක්ක.  මට ලූයිස් සීකේගෙ කතාවක් මතක් වුණා. ලූයිස් සීකේ කියන්නෙ මෙක්සිකන්-ඇමරිකන් ස්ටෑන්ඞ් අප් කොමඩියන් කෙනෙක්. එයා ස්මාර්ට් ෆෝන් (එම්එම්එස් යුගය) සහ ඒ හරහා අපි නිතර සම්බන්ද වී ඉන්න එක ගැන ටිකක් සීරියස් විහිළුවක් කරනවා.

‘මේවා (ස්මාර්ට් ෆෝන්) ‘ළමයින්ට’ විස සහිත දේවල් මං කියන්නෙ. දැන් උන් කතා කරනකොට මූන බලන්නෙ නෑ. ඒකෙන් ඒ ගොල්ලො අනිත් කෙනාව තේරුං ගන්නෙ නෑ. ළමයි කියන්නෙ කොහොමත් නරුම ජාතියක්. මොකද ඒ ගොල්ලො අත්හදා බලමින් ඉන්නෙ. නිකං හරි ළමයෙකුට හිතුනොත් තව මහත ළමයෙකුට මූනටම කියයි ‘තඩියා’ කියලා. එතකොට අර මහත ළමයාගෙ කට ඇද වෙනවා. මූණ බෙරි වෙනවා. ඔන්න එතකොට අර තඩියා කියපු ළමයා තේරුම් ගන්නවා මේ වගේ කැත මූනක් බලන්න වෙනවා අර වගේ කතාවක් කිව්වම කියලා. ඒත් එයා පටන් ගන්නෙ අර නරුම තැනින්. ඉතිං ඒ ගොල්ලො ස්මාර්ට් ෆෝන් එකෙන් අර වගේ ළමයෙකුට ‘තඩියා’ කියලා ටෙක්ස්ට් කළොත් මොකද වෙන්නෙ? ඒ ප‍්‍රතිචාරය ලැබෙන්නෙ නෑ. එතකොට ඌ හිතනවා ‘ෂා, මේක ෆන්. මට  ඕන එකෙකුට  ඕන එකක් කියන්න පුළුවන් කියල’

ස්මාර්ට් ෆෝන් හින්ද මිනිස්සු විශේෂයෙන් ළමයි ඇත්ත ප‍්‍රතිචාරයෙන් දුරස් වෙනවා කියන එකයි ලූයිස්ගෙ අදහස. එහෙම ඇත්ත මිනිස් ප‍්‍රතිචාරයෙන් දුරස් වීම (සහ මගහැරීම) නරුම සමාජයක් බිහි කරන්න හේතු වෙනවා කියලා එයා තව එහාට පැහැදිලි කරනවා. මට ගොඩක් ආකර්ශනීය වුනේ ෆෝන් එක නිසා තමන්ට තමන් මගහැරීම පැහැදිලි කරන කතාවට. ගොඩක් ගැඹුරු සංවේදනා සරල විහිළු කතා වලින් කියන්න පුළුවන් එක ලූයිස්ගෙ විශේෂ දක්ෂකමක්.

‘ඔයාට තියෙන්න  ඕන වෙන කිසි දෙයක් නොවී ඔයා වෙන්න හැකියාවක්. ස්මාර්ට් ෆෝන් වලින් මේ හැකියාව උදුර ගන්නවා. ඔයාට තව දුරටත් නිකං ඔයා විදිහට නිකං ඉඳගෙන ඉන්න බෑ. ඔයා ෆෝන් එකත් එක්ක මොකක් හරි දේකට පැටලෙනවා.  මොකද මේ හැම දේකටම යටින් අපි හැමෝගෙම ඇත්ත පැවැත්මක් තියෙනවා. ඒක හිස්. අපි මේ සදාකාලික හිස්කම එක එක දේ කරමින් වහගෙනයි ඉන්නෙ. මේ අවට කිසි දෙයක් ඇත්ත නෙමෙයි ඇත්තටම අපි තට්ට තනියම කියන දැනීම අපි හැමෝගෙම පතුලෙ තියෙනවා.

සමහර වෙලාවට... අපි තනියම වෙන කිසි දෙයක් නොබලා ඉන්න වෙලාවක... වාහනයක් දිග පාරක් දිගේ තනියම එළවගෙන යන වෙලාවක.. ඔන්න ඒක එලියට එනවා. ‘මං තනියම. මට කවුරුවත් නෑ...මං හිස්...’ මේ දුක ගලන්න පටන් ගන්නවා. ජීවිතේ කොහොමත් දුකක්. ඒ ගත කිරීමම දුකක්.

ඒකයි අපි යන ගමන් කාට හරි ටෙක්ස්ට් කරන්නෙ. මට හොඳටම ෂුවර් 100%ක් මිනිස්සු ඩ‍්‍රයිව් කරන්නෙ ටෙක්ස්ට් කරන අතරෙ. ඉතිං ඒ ගොල්ලො මිනිස්සු මරනවා. ගොඩක් අය මිනීිමරා ගන්නවා කාර් වලින්. ඒත් මිනිස්සු තීරණය කරලා තියෙනවා අර තනිකමට මූන දෙනවට වඩා ජීවිත අවදානමක් ගන්න එක වුණත් හොඳයි කියල’

එතකොට ලූයිස් කියනවා එයා දවසක් බෲස් ස්ප‍්‍රින්ස්ටන්ගෙ ජන්ගල්ලෑන්ඞ් අහගෙන කාර් එකේ තනියම ගිය ගමනක් ගැන. ඒ සිංදුව එයාට ගොඩක් දුක හිතෙව්වලූ.

‘ඔන්න මට දුක හිතෙනවා. මට  ඕන වුනා ඉක්මනට ‘හායි’ කියල ටෙක්ස්ට් එකක් දාලා 50 දෙනෙක් ලයික් වෙනකල් ගනං කරන්න. ඒත් මං මට කියා ගත්තා. ‘දුකට ඉඩ දෙන්න. දුක් වෙන්න’
‘එකපාරට ලොකු ට‍්‍රක් එකකින් වගේ ඔයාව හප්පගෙන යන්න ඒ එන දුකට ඉඩ දෙන්න’
මං එහෙම කළා. කාර් එක පැත්තක නවත්තගෙන බැල්ලියෙක් වගේ ඇ`ඩුවා. ඒත් ඒක මාර ලස්සනයි. දුක කියන්නෙම කවියක්. දුක වෙලාවල ජීවත් වෙනවා කියන්නෙ ඔයා වාසනාවන්තයි.

ඔන්න ඊට පස්සෙ මාව සතුටෙන් පිරෙන්න පටන් ගන්නවා. මොකද දුක හැ`ගීම් වලින් පිරිලා යනකොට ඇෙ`ගන්ම ඊට ප‍්‍රතිවිරුද්ද හෝමෝනත් නිදහස් කරන්න පටන් ගන්නවා. සතුට කඩාගෙන එනවා දුක මුණගැහෙන්න. ඒක හින්ද මට ඇත්තටම දුක්වීම ගැන දැණුනෙ සතුටක්. ඇත්තටම දුක වින්දොත් විතරයි සතුටට ඇතුල්වෙන්න ඉඩක් ලැබෙන්නෙ. ඒක ඒ විදිහෙ ටි‍්‍රප් එකක්.

ඒත් අපිට අර පුංචි දුක ඉවසන්න බැරි හින්ද අපි ටක් ගාලා ටෙක්ස්ට් එකක් ගහලා ඒකෙන් මාරු වෙන්න බලනවා. එතකොට අපිට කවදාවත් සම්පූර්ණ දුකක් හෝ සම්පූර්ණ සතුටක් විඳින්න ලැබෙන්නෙ නෑ. අපි අපේ ප්‍රොඩක්ට් එකක් එක්ක සෑහීමට පත් වෙනවා විතරයි. එහෙමම ඉඳලා මැරිලා යනවා. ඒකයි මං මගේ ළමයින්ට නම් ස්මාර්ට් ෆෝන් අරං දෙන්නෙ නැත්තෙ’

ලූයිස් එයාගෙ කතාව ඉවර කරනවා. අපිට අපිව මුනගැහෙන හුදකලා මොහොත අහිමි කිරීමෙන් අපි වින්දනයක් අහිමි, ප්‍රොඩක්ට් පමණක් පාවිච්චි කරන නිර්මානුෂිකකරණයකට ලක් කිරීම නිසා එයා මේ ප‍්‍රචණ්ඩ ‘ඩිජිටල් සමාජකරණයට’ විරුද්ද වෙනවා. එක පැත්තකින් ඒක අපිට අනෙකාගේ ප‍්‍රතිචාරය සහ අනෙකාගේ පැවැත්ම අහිමි කරනවා. අනිත් පැත්තෙන් අපිට අපිව අහිමි කරනවා.

ලූයිස් මේ කරන විහිළුව විහිළුවක්මත් නෙමෙයිද කියලා මොහොතකට බය හිතෙනවා. එතකොට අපි ඇහැරෙනවා. ලූයිස් සීකේගේ කොමඩි වල අදහස ඒක. එයාගෙ විහිළුව තමයි ගත කරන ජීවිතය.
එතකොට ජයන්ත චිත‍්‍රපටියෙ එස්එම්එස් කාලෙට කලින් කියලා ලියන්නෙ ඊට පස්සෙ මේ විඳින විඳවන රොමාන්තිකය නෑහී ගිය නිසාද? ඊට පස්සෙ අපිට මේ සොඳුරු දුක අහිමි වුණු නිසාද?

-චින්තන ධර්මදාස

Sunday, October 6, 2013

මිනී එම්බාම් කරනු ලැබේ -දෙරන ලක්ස් සිනමා සම්මාන උළෙල-

හු`ගක් කාලෙකින් චිත‍්‍රපටි ගැන ආයිමත් ලියන්නෙ. ලංකාවෙ ඉඳහිටලා පෙන්නන ඉංග‍්‍රීසි හරි හින්දි හරි චිත‍්‍රපටියක් ඇරුණම දැන් මෙහේ සිනමාව කියලා එකක් නැති ගානයි. ගන්න දෙයක් නැති හින්දම ලියන්න වෙන්නෙ හිස්කම ගැන විතරයි. ඒ හිස්කම මැද්දට එකපාරට අවුරුද්දකට සැරයක් එන දෙරන ෆිල්ම් අවෝර්ඞ්ස් කඩං පාත් වුණා. ඒත් සිනමාව නන්නත්තාර වෙච්ච රටක සම්මාන දෙන්නෙ මොනවටද? එතකොට සම්මානත් නන්නත්තාර වෙනවා.

ඒත් සිනමාව කියලා එකකට ආස කරන අයට එකතු වෙන්න, දිලිසෙන්න, සිනමාවක් නැති වුණත් තියෙනවා වගේ දැනෙන්න මේ වගේ එකක්  ඕන. මං කියන්නෙ මොකක්වත්ම නැති කාන්තාරයක් මැද්දට මේ වගේ වතුර පොල්කට්ටක්වත් හැලෙන එක ලොකු දෙයක්. විශේෂයෙන්ම ඒක ටීවී චැනල් එකකින් කරන එක.

ජාතික මට්ටමේ වැඩකට මේ විදිහට පුළුවන් තරමින් හරි කර තියෙන එක ගැන දෙරනට ස්තුතිය හිමි වෙන්න  ඕන. ඒ වගේම ලංකාවෙ අනිත් කිසිම සිනමා උළෙලක නැති අලංකාරයක්, ප‍්‍රසාංගික බවක් වගේම අංශ ගණනාවක් ඔස්සේ විවිධාංගීකරණයක් දෙරන අවෝර්ඞ්ස් වල තියෙනවා. ඒක අර නැති සිනමාව ගැන හීනය වඩා හොඳින් තෘප්තිමත් කරනවා. අපි ඔක්කොම හරියට ලොකු එකක් තියෙන රටක උන් වගේ එදාට යනවා.

මේ උළෙලේ මං අර කලින් කිව්වා වගේ වෙනස් විදිහක උත්සාහයන් කීපයක් තියෙනවා. එකක් නිල ලත් කලාකරුවන්ට වගේම නිල නොලත් කලාකරුවන්ටත් මේක විවෘත කරලා තියෙන එක. ඒ කියන්නෙ චිත‍්‍රපටි සංස්ථාවෙ ලියාපදිංචි සිනමාකරුවන්ට විතරක් නෙමෙයි කෙටි චිත‍්‍රපටි හදන, වෙනස් වෙනස් සිනමා භාවිතාවන් වල යෙදෙන අයටත් මේ සම්මාන උළෙලෙ ඉඩක් තිබුණ. සමහර ප‍්‍රවීන සිනමාවෙ කට්ටිය ඒ වගේ විකල්ප සිනමාවක් තියෙනවා කියලා දැන ගත්තෙත් ඒ වේදිකාව උඩදි. එතකොට ඒ ගොල්ලො කට ඇරගෙන බලන් ඉන්නවා.

ඒත් සම්මාන උළෙලට ඉදිරිපත් වුණු චිත‍්‍රපටි වගේම මේ වතාවෙ සම්මාන තෝරන්න පත් කරලා තිබුණු ජූරියත් එක වගේ බංකොලොත්. මං හිතන්නෙ පවතින සිනමාවට සාපේක්‍ෂයි මේ වගේ උළෙලවල ජූරි වුණත්. මෙතන හිටපු සිනමාකරුවන්ගෙ නිර්මාණ හැකියාව ගැන පුද්ගලිකව ප‍්‍රශ්න කරනවා නෙමෙයි. ඒත් අවංකව සිනමා සම්මාන උළෙලක ජූරි තීරණ ගන්න හැකියාවක් තියෙන තරමෙ පරිචයක් මේ මන්ඩලයෙ කවුරුවත් පෙන්නලා නැති වගයි මගේ හැ`ගීම. බෙනට් රත්නායක, චන්ද්‍රන්රත්නම් සිනමා අධ්‍යක්‍ෂණය පැත්තෙනුත් ශ‍්‍රියානි අමරසේන රංගනය පැත්තෙනුත්, ලක්ෂ්මන් ජෝෂප් (මං හිතන්නෙ) සිනමා සංගීතය පැත්තෙනුත්, දිලීප අබේසේකර (ආපහු මං හිතන්නෙ) ප‍්‍රචාරන සම්බන්ද පැත්තකිනුත් ගන්න ඇති කියලයි පෙණුනෙ. එතනදි චන්ද්‍රන්රත්නම්ව අඳුන්නා දෙමින් ලෝක ප‍්‍රකට අධ්‍යක්‍ෂවරයෙක් කියල බොරු ජංගියක් අන්ඳන්නත් ගියා. මේක ලංකාවෙ අලූත්ම විලාසිතාව මං හිතන්නෙ. ජගත් චමිල හොඳම නළුවා වුණු මේ අමුතු ඇටේ ඇතුලෙ චන්ද්‍රන් ලෝකෙ හොඳම අධ්‍යක්‍ෂ වුණත් වෙන්න පුළුවන්. මට ඇත්තටම තේරුම්ගන්න අමාරුයි කොහෙන්ද මේ අමුතු ටයිට්ල් එක එන්නෙ කියලා. ඒක එන්නෙ කොමන් මෑන් වලින් නම්  විහිළුවට වගේ ඞීවීඞී කඬේකට ගිහින් ‘වෙන්ඞ්ස්ඬේ’ ෆිල්ම් එකත් අරන් බලන්න. ලෝකෙ කොහොම වුණත් අල්ලපු රට ඉන්දියාව එක්කවත් ගලපලා අපේ තරම තේරුම් ගන්න පුළුවන් වෙයි එතකොට. ලක්ෂ්මන් විතරයි එතන දෙන තීරනේකට තේරුමක් තියෙන චරිතයක් වුනේ. (දිලීප සිනමාවට බාහිර කාරණයක්)

ඇයි අපි ලංකාවෙ නටඹුන් සිනමාවම සම්මාන උළෙලකටත් සීමාව කර ගන්නෙ. දෙරනට පුළුවන් වුණා නම් මේ ජූරියට අඩුම තරමෙ ඉන්දියාවෙන් වත් සිනමා ප‍්‍රවීනයෙක් හෝ දෙන්නෙක් එකතු කර ගන්න, ඒක හු`ගක් සාධනීය දෙයක් වෙන්න තිබුණ. අඩුම තරමෙ අපි මේ කරමින් ඉන්න විහිළුව ගැන හරි හමන් තක්සේරුවක් ගන්න තිබුණ. ඒක ලංකාවෙ මී හරක් සිනමාවට යන්තං ඇටමැස්සෙක් ඇනපු තරම්වත් වෙන්න ඉඩ තිබුණ. ඒත් අපි අපේ පංතියෙ ළමයින්ට කියලම ලකුණු දෙන්න තීරණය කරලා.

ජනප‍්‍රියම චිත‍්‍රපටිය වුනේ සුනිල් ආරියරත්නගේ කුස පබා. මිනිස්සු වැඩි පුරම ගිහින් බලපු ජාතක කතාවක් හින්ද ඒකට ඒ සම්මානෙ කැපයි කියමුකො. ඒත් අකැප සම්මාන කීපෙකුත් ඒකටම ගිහින් තිබුණ. විශේෂයෙන් හොඳම කලා අධ්‍යක්‍ෂණය. කුස පබාගේ කලා අධ්‍යක්‍ෂණය හරියට වෙසක් නාට්ටියක වගේ. ඒකත් එක්ක ඒ සම්මාන උළෙලෙම තිබ්බ, කිසිම සම්මානයක් නොලබපු කර්ම වගේ චිත‍්‍රපටියක් බැලූවොත් කලා අධ්‍යක්‍ෂණයෙ මොකක් හරි ට‍්‍රයි එකක් එතන තිබුණ (කර්ම මං කැමති චිත‍්‍රපටියක් නෙමෙයි) ඒත් කලා අධ්‍යක්‍ෂණය කියන්නෙ ලොකුවට සෙට් ගහන එක කියලා තේරුම් ගත්ත ලංකාවෙ ප‍්‍රවීනයෙකුගෙ අතින් මේ වගේ තේරීම් සිද්ද වෙන එක අහම්බයක් නෙමෙයි. එතකොට ලක්ෂ්මන් හොඳම සංගීතය කරලා තිබුනෙ ඇත්තටම රෝහණද?

ඊට පස්සෙ හොඳම තිර රචනය ගියා හඳයාගෙ ඉනි-අවන් වලට. ඉන් අවන් වල තිබුණ ලොකුම අඩුවත් තිර රචනයමයි. ඒත් බැරි බාසාවකින් අමාරුවෙන් ලියන්න ට‍්‍රයි කරපු හින්දද කොහෙද ඒකට සම්මානයක් දෙන්න මණ්ඩලේ තීරණය කරලා තිබුණ. හැරෙන තැපෑලෙන් හොඳම චිත‍්‍රපටිය වුනෙත් ඒක. ඉනි අවන් කියන්නෙ ලාංකේය දෙමළ සිනමාවෙ මාර නැගිටීමක් විදිහට කට්ටියම අන්දන්න සහ නැවත ඇඳගන්න පටන් ගත්තා. හඳයාගෙ ඉනි අවන් කියන්නෙ ලංකාවෙ දෙමළ සිනමාවට කරපු ලොකුම අසාධාරනය කියලයි මං කියන්නෙ. මේ පාර උතුරෙ පලාත්  සබාවෙන් ඔප්පු කරලා පෙන්නපු දෙමළ ජීවිතේ හඳයාගෙ ඉනි අවන් වල තියෙනවද? එතකොට මේ මිනිස්සු ඡන්දෙ ගැහුවෙ දෙමළ කුඩු බිස්නස්කාරයන්ට විරුද්දවද? දෙමළ ජාතියෙ නිර්මාණ අයිතිය කොල්ලකෑමක් සහ අසාධාරණ විදිහට අපේ කියවීම් ඒ ශරීර උඩ අලවලා වෙන්දේසි කිරීමකට වඩා දෙයක් මට ඉනි අවන් වල පේන්නෙ නෑ. මං ඇත්තටම තාම පුදුම වෙනවා ලොකු හදවතක් ඇති අතීතයක් උරුම හඳයා මේක කරන්නෙ කොහොමද කියල.

මාලනී නැගලා හොඳම නළුවා, නිළිය සම්මාන දෙමළ නළු නිළියන් විසින් දිනන හැටි නවනින්දන් පිල්ලෙට පෙන්නන්න  ඕන කියල උදම් ඇනුවා. අපි, මහ ජාතිය විසින් අපිට  ඕන කතාව කියන්න දෙමළ ඇ`ගවල් පාවිච්චි කරන හැටි පෙන්නලා ලැජ්ජාවක් නැතුව පිල්ලෙට මොනා පෙන්නන්නද? එහෙම ලැජ්ජාවක් නැති බව නැවත නැවත ඔප්පු කරපු චරිත හරි ආඩම්බරෙන් ඒ වගේ කතා කියද්දි බලන් ඉන්න අපි ලැජ්ජ වෙනවා ඇරෙන්න මොනවා කරන්නද? පව් හඳයා...

පළවෙනි වතාවට තව දෙයක් සිද්ද වුණා. දෙරනෙන් ඊඒපී එකටත් සම්මානයක් දුන්නා. ලංකාවෙ හෝල් හදලා ඒ හෝල් වලට මිනිස්සු පුරවන්න වුණු මහන්සිය වෙනුවෙනුයි දෙරනෙ ලක්සිරි ඒ සම්මානෙ සෝමාට දුන්නෙ. ලංකාවෙ සිනමා කර්මාන්තය වෙනුවෙන් අබා රැුල්ල ආරම්භ කරපු ජැක්සන් ඇන්තනිටත් ස්තුතිවන්ත වෙන්න එයා අමතක කළේ නෑ. චිත‍්‍රපටියක් කියලා වෙසක් නාට්ටියක් හෝල් එකක පෙන්නීම සිනමා කර්මාන්තය නගා සිටුවීමක් වෙන්නෙ කොහොමද මට හිතාගන්න අමාරු වුණා. ඒ වෙලාවෙ මයික් එක ළ`ග හිටපු නිවේදකයා ලක්සිරිව අඳුන්නලා දුන්නෙ අසාමාන්‍ය වතාවක් තුෂාරා නැරඹූ සිනමාලෝලියෙක් විදිහට. එහෙම සිනමාවක් විඳපු චරිතයක් අද මෙහෙම සිනමාවක් මාරයි කියන තැනට වැටෙන කොට අපි තේරුම් ගන්න  ඕන කාරණය මොකක්ද?

වයසට යන ප‍්‍රවීනයන්ගෙන් තාමත් හිතීම වයසට නොගිය අතලොස්සෙන් එක්කෙනෙක් වෙන එම් ඞී මහින්දපාල (කැමරා අධ්‍යක්‍ෂ) ගිය සතියෙ ලක්සිරිට උත්තරයක් දීලා තිබුණ.

‘සිංහල රජ කතා හා බෞද්ධ පුරාවෘත්ත නැරඹීමට මෙරට බහුතර පේ‍්‍රක්‍ෂක පිරිස් ඇල්මක් දැක්වීම පිළිබඳව කිසිවෙකුටත් උරණ වීමට පුළුවන්කමක් නැත. බුදුන් වහන්සේ කිසි දිනෙක අනුමත නොකළ අසූ හාර දාහේ පහන් පූජා, අසූ අට රියන් බුද්ධ ප‍්‍රතිමා තැනීම, මහා පිච්ච මල් පූජා, මෙන්ම තරුණ භික්ෂූන්ට යාන වාහන, අසපු වැනි දෑ පූජා කිරීමට ලොබ නැතුව වියදම් කරන එහෙත් පාසැලකට යාමට පොතක් පතක් නැති දරුවෙකුට පිහිට වීමට, දුප්පතෙකුට සත පහක් වියදම් කිරීමට හෝ රෝගියෙකුට පිළිසරණක් වීමට අකමැති බෝඞ් ලෑලි බෞද්ධයන් බහුතරයක් සිටිනා රටක මෙවැනි දෑ සිදුවීම අස්වාභාවික නොවේ. එවැනි පිරිසක් කුලමත් කිරීමෙන් සිය අතමිට සරු කර ගැනීමටත්, ඒ හරහා සිනමා කර්මාන්තය යැයි ඔවුන් විශ්වාස කරන කුමක්දෝ රැුක ගැනීමට මාන බලන පිරිසක්ද සිටිනා බව පැහැදිලිය.

පේ‍්‍රක්‍ෂකයා සතුටු කිරීමෙන් පමණක් නොව ඉන් ඔබ්බට ගොස් ඔවුන් බුද්ධිමත් දැනුවත් එමෙන්ම නිදහස් මනසකින් යුත් පිරිසක් බවට පත් කිරීමේ අභිලාෂයෙන් කිසියම් නිර්මාණයක් කිරීමට උත්සාහ ගන්නා සිනමාකරුවන් අතලොස්ස මෙකී සිනමා ප‍්‍රවාහය ඉදිරියේ මුහුණ දී සිටින්නේ බෙහෙවින්ම අසරණ තත්වයකටයි’
- සිරි පැරකුම් මුට්ටි කාසි සිනමාව සහ ඩිජිටල් සිහිනය - එම්ඞී මහින්දපාල (රාවය)

මහින්දපාල මුට්ටි කාසි සිනමාව කියන්නේ ලක්සිරි උඩ දාන්න හදන සිනමාවටයි. මේක වාණිජමය හා සම්භාව්‍ය අතර ප‍්‍රශ්නයක් නෙමෙයි. මට අනුව මේක සිනමාව පාදඩකරණය වීම ගැන ප‍්‍රශ්නයක්. බාල මොකක් හෝ ජරාජීර්ණ නාඩගමක් කැමරාව ඉස්සරහ ර`ග දක්වා තමන්ගේ දේශපාලන ඇඳුනුම්කම් හරහා ඒක රටේ ලොකුම වැඬේ කරමින් මාධ්‍ය හරහා මිනිස්සු දක්කා උන්ගේ තුට්ටු දෙකට අනින ජාවාරම ලක්සිරිට සිනමාව නම් දෙරන- ඊඒපී ඔන්න එක ලයින් එකකට ඇවිල්ලා. මං හිතන්නෙ ඒ සම්මානෙ දීමේ අරමුණත් ඒක වෙන්න පුළුවන්.

ලංකාවෙ හෝල් හදලා සීට් කුෂන් කළා කියලා හෝ සද්දෙ ටිකක් හයියෙන් දැම්මා කියලා සිනමා කර්මාන්තය හැදෙනවා කියලා හිතුවොත් ඒක ජෝක් එකක්. කොළඹ ඉන්න කීප දෙනාට ඇරුණම ලංකාවෙ පේ‍්‍රක්‍ෂකයො කියන බහුතරයට කොලිටි කියන එක ගැන හැ`ගීමක් නෑ. තාම ගෙවල් ගොඩක ඇන්ටෙනා කරකව කරකව දිනපතා බලන්නෙ තිත් දුවන ටීවී චැනල්. එක දෙබසක් වත් ඇහුනෙ නැතත් මිනිස්සු ආදරණීය වස්සානෙ බලන්න හෝල් කඩාගෙන ආවෙ. අනිත් අතට සුපිරි හෝල් එකක වුණත් තාම පෙන්නන්නෙ අජාසත්ත නං අපි මොකද කරන්නෙ?

ඊඒපී එකෙන් සිනමා කර්මාන්තෙ ගොඩදාන එකට වඩා ඒකෙන් කරන සංස්කෘතික සීමා කිරීමක් තියෙනවා. ඒක හෝල් එකක් ඒසී කරනවට වඩා ගොඩක් බරපතලයි. ඊඒපී හෝල් වල පෙන්නන්නෙ පවුලේ සැමට චිත‍්‍රපටි විතරයි.  රටේ හොඳම හෝල් ටික අයිති සහ මාධ්‍ය බලය වැඩිම පිරිස හින්ද හැම චිත‍්‍රපටිකාරයෙක්ම බලන්නෙ මේ මන්ඩලේටම චිත‍්‍රපටිය විකුණගන්න. එතනදි දන්නෙම නැතුව මහින්ද චින්තන වර්ගයේ සංස්කෘතික සීමාව රකින්න දායක වීමකුත් සිද්ද වෙනවා. සිනමාව පැත්තෙන් මේ විදිහෙ සමජාතීයකරණයකට බලපාන ඒකාධිකාරියක් කියන්නෙ කොහෙත්ම හොඳ තත්වයක් නෙමෙයි.

මේ අතරෙ පරම ජීවන සම්මානය ලෙස්ටර්ට පිදීමකුත් සිද්ද වුණා. ඒ වැඬේ හොඳයි. ඒත් සංවිධානය වෙලා තිබුණු පිළිවෙල වේදනාවක් වුණා. හිටගෙන ඉන්නත් අමාරු තවත් ඒ වයසෙම ප‍්‍රවීනයො පිරිසක් (අමරදේව, අයිරාංගනී සේරසිංහ සහ තිස්ස ලියනසූරිය ඒ අතරෙ හිටියා) වේදකාව මැද්දෙ අතරමං කරලා එතන බලන් ඉන්න අපහසුතාවයක් ඇති කළා. ඒ ගෞරවනීය සම්මානය තවත් අයට නිගරුවක් නොවෙන විදිහකට දුන්නා නම් තමයි හොඳ. (මේක දෙරන හිතාමතා කළ දෙයක් නොවන බව පැහැදිලියි)

මේ හැම දෙයක් අතරෙම කීපයක් වුණත් එතන තිබුණු හොඳ දේවල් නරක ඔක්කොටම වඩා විශාලයි කියලයි මගේ හැ`ගීම. විශේෂයෙන් අලූත් සිනමාකරුවන් වෙනුවෙන් සුළු හෝ ඉඩක් වෙන් කිරීම. ඉල්හාම්ට පිරිනමපු හොඳම කෙටි චිත‍්‍රපටය වෙනුවෙන් වූ සම්මානය එයින් එකක්. ඒ වගේම හෙට දවසේ සිනමාව කියල වෙන් කරලා තියෙන තාම නොපෙන්නූ චිත‍්‍රපටියක් වෙනුවෙන් තියෙන ඉඩ. සම්මානයක ඇත්ත වටිනකම වෙන්නෙ කරපු දේකට ලැබෙන නම්බු නාමයකට වඩා ඉස්සරහට කරන්න තියෙන දේකට ලැබෙන අවසරයක්, තල්ලූවක් වෙන එක කියලයි මට හිතෙන්නෙ. එතනදි මේ අලූත් සිනමාකරුවන් කීප දෙනෙකුට ලැබෙන පොඩි ඉඩ වුනත් මහ දෙයක්.

මොනවා වුනත් ඉදිරිපත් වුණු චිත‍්‍රපටි දිහා බැලූවම ජූරියේ කවුරු හිටියත් සමස්තයක් විදිහට තීරණ වල ලොකු වෙනසක් වෙන්න විදිහක් නෑ. එතන තෝරන්න දෙයක් තිබුනෙ නෑ. ඒත් මං කලින් කිව්වා වගේ වෙන රටක සිනමාකරුවෙක් එහෙම හිටියා නං අඩුම තරමෙ හොඳ විචාරයක් එන්න ඉඩ තිබුණ. චිත‍්‍රපටි නැති වුණත් දෙරන සිනමා සම්මාන උළෙල හාන්සි වෙලා හිටපු සිනමා ජනතාවට පොඩි කික් එකක් දුන්නා. ඒත් දියුණු අදහසක් ඇතුව වෙනස් පෙලගැහීමක් නොකළොත් ඊළ`ග අවුරුද්ද සම්මාන ටික බෙදෙන විදිහත් දැන්ම කියන්න පුළුවන් මගේ හිතේ. එහෙම වුනොත් ඒක මිනියක් නැවත නැවත එම්බාම් කරනවට වඩා ලස්සන දෙයක් වෙන එකක් නෑ.

-චින්තන ධර්මදාස