මේක ගොඩක් වෙලාවට සංවාදවලට අදාල නොවෙන නැත්තං අපොලිටිකල් ගතියක් තියෙන මාතෘකාවක්. ඒත් සැරින් සැරේ ඇවිත් මූනෙ හැපෙද්දි ඒ ගැන කල්පනා නොකර ඉන්න බැරි වුනා. තැන් තැන්වල අසරණ වුන වයසක මිනිස්සු මගේ කම්ෆර්ට් සෝන් එක අවුල් කළා.
අපේ රටේ වයසක පරම්පරාව ගැන නිසි සමාජ සැලසුමක් නැති එක දුක හිතෙන තත්වයක්. එහෙම අසරණ වෙන අයගෙ දරුවන්ට නෑයන්ට පුද්ගලිකව වගකීම තල්ලූ කරලා අපි සදාචාරවත් හැ`ගීමක්, මනුස්සකමක් ආස්වාදනය කරනවට එහායින් කිසි දෙයක් නෑ. නැවත නැවත රටේ හත දිග්බාගෙන් මුනගැහෙන මේ අසරන මිනිස්සු විසින් ඉදිරියෙදි එන්න එන්න දරුණු වෙන සමාජ අර්බුදයක් ගැන කියනවා කියල සැලකිලිමත් නෑ.
මෙහෙම කියද්දි වෙන රටවල වයසක අය ගැන නිසි වැඩපිලිවෙලක් තියෙනවා කියල අදහස් කරන්නෙ නෑ. විශේෂයෙන්ම බටහිර ගොඩක් රටවලට වඩා ආසියාතික රටවල වයසක අයට යම් හෝ ආරක්ෂණ ක‍්‍රමවේදයක් තියෙනවා. ඒක සම්ප‍්‍රදාය විසින් ඇතිකරපු එකක්. සදාචාරවත් හැ`ගීම උඩ පදනම් එකක්. පවුලක දරුවන් විසින් තමතමන්ගෙ අම්මලා තාත්තලා රැුකබලාගත යුතුයි කියන එක තමයි ඒක. කොටින්ම දෙන්නෙක් කසාද බැඳලා ළමයෙක් හදනකොට පවා කවදා හරි තමන්ට වතුර උගුරක් දෙන්න එකෙක් ඉන්න ඕන කියල හිතන තැන දක්වාම මේ සම්ප‍්‍රදාය මුල්බැහැලා තියෙනවා.
මෙතනදි බුද්දාගමෙනුත් මේ වැඩිහිටි ප‍්‍රශ්නය කළමනාකරනය කරගන්න ලොකු සපෝර්ට් එකක් දෙනවා. (බුද්දාගම විතරක් සඳහන් කළේ ලංකාවෙ මහා සංස්කෘතිය පදනම් වෙලා තියෙන්නෙ ඒ උඩ හින්ද) මේ වයස්ගත පරපුර වෙනුවෙන් වැඩකරන එකම කතිකාව වෙලා තියෙන්නෙ මේ ආගමික කතිකාව. බණ කිය කිය, දහම්පාසැල් වල පුරුදු කර කර කොහොම හරි අලූත් පරම්පරාවට පැරණි පරපුර ගැන වගකීමක් ඇති කරනවා විතරක් නෙමෙයි ඒ වයසක පරපුර එන්ටර්ටේන් කිරීම, ඒ අයට ක‍්‍රියාකාරකම් නිර්මානය කිරීම, පරලොවක් ගැන බලාපොරොත්තුවක් ඇති කිරීම වගේම ඒ ආශ‍්‍රයෙන් ආගමික සංස්තාවට පැවැත්මක් ඇති කරගැනීම දක්වා මේ මෙහෙවර පුළුල්වෙලා තියෙනවා. ඒක ඇත්තටම සේවයක්. ටීවී එකයි පන්සලයි නොතිබුනා නම් මේ රටේ වයසක පරපුරට මොනවා වෙයිද කියල හිතාගන්න අමාරුයි.
රටක බාල පරපුරට දක්වන සැලකිල්ල, වැඩිහිටි පරපුරට දක්වන සැලකිල්ල සහ සත්තු විෂයෙහි දක්වන සැලකිල්ල කියන කාරණා මං හිතන්නෙ සමාජයක කොන්ෂස්නස් කියන එක මැනගන්න තියෙන හොඳම තැන්. අපිට ඉස්සර වැඩිහිටියන්ට සළකන මාර පුරුද්දක් තිබුනා, දැන් ඒක නැතිවෙලා යමින් තියෙන්නෙ කියන එක පන්සල්වල ප‍්‍රචාරය කරන පචයක් විතරයි. ඉස්සර තත්වය මීට වඩා අන්තයි. අපේ විතරක් නෙමෙයි ගොඩක් ගෝත‍්‍රික සමාජවල ඉඳන්ම වයසක මිනිස්සුන්ගෙ තත්වය ගැටලූවක් වෙලයි තිබුනෙ. වන්දනා ගමන් යන්න කියල ගෙනිහින් කොහේ හරි දාලා එන එක අපේ ගැමි සමාජවල තිබුන දෙයක්. ජාතක කතා ගත්තත් සොහොන් වලට ගිහින් දාන දෙමව්පියන් ගැන කතන්දර එන්නෙ එහෙමයි. දේපොල තියෙන දෙයක් ලියලා දීලා දිග වන්දනා ගමන් යන වයසක උන්දැලා සෑහෙන්න හිටියා. ඇත්තටම ඒ අය යන්නෙ මරණය බලාපොරොත්තතුවෙන්. ජීවිතේට එතනින් එහා අරමුණක් නෑ. සමාජයට ඈඳෙන්න පුරුකක් නෑ. තමන්ගෙ බිරිඳ හෝ සැමියා නැතිවුනාට පස්සෙ මේ තත්වය තවත් බරපතල වෙනවා. වයස්ගත වීමත් එක්ක ඇතිවෙන අසරණකම හා බරක් වීමේ ගැටලූව සදාතනිකව අපිට තිබුන.
ඇත්තටම කාලයත් එක්ක තත්වය එන්න එන්න හොඳවුනා. දෙමව්පියන්ට සැලකීම කියන්නෙ දරුවන්ගෙ කොලිටිය මනින සාධකයක් කියන තැනටම ගේන්න සදාචාර කතිකාව ඇතුලෙ පුළුවන් වුනා. ඒත් තාමත් වයසක අයව පාරවල්වල දාලා යනවා. එතකොට ඒ පිංතූර ෆේස්බුක් එනවා. ටීවී වල අනේ අපොයි කිය කිය පෙන්නනවා. එතකොට හැමෝම ඒ අයගෙ දරුවොන්ට දෙස්දෙවොල් තියලා හිත හදා ගන්නවා.
සමාජයක් විදිහට අපිට මේ වයස්ගත වීම ගැන සැලසුමක් තියෙන්න ඕන නැද්ද? විස්තෘත පවුල කියන එකෙන් ක‍්‍රමක‍්‍රමයෙන් න්‍යෂ්ටික පවුල්වලට පුංචි වෙවී යන නූතන සමාජ ඒකකයත් එක්ක අම්මලා තාත්තලා ගැන ප‍්‍රශ්නය වඩාත් සීරියස් වෙනවා. අනිත් පැත්තට ලංකාව වගේ රටක දෙමව්පියන් කියන්නෙ එක්තරා විදිහක සංස්කෘතික ආධිපත්‍යයක්. එතනදි ඒ අය එක්කම කොටුවෙන ජීවිතය විසින් ඊළ`ග පරම්පරාවෙ අලූත් ජීවිතවල දිශානතීන් බ්ලොක් කරනවා. උදා විදිහට ආච්චි අම්මලා විසින් රැුකබලාගන්නා පොඩි උන් අන්ත ග‍්‍රාම්‍ය මනස්ගාතවලින් පිරෙනවා. (මේ පරම්පරාව හරහා ලැබෙන පැරණි සංස්කෘතික දැනීම කොහෙත්ම අවතක්සේරු කරනවා නෙමෙයි. ඒත් අත්හැර දැමීමේ සංස්කෘතියක් ඇතුලෙ ගාල්වීම හරහා ඒ අය දුක්කිත පසුගාමී අදහස්වල වාහකයන් වෙනවා)
අනෙක් අතට කෙනෙකුට ඇතිවෙන ආර්තික දුෂ්කරතා, දෙමව්පියන්ගෙ මානසික තත්ව ගැන ප‍්‍රශ්න, පුද්ගලික කෝන්තර ආදී නොයෙකුත් හේතු නිසත් වයස්ගත අයට මේ පුද්ගලික මටටමේ පිළිසරන නැති වෙන්න පුළුවන්. උදා විදිහට මං වගේ නිතර මත්ද්‍රව්‍ය පාවිච්චි කරන, ගෙදර හෙලූවැල්ලෙන් ඉන්න දරුවෙක් ඉන්න එක දෙමව්පියන්ටත් ෂොක් එකක්. තමන්ගෙ පවුල් ආශ‍්‍රිතව අම්මලා තාත්තලට හොඳ සුරක්ෂිත වයස්ගත කාලයක් තහවුරු කරන්න පුළුවන් නම් ඉතා හොඳයි. ඒත් ඒක එන්න එන්නම ප‍්‍රැක්ටිකල් නැති දෙයක් වෙනවා.
තව පැත්තකින් මේ වෙද්දි ගොඩක් කාන්තාවනුත් රස්සාවලට යනවා. එතකොට මේ වයසක අය ගැන බලාකියා ගන්න ගෙදර රැුඳෙන කෙනෙක් නෑ. පවුල් පිටින් නිතර එලියේ ගැවසෙන විනෝදවන ඉඩ ප‍්‍රස්තා වැඩිවෙමින් යනවා. දියුණු වෙන සමාජයක් විදිහට ඒක උනන්දු කළ යුතු තත්වයක්. ඒත් මෙතනදිත් නැවත වයසක අය හුදකලා වෙනවා.
මට විතරක් නෙමෙයි, ලෝකෙ ගොඩක් රටවලටත් මේ ප‍්‍රශ්නෙට හරි උත්තරයක් නෑ. ඒත් වයස්ගත වීම ගැන කතිකාව ආගමික හෝ පුද්ගල සදාචාරය ගැන තැනින් ගලවලා එලියට ගන්න සිද්ද වෙනවා. ඒක ලෞකික සමාජ ප‍්‍රශ්නයක් විදිහට උත්තර හොයන්න ඕන කාරණයක්.
වයසක අය වෙනුවෙන් ලෝකෝත්තර වැඩ වෙනුවට ලෞකික වැඩ සංවිධානය වෙන්න ඕන. මගේ අදහස නම් වඩවඩාත් වයස්ගත පිරිස් ලෞකික ආසාවල් පැත්තට යොමු කිරීමයි සිද්ද වෙන්න ඕන. වික්ටර් වුනත් එයාගෙ අලූත් පේ‍්‍රමය හරහා ඉතාම වැදගත් අදහසක් සමාජගත කරනවා කියල මං හිතනවා. ඒ තමයි මරණය වෙනුවට ජීවිතය තෝරා ගැනීම කියන එක.
සමහර විට අපේ ඉපැයුම්වලින් යම් බද්දක් මේ වයස්ගත ප‍්‍රජාවන්ගේ සුබසාධනය වෙනුවෙන් වෙන් කිරීමෙන් යම් ආකාරයක විසඳුම් නිර්මාණය කරන්න පුළුවන්. ඒ විදිහෙ මොකක්හරි අරමුදලකින් හැම ප‍්‍රදේශයකම වයස්ගත පිරිස් වෙනුවෙන් ආයතන ඇති කරන්න පුළුවන්. මහලූ මඩම් කියන මිනිස්සුන්ව දාලා යන දුක්ඛිත පරිසරයන් නෙමෙයි, ඒ වෙනුවට මිනිස්සු කැමැත්තෙන් එකතුවෙන, සිංදු කියන, ආදරය කරන, ඔවුන්ගේම ලෞකික සංස්කෘතීන් නිර්මාණය කරගන්නා පරිසරයන් ගොඩනගන්න වෙනවා. එතනදිත් වැදගත්ම දේ වෙන්නෙ වයස්ගතවීම දිහා අත්හැරීමේ සහ මරණයේ පැත්තෙන් නොබලන නැවත ජීවිතය පැත්තෙන් බලන දැක්මක් නිර්මාණය වෙන එකයි.
රක්ෂණ ක‍්‍රමයන් පවා මිනිස්සුන්ගෙ වයස්ගත වීමේ ප‍්‍රශ්නය ගැන මීට වඩා උනන්දුවෙන් බලන්න ඕන. හුදෙක් විශ‍්‍රාම වැටුප කියන එක ගැන කතා නොකර වයස්ගත කාලය ඉතා සැපවත්ව ගත කළ හැකි නිකේතන පහසුකම් සලසන රක්ෂණ ක‍්‍රමයන් නිර්මාණය කරන්න පුළුවන්. ඇත්තටම විශ‍්‍රාම වැටුප් ලබාදුන්නත් ඒ අයට ආශා සංස්කෘතියක් නිර්මාණය වෙලා නැති තත්වයක් යටතෙ නැවත ඒ සල්ලි ආගමික ආයතනවලට එකතු වෙන එකයි වෙන්නෙ.
වයස්ගත පරම්පරාව ආගම් වටා එකතු වෙන්නෙ ගොඩක් වෙලාවට නිර්වාණය හෝ ස්වර්ගය හෝ බලාපොරොත්තුවෙන් නෙමෙයි. ජීවත්වෙන්න ඉන්වොල්ව්මන්ට් එකක්, ඇක්ටිවිටි එකක් ඕන වෙන හින්ද. ඒකයි ටීවී එකට පුළුවන් වෙන්නෙ මේ අයගෙ ජීවිතේ පන්සල තරම්ම ඉඩක් ගන්න. ආගමික සංස්තා හරහා මේ සරල මනුස්ස උවමනාව ලෝකෝත්තර හීනයක් වෙනුවෙන් පාවිච්චි වෙනවා.
හැමදේකදිම නැවතත් මුල්වෙන්නෙ ඇටිටියුඞ් එක කියන එකයි. වයස්ගත වීම එක්ක දැනට තියෙන ආගමික බැඳියාව වෙනුවට ලෞකික සමාජ බැඳීමක් නිර්මාණය කරන්න අවශ්‍ය වෙන්නෙ ඒකයි. පව්, කළගුන සැලකීම, වගකීම, කියන දෘෂ්ටිය වෙනුවට සතුට ආදරය විනෝදය වගේ සංකල්ප එක්කයි මේ ප‍්‍රශ්නය දිහා බලන්න ඕන වෙන්නෙ. එතකොට සමාජයෙන් වෙන් වුනු හෝ වෙන්ව යන්න බලන් ඉන්න පිරිසක් දිහා බලනවා වගේ නැතුව (සිම්පති වෙනුවට) අපිට පුළුවන් එම්පති හරහා ඒ අයගෙ ප‍්‍රශ්න දිහා බලන්න.
මේක ආණ්ඩුවකින් කරන්න පුළුවන් දෙයක් නෙමෙයි. කේවල කඳුළු සැලීම් හෝ ඉමෝෂනල් වීම් වලින් එලියට ඇවිත් අපි සමාජයක් හැටියට මෙතන තියෙන හිඩැස තේරුම් ගන්න වෙනවා. ඒ වෙනුවෙන් නිර්මාණශීලී විසඳුම් කල්පනා කරන්න වෙනවා.
දෙමව්පියන්ට සැලකීම කියන පුද්ගල සදාචාරය වැඩිහිටියන්ගේ සුරක්ෂිතභාවය කියන සමාජ සදාචාරයට විතැන් කරගන්න වෙනවා.
-චින්තන ධර්මදාස
