Saturday, July 27, 2013

අලූත් වීරයෝ පැමිණීම සහ පරණ වීරයෝ කිච වීම

ලංකාවෙ සිනමාවෙ කාලෙකින් වුණු වැදගත්ම සිද්දිය වුණේ සංජීවගේ ෆ්ලයින් ෆිෂ් තහනම් කරපු එක. මෙච්චර කාලයක් මෙහේ සිනමාවෙ (මහින්ද චින්තන සිනමාව) වීරයො වුණේ රජකතා බණකතා කරපු දෙකයි පණහෙ චිත‍්‍රපටිකාරයො ටිකක්. ඒ සිනමාව හදලා දුන්නෙත් මේ ආණ්ඩුව.
යුද්දෙන් පස්සෙ ආණ්ඩුව ගහපු තෙල් ටිකෙන් තමයි ඔය සිනමාව දුව දුව තිබුණෙ. ඒත් සංජීවගේ චිත‍්‍රපටියත් එක්ක මේ මහා සිනමාව කාණු පල්ලට වැටුන ගානයි. ආචාර්ය සෝමරත්නලා ජැක්සන්ලා ඉන්නවද වගක් වත් ලංකාවෙ මහා පේ‍්‍රක්‍ෂාගාරයටත් නැතුව ගියා. ත‍්‍රීවීල් දුවන අයියලා පවා ෆ්ලයින් ෆිෂ් කොපියක් හොයා ගන්න කෝල් කළා.

සුළ`ග එනු පිණිස, අක්ෂරය වගේ චිත‍්‍රපටිවලට යම් යම් වාරණ බාධා ආවත් මේ තරම් ඒක කවුරුවත් ඇ`ගට ගත්තෙ නෑ. මට හිතෙන්නෙ  සිනමාවෙන් පිටත වෙන සමාජ දේශපාලන ආතතියක් ජනතාව ආණ්ඩුවෙන් පිරිමැහුවා. ආණ්ඩුව කළේ අ`ඩන්න බලන් ඉන්න මිනිහගේ ඇහැට ඇ`ගිල්ලෙන් ඇන්නා වගේ වැඩක්.

ෆ්ලයින් ෆිෂ් ලංකාවෙ සාමාන්‍ය ජනතාවට පෙන්නන්න සුදුසු චිත‍්‍රපටියක් නෙමෙයි. ජනතාව බුද්ධිමත් වගේ දේශපාලන ගොං ටෝක් ආර්ට් වලටත් ගේන ළදරු නිදහස්කාමියො කීපදෙනෙක් මොනවා කිව්වත් මේ ඇතිදැඩි කළ ළමා සමාජයට ෆ්ලයින් ෆිෂ් පෙන්නුවොත් මොනවයින් මොනවා වෙයිද කියල හිතාගන්න බෑ. ඒක හින්ද ආණ්ඩුව ලංකාව ඇතුලෙ මාළුන්ට ඉගිල්ලෙන්න තහනං කරන එකට මං එක`ගයි. ඒකට ආණ්ඩුව එක්ක ආර්ට් නිදහස ගැන කතා කරලා වැඩක් නෑ. මේ රටේ ජනතාව සමස්තයක් විදිහට 18 පහළ. ඒ අයගෙ මානසිකත්වය ආරක්‍ෂා කරන එක ආණ්ඩුවක වගකීම. ආර්ට් වලට ඒ වගකීම ප‍්‍රශ්න කරන්න අයිතියක් තියෙනවා කියල මං විශ්වාස කරන්නෙ නෑ.

ආණ්ඩුව මේ තහනම දාපු වෙලාවයි විදිහයි තමයි වැරැද්ද. සිනමා උළෙලක තෝරා ගත් ආරාධිත පිරිසකට ප‍්‍රදර්ශනය කරපු චිත‍්‍රපටියක් තහනම් කරන්නත් එතනින් නවතින්නෙ නැතුව ඊට සම්බන්ධ අය දේශ ද්‍රෝහීන් කරන්නත් හදිස්සි වෙන එකෙන් ආණ්ඩුව පෙන්නුවෙ රජයක් හැටියෙන් අපරිණතකමක්. රාජ්‍ය තාන්ත‍්‍රික දැනුමක් නැති මං වගේ අදේශපාලනිකයෙක් වුණත් මීට වඩා තාර්කික තීරණයක් ගනීවි. උදා විදිහට මේ චිත‍්‍රපටියේ ඇති අන්තර්ගතය සහ මතවාදය මේ රටේ ජනතාවගේ හෘදය සාක්ෂියට අගෞරවයක් හෝ ඒ වගේ මොකක් හරි ඇති කරන නිසා මේ චිත‍්‍රපටියේ දේශපාලනය හෙළා දකින බවටත් මෙය රට තුල කිසිඳු ප‍්‍රසිද්ධ ප‍්‍රදර්ශනයකට නුසුදුසු වගට තීරණය කරන වගත් නිවේදනයකින් දන්වන්න තිබුණා. වඩාත් පරිණත විදිහට මේ චිත‍්‍රපටියේ ඇගයුම් ලත් කලාත්මක, නිර්මාණාත්මක වටිනාකම් සහ අපේ රටේ තරුණ සිනමාකරුවෙක් හැටියට සංජීව ලත් පිළිගැනීම අගය කරන අතර.... වගේ වාක්‍ය ඛණ්ඩයකුත් එකතු කරන්න තිබුණ. ඒත් අවාසනාවට රාජ්‍ය ප‍්‍රතිපත්තියක් විදිහට ආණ්ඩුව වැඩ කරන්නෙ එක්ස්ටී‍්‍රම්ස් වල විතරයි.

අනිත් අතට ආණ්ඩුවේ මේ වාරණ ගැන ලොකුවට කලබල වෙන්න හේතුවක් මේ රටේ සාමාන්‍ය පුරවැසියෙක් විදිහට කාලයක් ජීවත් වුණු මට නෑ. ලංකාව තහනමක් වත් හරියට ක‍්‍රියාත්මක කරන්න පුළුවන් රටක් නෙමෙයි. ඒක මේ ආණ්ඩුවෙ ආකාර්යක්‍ෂමතාවයක් නෙමෙයි. රටක් විදිහට කොහොමවත් එක සිස්ටම් එකක වැඩ කරන විනයක් ශික්ෂණයක් මේ රටේ ජීවිත වලට නෑ. වෙන විදිහකට කිව්වොත් ඒක අධ්‍යාපනයේ වැරැුද්දක්. හොඳට ළංවෙලා බැලූවොත් පේනවා මේ රටේ හැම කෙනෙක්ම කඩාකප්පල්කාරයෙක්. හොඳ දෙයක් වුණත් නරක දෙයක් වුණත් මේ කඩාකප්පල්කාරීත්වය තමයි රැුඩිකල් වෙන්නෙ. ඒක සාමාන්‍ය ජනතාවගේ පටන් ආණ්ඩුව දක්වාම පොදු යතාර්ථයක්. ඒ අවුල ආරාජිකවාදී වගේ ක්ලැසිකල් තේරුම් වලින් හඳුන්වන්න ගිහින් වැඩක් නෑ. ඒක අපතකමක්.

මේ ළ`ගදි ජපානෙ ස්ටේෂන් එකක කෝච්චියයි වේදිකාවයි අතරෙ පරතරයට හිරවුණු ගෑණු කෙනෙක් බේර ගන්න ඒ කෝච්චියෙම මිනිස්සු එළියට බැහැලා කෝච්චිය උස්සන ප‍්‍රවෘත්තියක් ඉන්ටර්නෙට් එකේ පළ වුණා. මං  ඕක අපේ කොපි ලියන කොල්ලට පෙන්නුවා.

‘අයියෝ  ඕක මීඩියා වලට කරපු බොරුවක්’

ඌ ගත්කටටම කිව්වා. ඒ තමයි ලංකාවෙ හැටි. ඒ වගේ සාමූහිකත්වයක්, මනුස්සකමක් ඇත්තක් විදිහට බාර ගන්න අපේ ලාංකීය මනසෙ ඉඩක් නෑ. අපි ගොඩක් දුප්පත්.

ආණ්ඩුවටත්  ඕන වුණේ කික් එකක්. ප‍්‍රභාකරන්ගෙන් පස්සෙ ආතල් අහිමි ජනතාවට විනෝදය දුන්නෙ ආණ්ඩුවෙ වියදමෙන්. ඒකට කාලෙන් කාලෙට ප‍්‍රශ්න  ඕන වෙනවා. මාළු ඉගිල්ලෙන එකත් ඒ වගේ විනෝද සාධකයක් විතරයි. ඒත් මේ පාර නාඩගම පෙන්නුවෙ  ඕඩියන්ස් හූ කියන්න බලාගෙන ඉන්න වෙලාවක. ඒ මදිවට පිටපත හරියට ලියලා තිබුණෙත් නෑ. අයිටීඑන් එකේ කලා අධ්‍යක්‍ෂණය එහෙමත් අන්තිමයි. ඉතින් නාට්ටිය බංකොලොත්.

කලින් ලිපියකදි මං ජෆර් පනාහි මහා සිනමාකරුවෙක් වීමේ ගෞරවයෙන් වැඩි කොටසක් ඉරාන රජයට පුදන්න  ඕන කියල ලිව්වා වගේම ෆ්ලයින් ෆිෂ් මහා චිත‍්‍රපටියක් කිරීමේ ගෞරවය ලංකා ආණ්ඩුවට හිමි වෙන්න  ඕන. ඒ විතරක් නෙමෙයි කෙළ වෙලා ළොඳ නැතුව තිබ්බ විකල්ප සිනමාව ආයිමත් නැගිට්ටීම වෙනුවෙන් ප‍්‍රණාමයත් ආණ්ඩුවට හිමි වෙන්න  ඕන. කොහොමටත් වීරයාගෙ චරිතෙ කරනවට වඩා අමාරුයි දුෂ්ටයාගෙ චරිතෙ කරන එක. ඒ වීරයා ලොකු වෙන තරම තීරණය වෙන්නෙ දුෂ්ටයා ලොකු වෙන තරම මත හින්ද.

මේ හින්ද ෆ්ලයින් ෆිෂ් වෙනුවෙන් රජය දැක්වූ සහයෝගය ගැන මට තියෙන්නෙ ප‍්‍රශංසාවක්. ඒත් මේ පිබීදීම එක්ක විකල්ප සිනමාවෙ හෙළුව තැන තැන එළිවෙන්න පටන් ගත්තා. සංජීවගේ නිර්මාණය වෙනුවෙන් විකල්ප ධාරාවෙ දැවැන්තයො කවුරුවත් ඉස්සරහට ආවෙ නෑ. කුඹුරෙන් වී කරල් අරන් අලව ගන්නවා වගේ ඔලිව් කොල ඇතුලෙ බොරු සම්මාන අලවගෙන ඉස්සරහට ආපු පඹයො ගොඩක් අතරෙ සංජීවගේ චිත‍්‍රපටිය ඇත්තට ප‍්‍රධාන පෙළේ සම්මාන උළෙල වලින් ඇගයීම් ලැබුවා. ලංකාවෙ චිත‍්‍රපටිකාරයෙක් විදිහට අන්තර්ජාතික සිනමාවෙ වැඩිම දුරක් ගියේ සංජීව (තහනම ෆිල්ම් එකට ජෙට් එන්ජිමක් හයි කළා වගේ වුණා). ඒත් ඒ කෘතිය වෙනුවෙන් කෙලින් මැදිහත් වෙන්න මේ දේශපාලනික භාවිතාවක් සහිත මහා විකල්ප පොරවල් මැළි වුනේ සංජීව කොට නිසාද?

එතනදිත් ආණ්ඩුව උදව්වට ආවා. කතාවට ගාමිනී වියන්ගොඩව එකතු කරලා දුන්නා. සංජීවගේ චිත‍්‍රපටිය වෙනුවෙන් කතා කරන්න බැරි විකල්පයො වියන්ගොඩ ගැන ලොකුවට කතා කළා. මේක ප‍්‍රකාශනයේ නිදහස හෝ වෙන පළල් අරමුණක් කියලා කවුරු හරි තේරුම් ගත්තොත් වස වැරැද්දක්. මේක චරිත අතර පුද්ගලික සටනක්.

පත්තරවලින් කරදර කර කර හැමෝගෙන්ම මොනවා හරි ඇහුවා. උත්තර දුන්නත් නහී නොදුන්නත් නහී වගේ තැනකට ප‍්‍රවීනයො පත් වුණා. එතකොට ඇල්ලූවට හපන්න බැරි උත්තර දෙමින් ඒ ගොල්ලො දාර්ශනික වුණා. ආණ්ඩුව තමන්ගෙ හීනෙන් බයට පත්වෙලා චිත‍්‍රපටිය තහනම් කළා කියල හඳයා කිව්වා. ඒත් අඩු තරමෙ චිත‍්‍රපටියෙ නම හරියට කියන්න තරමට වත් ගෞරවයක් ඒ වෙනුවෙන් දෙන්න හඳයා අකමැති වුණා. මගේ චිත‍්‍රපටියෙ නමවත් හරියට කියා ගන්න බැරි හඳගමට වඩා අයිටීඑන් හොඳයි කියල සංජීව ලිව්වා. යකඩ සපත්තුවට නිර්මාණ අයිතිය පෑගෙනවා කියලා හැමදාම කියන කතාව ධර්මසිරි රිපීට් කළා. මේක පිස්සං කොටුවක්ද කියල අයිවන් ඇහුවා. බලාගෙන යද්දි මේ ඔක්කොම බබාලා (උපුටාගැනීම දීප්ති කුමාර ගුණරත්න). අපි ඉන්නෙ බබාලන්තෙක.

චිත‍්‍රපටියෙ තහනමට වඩා දැණුනෙ චිත‍්‍රපටි කරන උන්ගෙ කුහකකම. සංජීවගේ චිත‍්‍රපටිය ගැන ආණ්ඩුවෙ තහනමට කලින් ඒ ගැන විවේචනයක් මට තිබුණ. ඒක චිත‍්‍රපටියෙ කලාත්මක භාවිතාවන් සහ චිත‍්‍රපටියක් අන්තර්ජාතික ප‍්‍රමිතිකරණයට ලක්වීම ගැන විෂයික අවුලක්. ඒත් සංජීව කැමරාව තමන්ගෙ ජීවිතේ කැමරාව ඉස්සරහට අරං ආපු ඒ නිර්භීත උත්සාහය ගැන මට තියෙන්නෙ ගෞරවයක්. ලක්ෂ තිස් පහකින් මේ තරං විශාල නිෂ්පාදනයක් කරන්නත් ඒ නිෂ්පාදනය තනියම ලෝකෙ වටේ අරං යන්නත් සංජීවට තිබුණු ශක්තිය මං වෙන කිසිම ලංකාවෙ චිත‍්‍රපටිකාරයෙක්ගෙන් දැකලා නෑ. ‘මං රාජ කුමාරයෙක් නෙමෙයි, මං ගමේ කොල්ලෙක්’ මැදමුලනෙන් ආපු මහින්ද වගේම සංජීවත් කියන්නෙ ඒක.

සංජීව අපේ සිනමාවෙ වීරයෙක්. කන්තලේ යුද්දෙන් ඉරුණු ජීවිතේ අතින් මහගෙන කොළඹ ඇවිත් නොකා නොබී රස්තියාදු වෙමින් චිත‍්‍රපටියක් තැනීම දක්වා කියවෙන්නෙ ඒ වීරත්වයෙ එක කොටසක්. ලංකාවෙ කොයි විදිහකින් වත් පෙන්නන්න බැරි බව දැන දැනත් තමන්ගේ කතාව මහා තිරයක් උඩට ගේන්න ඌ කාපු කට්ට ඒකෙ සිනමාත්මක කොටස. ආණ්ඩුවෙ තහනම් මැද තමන්ගේ ජීවිතෙන් දරන දේශපාලනය වෙනුවෙන් සංජීව අද කරන්නෙ ඒකෙ දේශපාලනික කොටස. සංජීවට අනුව තහනම් වෙන්නෙ චිත‍්‍රපටියක් නෙමෙයි, ඌ අත්විඳපු ඇත්ත ජීවිතය.

එහෙම වීරයෙක් බිහිවීම හින්ද එකපාර විකල්ප සිනමා ධාරාව උඩ පැනලා ඇහැරුණා. කොමඩියක් කරන්න හිත හිත හිටපු උන් පවා මතවාදී සිනමාවට එන්න වීරයෙක් වෙන්න ප‍්‍රාර්ථනා වලින් පිරුණ. මෑතක තිබුණු විමුක්ති ජයසුන්දර සිනමා උළෙල කියන්නෙ මේ නවෝදයේ හොඳ ප‍්‍රකාශනයක් කියල මට හිතෙන්නෙ. කලින් කීප වතාවක් නැරඹූ ඒ චිත‍්‍රපටි හිටගෙනත් බලන්න තරමට පිරුණු පේ‍්‍රක්‍ෂාගාරයේ තිබුණෙ වාරණයේ උණුසුම. ජැක්සන් ඇන්තනි පවා  ඕඩියන්ස් එකේ හිටියා. මාළුන්ට ඉගිල්ලෙන්න කළ තහනමෙන් සිනමා වසන්තයක් ඇති වුණා.

ආයිමත් මං කියන්නෙ මේ ගෞරවයේ වැඩි කොටස නිර්ලෝභීව ආණ්ඩුවට පුද කරන්න  ඕන. හැම වීරයෙක්ම බිහිවෙන්න දුෂ්ටයා විසින් කරන වැඩ කොටස අවතක්සේරු කරන එක අසාධාරණයි. ජුදාස් නොහිටියා නම් ජේසුස් වීරයෙක් වෙන්නෙ නෑ. ප‍්‍රභාකරන් නොහිටියා නම් මහින්ද වීරයෙක් වෙන්නෙත් නෑ. මේ කාලෙ කවුරු හරි පැනපු ගමන් අහන්න පුළුවන් එතකොට බුදුන් කියල. කෙළෙස් සතුරන් පැරදූ, මාරසෙන් එළවූ කිය කිය අපි බණේ හදන්නෙ බුදුන්ගෙත් වීරත්වයම තමයි. නැතුව ගහක් යට ඉඳගෙන ඉල්ලගෙන කකා ජොබ්ලස් කොල්ලො ටිකක් වටකරගෙන කතා කිය කිය හිටපු සාමාන්‍ය මනුස්සයෙක් අපිට එච්චර ලොකු නෑ. මාරයා කිව්වම ඉතින් ඊට වඩා ලොකු දුෂ්ටයෙක් කොයින්ද?

වීර කතා බලන හැම වෙලාවකම මට දුක හිතෙන්නෙ දුෂ්ටයා ගැන. ඒක මගේ අවුලක්. උදා විදිහට බුද්ධත්වය වීරත්වයක් කරලා ගන්න කොට අපි දුෂ්ටයා කරගන්න මාරයා කියන්නෙ අපේ ජීවිතය. අපේ ආශාව. අපි.
වීරයා සහ දුෂ්ටයා කියන්නෙ දෙන්නෙක් නෙමෙයි. එක්කෙනෙක්. වීරයෙක් හදන්න දුෂ්ටයෙක් තමන්ගෙ පැවැත්ම කැප කරනවා. පස්සෙ කාලෙක ඒ වීරයා ආයිමත් දුෂ්ටයෙක් වෙනවා. දුෂ්ටයා විසින් තවත් වීරයෙක් නිර්මාණය කරනවා.

‘උඹ එක්කො වීරයෙක් වගේ මැරෙන්න  ඕන. නැත්තං දුෂ්ටයෙක් වෙන දිහා බලාගෙන විඳව විඳව ජීවත් වෙන්න  ඕන’
ඩාර්ක් නයිට් ෆිල්ම් එකේ හාවි ඩෙන්ට් කියනවා.

එහෙම දුෂ්ටයෙක් වෙන්න තරම් වත් හයියක් නැති වීරයො පස්සෙ කාලෙකදි කුහකයො වෙනවා.

-චින්තන ධර්මදාස

Sunday, July 21, 2013

අනුරාධපුරෙන් කෝල් එකක්

අඳුරන්නෙ නැති නොම්මරේකින් කෝල් එකක් ආවා. අඳුරන්නෙ නැති කටහ`ඩක්.

‘හලෝ චින්තනද? මං අනුරාධපුරෙන් කතා කරන්නෙ. රන්දිව පත්තරේ ඔයා ලියන කල්ට් පිටුව දිගටම මං කියවනවා’

එක මොහොතකට මට විශ්වාස නැතුව ගියා. අනුරාධපුරේ කල්ට් පාඨකයෙක් ගැන මගේ හිතේ කොහොමවත් සිතුවිල්ලක් තිබුනෙ නෑ. ජාතික පත්තරයක් ඇතුලෙන් මේ තරං ඈතට මේ අදහස් පැතිරෙන්න පුළුවන් කියල මං හිතලා තිබුනෙ නෑ.

ඒක එක විදිහක සතුටක් සහ එක විදිහක අවදානමක් කියන දෙකම එකපාර ඇති කළා.කල්ට් ලියන්නෙම මහා පාඨක පිරිසක් වෙනුවෙන් නෙමෙයි. විශේෂයෙන්ම ඒක වැඩිහිටියන්ට පමණයි.එතකොට පොඩි ළමයි ඒක කියෙව්වොත් අනවශ්‍ය ප‍්‍රශ්න ඇතිවෙන්න පුළුවන්. අනිත් අතටසංදර්භයෙන් ගලවලා හුදකලාව මේ අදහස් භාවිතාවට ආවොත් තියෙන අවදානම. සතුට පැත්තෙන් ගත්තොත් කීප දෙනෙක් හරි රට පුරා තැනින් තැන මේ අදහස් හුවමාරුවට එකතු වෙන එකේ දැනෙන ආස්වාදය. ඒ ආස්වාදය තවත් වැඩි කරමින් ඒ යාලූවා කරන්න යන ස`ගරාවකට ලිපියක් ලියන්නත් ආරාධනයක් කළා. මේ ලියමන ලියවෙන්නෙ ඒ විදිහට.

අදාල නැති කතා ඇතුලෙ රස්තියාදු වෙනවට වඩා කෙලින්ම අදාල දෙයක් ගැන ලියන්න මං කැමතියි.
අනුරාධපුරය ගැන. ඒ නටඹුන් අතරෙ ජීවත් වෙන මිනිස්සු ගැන.

පූජා නගරයක් ඇතුලෙ ගතවෙන සාමාන්‍ය ජීවිතය කොයි වගේද කියල මං කීප විටක් කල්පනා කරලා තියෙනවා. කොල්ලො කෙල්ලො ආදරේ කරන හැටි, තරුණ කාලෙ ගත වෙන හැටි මවා ගන්න මං උත්සාහ කළා. මට මුණගැහිලා තියෙනවා අනුරාධපුරේ ඉඳන් බ‍්‍රෑන්ඩඞ් සපත්තු ඩෙනිම් ගන්න විශේෂයෙන් කොළඹ එන කොල්ලො. කවදාවත් සරම් අඳින්නෙ නැති ඒ හාදයො කොට කලිසං ඇඳන් ස්මාර්ට් ෆෝන් මාරු කර කර ජීවත් වෙනවා. ගස්ලබු වගේ ජාති කන්න අප්පිරියයි. ගෙඩිය කටේ තියාගෙන තැඹිලි බොන්න ලැජ්ජයි. බාප්පා කෙනෙක් හරි මාමා කෙනෙක් හරි රටකට ගෙන්න ගන්න කල් දවස් ගණං කර කර ඉන්නෙ.

අනුරාධපුරේ කිව්ව ගමන් මතක් වෙන කාරණා කීපයක් එක්ක ඒ නගරෙ සමාජ මානසික උරුමය ටිකක් තේරුං ගන්න බලන්නයි මං උත්සාහ කරන්නෙ. සාමාන්‍යයෙන් අංක එකට මතක් වෙන්නෙ ගල්කණු උරුමය. වෙන විදිහකින් කිව්වොත් මළගිය උරුමය. රට වටේම ඉඳන් මිනිස්සු අනුරාධපුරේ යන්නෙ තමන්ගෙ මියැදුණු අතීතෙන් පපුව පුම්බගන්න. ඒ උරුමය සංස්කෘතිය වැට කම්බි ගහගෙන ආරක්‍ෂා  කරනවා. බෝම්බ බයට අටවපු මුරකපොලූ වල දැන් ගෑණු සාය වල දිග මනිනවා. ඒ නිශ්චිත දිගට නැත්තං උරුමය බලන්න ඇතුල් වෙන්න බෑ. එතකොට අනුරාධපුරේ ගැන අපේ රටේ තියෙන සරල හැ`ගීම තේරුං ගන්න ලේසියි. ඒක කෞතුක නගරයක්. ඒ කෞතුක නගරේ ජීවිතේ ගැන කාටවත් දැනීමක් නෑ.

ඒ මිනිස්සු ගොඩක් ජීවත් වෙන්නෙ මේ කෞතුක වටිනාකමම අළෙවි කරලා. මල් විකුණලා, වැව් මාළු විකුණලා වෙනස් ජාතික උරුමයක ත‍්‍රිලක් දීලා ජීවිකාව උපයගන්න පිරිස වැඩියි. ඊට පස්සෙ යුද්දෙත් එක්ක අනුරාධපුරේ හමුදා නගරයක් වුණා. සොල්දාදුවන් ගෙවල් බලා යන එන මග නැවතුමක් වුණා.

මායිම් ගම්මාන වල ජීවිත අවදානම් වුණා. ආර්ථිකය නතර වුණා. ඒ ආතතිය තුනී කරන නොයෙක් නොයෙක් මාර්ග විවෘත වුණා. උදා විදිහට ලංකාවෙ ගණිකා වෘත්තිය සම්බන්දයෙන් සැලකිය යුතු තැනක් අනුරාධපුරේට හිමි වෙනවා. අනුරාධපුරේ පැත්තෙන් ගත්තොත් මේක යුද්ධය එක්ක තියෙන සම්බන්ධය සළකුණු කරන්න පුළුවන් වුණත් යුද්දෙ බලපෑමක් නැති ලංකාවෙ අනිත් පූජා නගරවලත් මේ තත්වයම ඇති වෙන එකෙන් අපිට ඊට වඩා ගැඹුරු තැනක් තේරුම් ගන්න වෙනවා. උදා විදිහට රන්දිව පත්තරේම ගිය සතියෙ හෙළිදරව්වක කියවුනා කතරගම සිද්ද වෙන අඩු වයස් ගණිකා වෘත්තිය ගැන. පූජා නගරයක් වැඳ පුදා ගැනීම සහ ආශාවන් සතපවා ගැනීම කියන සාමාන්‍ය සිතීමට අනුවපටහැණි තත්ව දෙකක් එකට අතිපිහිත වීම ටිකක් අමුතු කතන්දරයක්. ශුද්ධ දෙය කෙළෙසීමේ පර්වර්ට් ආශාවෙ සමාජ අර්බුදය මට දැනෙන්නෙ මේ ඒ මළ උරුමයක වටිනාකම ලොකු වෙලා ඒ ඇතුලෙ ජීවිත වල වටිනාකම කුඩා වීම එක්ක ඇති වෙන තත්වය ඇතුලෙ.

ඉස්තෙබාන් කියන මගේ යාලූවාගෙ උපන්දිනේ තිබුනෙ දෙසැම්බර් 25. නත්තල් දවසෙ. ‘ෂා මරුනෙ’ කියල මං කිව්වෙ එතකොට කොහොමත් පාර්ටිනෙ කියල හිතලා. ‘මචං, ඒක කවදාවත් වෙන එකෙකුට තේරුං ගන්න බැරි දෙයක්. හැමෝටම පොදු දවසක මගේ උපන්දිනේට පුද්ගලික වටිනාකමක් නෑ. ඒක මගේ දවසක් නෙමෙයි. ඒක හැමෝගෙම දවසක්’

මේ පොදු උරුමයක් ලොකු වීම ඒකෙ ජීවත් වෙන මිනිස්සුන්ට ලොකු කරුමයක් වෙනවා කියන එකයි මගේ අදහස. කතරගම ගැන කතාව පැත්තකින් තියල මං අනුරාධපුරේට විතරක් නාභිගත වෙන්නං.

අනුරාධපුරේ ගැන ඊළ`ගට අපිට මතක් වෙන ලොකුම කතාව වෙන්නෙ වකුගඩු ප‍්‍රශ්නෙ. මේ වකුගඩු ප‍්‍රශ්නෙත් ඒ නගරේ ජීවත් වෙන උන්ගෙ උරුමය ගැන රූපකයක් වගේ. අනුරාධපුරේ කියන්නෙ වැව්බැඳි රාජ්‍යය. ඉතින් මේ රාජ්‍යයේ තමයි අපේ හාල් ටික වැවෙන්නෙ. වියළි කලාපෙ දාහකුත් ප‍්‍රශ්න මැද්දෙ (වී විකුණගන්න ප‍්‍රශ්න, පෝර ප‍්‍රශ්න) මේ මිනිස්සු තාමත් කුඹුරු කරනවා. ඒ කුඹුරු වලට රටින් ගෙන්නලා දෙන පෝර වල ආසනික් තියෙනවා. ඒ ආසනික් පරම්පරාවෙන් පරම්පරාවට මේ මිනිස්සුන්ට පිළිකා, වකුගඩු රෝග ආදී විවිධ විධි වලින් මරණය ගේනවා. අපේ කෘෂි උරුමය රකින අනුරාධපුරේ මේ වෙද්දි වකුගඩු මාවත කියල පාරවල් පවා තියෙනවා (ඒ පාරෙ හැම ගෙදරකම කවුරු හරි වකුගඩු රෝගයකින් මැරිලා) ඒත් කිසි කෙනෙක් වැඩි ගානකට ගන්නෙ නෑ. ගොවියො වහ බිව්වට, වකුගඩු නැති කර ගත්තට, ඒ පවුල් වල ගෑණු ළමයි වීදි ගානෙ විකිණුනාට, ළමා අපචාර එන්න එන්නම වැඩි වුණාට අතීත උරුමය ඇතුලෙ ඒ දේවල් ලේසියෙන්ම වැළලෙනවා. මට හිතෙන්නෙ අනුරාධපුරේ ජීවිත කියන්නෙත් නටඹුන් ගොඩකට එහා හැ`ගීමක් මේ රටේ මිනිස්සුන්ට දනවන දෙයක් නෙමෙයි.

අනුරාධපුරේ කියන්නෙ අපේ රටේ අනිත් පළාත් වල මිනිස්සුන්ගෙ අතීත උරුමයක් විදිහට නඩත්තු වෙන පළාතක් මිසක් මිනිස් ජීවිත සහ අනාගත වටිනාකම් ගැන සිතීමක් ඇති බිම් පෙදෙසක් නෙමෙයි (සමාජ මානසික සිතියමේ ඒක ඒ විදිහට සළකුණු වෙලා නෑ) ඒක ජාතික උරුමය ගැන මාර්කට් එකක් විතරයි. ලෝකෝත්තර රසයෙ ඉඳන් ඊට ප‍්‍රතිවිරුද්ධම ලෞකික රසයන් දක්වා දේවල් අළෙවි කරන සංචාරක තිප්පොලක්. හික්කඩුවෙ සංචාරකයො විදිහට එන්නෙ විදේශිකයො නිසා යම් යම් විදියෙන් දියුණුවක් අනාගතයක් ඒ පැතිවල දකින්න තිබුණත් අපේ රටේ සංචාරකයො වෙනුවෙන් අතීත උරුමයක් විදිහට පාවිච්චි වෙන අනුරාධපුරේට අයිති අතීතයක්ම විතරයි.

මගේ අදහස වෙන්නෙ අනුරාධපුරේ ජීවිත වලට පුද්ගලික වටිනාකම් ගොඩනැගෙන සමාජ වැඩසටහන් අවශ්‍යයි කියන එක. ඒ පළාතෙ ගල්කණු උරුමයට වඩා ඒ පළාතෙ ජීවිත විසින් ගොඩනැගූ වටිනාකම් ගැන සාකච්ඡුා ඇති වෙන්න  ඕන. නටඹුන් නගරයක් වෙනුවට මිනිස්සු ජීවත් වෙන, ඒ ජීවිත වලට අගයක් තියෙන බිමක් බවට අනුරාධපුරය කියවෙන්න  ඕන. ඒත් ඒක ලේසි දෙයක් නෙමෙයි. අනුරාධපුරේ ජීවිත මුල් ගැලවුනු ජීවිත විදිහට ජීවත් වෙන්න පටන් අරං දැන් හු`ගක් කල්. සමහර විට රුවන්වැලි සෑය හදන කාලෙ ඉඳන්ම පවා මේ ජීවිත මේ විදිහට පාවිච්චි වෙන්න ඇති.

බලාපොරොත්තුවක් නැතුව එදා දවස වෙනුවෙන් ජීවිතේ ගැන හිතන, අලූත් සෞන්දර්යයකින්, දැනුමකින්, හෝ ආස්වාදයකින් පිබිදීමක් අහිමි මේ ජීවිත ඒ වැව් වගේම ඉරි තැලිලා. වේළිලා. කාශ්ටක වෙලා.

කවදා හරි වෙන රටකට යනකං ඔරිජිනල් සපත්තු කුට්ටමක් දාගෙන බලාගෙන ඉන්න තරුණයා කියන්නෙ මේ හිස් අහස දිහා හිස් බලාපොරොත්තුවකින් බලාගෙන ඉන්න මේ පොලොවෙ මුල් ගැලවුණු උරුමය.ඒ කියන්නෙ බ‍්‍රෑන්ඩඞ් ඇඳුම් අඳින එක අවුල් වගේ වමේ කතාවක් නෙමෙයි. මේ විලාසිතා, හීන ඔක්කොම පිට පොත්තක් විතරයි කියන එක. ඒවා එම්බාම් එක ලස්සන කරනවා මිසක් මිනියට ජීවිතයක් දෙන්නෙ නෑ. මං හිතන්නෙ මේ බුබුළක් ඇතුලෙ ගතවෙන තරුණයා, වීදියේ වැඩි වෙන ශරීර අළෙවිය, දරුවන් තුල පවා තැන්පත් ආසනික් කියන්නෙ අනුරාධපුරේ ඇත්ත ජීවිතය. චින මහා ප‍්‍රාකාරෙට යටවෙලා මළ වහල්ලූ වගේ මේ ජීවිත ගල්කණු වලට යට වෙලා අතීතෙන් වැහිලා යනවා.

අරුණ ජයවර්ධනගෙ නිකිණි වැස්ස මට මතක් වෙනවා. ඉඩෝරය ඉවර වෙලා වැස්සක් වැටෙනකල් වෙලිච්ච පොලොව උඩ දුම් දාන ජීවිත බලාගෙන ඉන්නවා. ඒත් ඉඩෝරෙ රස්නෙට වැස්ස මගදිම වාෂ්ප වෙනවා. අනුරාධපුරේට වහින්නෙ මේ නිකිණි වැහි විතරයි.

වී ටික පැහෙන්න වැස්ස එනකං බලන් ඉන්න ජීවිතේට වඩා විශාල ජීවිතයක් අනුරාධපුරේට උරුම වෙන්න  ඕන. ඉතිහාසෙන් එලියට මේ මිනිස්සු වැඩෙන්න  ඕන. පිච්ච මල් පූජාවට අනුරාධපුරේට යන වයස්ගත උපාසක උපාසිකා පිරිසට වඩා (මරණය විඳින්න යන පිරිස) සිංදුවක් නැටුමක් චිත‍්‍රපටියක් බලන්න (ජීවිතේ විඳින්න) අනුරාධපුරේ යන පිරිස් වැඩි වෙන්න  ඕන.

මේ මළ උරුමයට පණ දෙන්න පුළුවන් එකම විදිහ එච්චරයි. මේ ලියමනක් කියවන සංවාද කරන කීප දෙනා හරි ඒ ජීවත් වෙන උරුමයේ කොටස්කාරයො වෙනව නං එච්චරක් වුණත් කොච්චරක්ද?

-චින්තන ධර්මදාස

Monday, July 15, 2013

වඳුරා නිදහස් කරන්න.

බොන එක කොහෙත්ම මට අල්ලලා ගිය වැඩක් නෙමෙයි. ඒ වෙනුවට ගොඩක් අප්පිරියාවක් එකතු කරපු වැඩක්. විශේෂයෙන්ම ලංකාවෙ ඇල්කොහොලික් මේන් ස්ටී‍්‍රම් සිතීමම (මේක බොන නොබොන සමස්තයටම අදාලයි) මට ගෙනාවෙ අවුලක්. ඒත් මේ ලියමනේ කතා කරන්න යන්නෙ ඊට වඩා ක්‍ෂුද්‍ර තලයෙ කතාවක්.
බොන්න සෙට් වෙන එක බීමට වඩා එපා වුණේ සෙට් වෙන කට්ටිය හින්ද කියල මං හිතන්නෙ. කතා කරන්න දෙයක් නැතුව බැරි බැරි ගානෙ පරණ සිංදු කියන්න ද`ගළන ක්ලැසික් බේබදු හිස්කම මට සෙට් වුනෙම නෑ. ඒත් ඉඳලා හිටලා දකින තමන්ට විශේෂ බේබදු ආඛ්‍යානයක් තියෙන උන් හිටියා.  සමහර විට ඒක සිරිමල් වගේ වීදුරු බිඳින එක වෙන්න පුළුවන්, මදයා වගේ කුණුහරපෙන් බණින එක වෙන්න පුළුවන්, උදයා වගේ කතා කියන එක වෙන්න පුළුවන්.

කොහොම වුණත් නොබොන උන්ට වඩා බොන උන්ව මං ප‍්‍රිය කළා. හොඳ ළ`ග යාලූවෙක් දෙන්නෙක් එක්ක (කතා කරන්න දෙයක් තියෙන) රන්දෝලියෙ හීන් අඩියක් ගහන්නත් මං ආස කළා. බොන උන් අතරෙ නොබී ඉඳන් බයිට් කන, අක්මාව අමාශය ගැන කාංසාවෙන් පෙළෙන නොබොන්නො මට ඇති කළේ දුක්ඛිත හැ`ගීමක්. ජීවිතේ නොමේරූ ළපටිකමක්.

කොයිතරං වාතයක් වුණත් බොන උන් ළ`ග මොකක් හරි ෆන් එකක් තිබුණ.  උන්ගෙ ජීවිතවල වෙනස් වෙනස් අතුරු පාරවල් තිබුණ. සමාජය විසින් උන් පිට දාපු ජීවිතේ නඩත්තු කරනවට පිටින් රහස් ජීවිතයක් උන් බෙදා හදා ගත්තා.

සරලව ගත්තොත් බොන උන්ට විරුද්ධව කැම්පේන් කරන උන්ට වඩා පවා බොන එවුන් වෙනුවෙන් කරන කැම්පේන් වල පවා නිර්මාණාත්මක බවක් තිබුණ. උදා විදිහට බියර් බිව්වත් ගඳයි වගේ ගෑණු එක්ක නිදාගැනීමටම පිළිවෙත් පුරන ඇඩික්ට් එකේ කතාවකයි චිත‍්‍රපටියක් මැද්දෙ බොන ජවනිකාවක කොටු දාද්දි ඒ වාරණයට යටින් වැටෙන ‘රස නොමරා රස විඳින්න’ කියන සරල ලයින් කතාවෙයි වෙනස මතක් කරන්න.
බොන එක සහ නිර්මාණශීලීත්වය අතරෙ මොකක් හරි නිල නොවන සම්බන්ධයක් තියෙන වග හොඳට බීලා තියෙන කවුරු වුණත් දන්නවා (ඒක පොසිටිව්ද නෙගටිව්ද කියන එක තීරණය වෙන්නෙ මිනිහා මත මිස බීම මත නෙමෙයි) ඒත් බීම සහ ක‍්‍රියේටිව් වීම අතර නිල සම්බන්ධයක් ගැන සයිකොලොජි ටුඬේ වෙබ් එකේ තිබිලා මට කියවන්න ලැබුණ.  ඒ ලිපියෙ අදහස් මැරිච්ච විදිහට සිංහලට  දානවා වෙනුවට මං ඒක පරිවර්තන- අනුවර්තන සහ පරාවර්තන (මගේ විදිහට) ලියන්නං.

ඒක ලියලා තිබුනෙ බොන අය  ඇත්තටම නොබොන අයට වඩා නිර්මාණශීලීද කියන එක ගැන කරපු පර්යේෂණයක් ගැන.  ඇල්කොහොල් බීමට ගැනීමම නව- අලූත්- නිර්මාණාත්මක දෙයක් වගේම ඒක කරන අයත් ඒ වගේ නිර්මාණශීලී ගුනයකින් පෙළෙනවද? ඒක තමයි ඒ ගොල්ලො සාකච්ඡුා කරන්න යන්නෙ.
මිනිස්සු ඇල්කොහොල් වලට පුරුදු වුණේ ගස් බෙණ වල පිරිච්ච වතුර වල පල්වෙන පළතුරු යුෂ බොන තැන ඉඳලා කියලයි කියන්නෙ. මේ යුෂ වලින් සත්තු පවා මත් වෙන හැටි දැකලා මිනිස්සුත් අත්හදා බලන්න ඇති. 4%ක් විතර ඇල්කොහොල් ප‍්‍රතිශතයක් තියෙන්න ඉඩ තියෙන මේ මත්වීම අපේ සැර අඩු බියර් එකකට ළ`ගයි.
මීට අවුරුදු 10000ට විතර කලින් වෙනකල් මිනිස්සු බිව්වෙ බොනවා කියල දැනගෙන නෙමෙයි. මත්පැන් දැනුවත්ව පෙරන්න පටන් ගත්තෙ හු`ගක් මෑත ඉතිහාසෙදි. ඒක සිද්ද වෙන්නෙ කෘෂිකර්මය, වැවිලි කර්මාන්තය වගේ නිෂ්පාදනවල ලොකු දියුණුවත් එක්ක. ඉතිහාසෙ සාක්ෂිවල හැටියට වසර 6000දි විතර තමයි මෙසපොතේමියාවෙ බියර් සහ වයින් නිෂ්පාදනය වෙලා තියෙනවා කියන්නෙ.  ඒත් ස්පිරිට් විදිහට මත්පැන් නිෂ්පාදනය වෙන්න ගන්නෙ ඊට හු`ගක් පස්සෙ ක‍්‍රිව. 700 දි විතර. ඒ මැදපෙරදිග හෝ චීනෙ වෙන්න පුළුවන්.

ඇල්- කොහ්ල් කියන නමේ අරාබි ප‍්‍රකෘතියක් තියෙන්නෙ. ඇල්ජිබ්රා, ඇල්ගොර්, ඇල්කෙමිස්ට් වගේ මේකෙත් ඉස්සරහට අල් කියන්නෙ ඉංග‍්‍රීසියෙන් ‘ද ’ කියනවා වගේ තේරුමක්. ඉතා හොඳින් පිරිසිදු කරපු පව්ඩර් එකක් වගේ තේරුමක් තමයි මේ වචනෙ මුල් අදහසේ එන්නෙ. පස්සෙ ඒක ලතින් වලට ගිහින් එතනින් ඉංග‍්‍රීසියට එනවා.

ඇල්කොහොල්් ඉතිහාසෙ මුල් කාලෙ පාවිච්චි වුණේ කෑමක් විදිහට. ඉතා මෑත ඉතිහාසෙ බීමක් විදිහට- වෙනස් නිෂ්පාදනයක් විදිහට ඇල්කොහොල් පරිණාමය වෙන්න අලූත් විදිහට හිතන, අනිත් සාමාන්‍ය පිරිසට වඩා නිර්මාණශීලී පිරිසක් මේ මත්වීම පිටිපස්සෙ ඉන්න ඇති කියල උපකල්පනය කරනවා. එතනදී නිෂ්පාදනය වුණු ද්‍රව්‍යය (දියරය) සහ ඒක පාරිභෝජනය කරන විදිහ යන දෙකම අලූත් අදහස්.

මේ උපකල්පනය මත පිහිටලා ඇමෙරිකාවෙ සහ එංගලන්තෙ මත්පැන් වලට යොමුවීම ගැන ලොකු පර්යේෂණයක් කරනවා. ඒකෙන් ඔප්පු වුණු දේ ටිකක් සංස්කෘතික පැත්තෙන් තිගැස්මක් ඇති කරන දෙයක්. වඩාත් බුද්ධිමත් යැයි පිළිගන්නා දරුවන් (අයි කිව් ලෙවල් එකේ වැඩි* අඩු බුද්ධි මට්ටමකින් යුත් දරුවන්ට වඩා ඇල්කොහොල් භාවිතයට යොමු වීමේ නැඹුරුවක් තියෙනවා කියලා මේ පර්යේෂකයො පෙන්නලා දුන්නා.  මේ පර්යේෂනයෙදි ළමයින්ගෙ වයස, ළමා කාලයේ බලපෑම්, දෙමව්පියන්, පංතිය, ජාතිය, පළාත ආදී විවිධ තත්ත්ව පාලනය කරමින් ඉතා පැහැදිලි තීරණයකට එළඹෙන්න පුළුවන් විදිහට පර්යේෂණය සැලසුම් කරලා තිබුණ කියලත් කියනවා. අන්තිමට උත්තරේ වුණේ වැඩි බුද්ධියකින් සහ නිර්මාණාත්මක බවකින් හෙබි දරුවන් වැඩියෙන් ඇල්කොහොල් වලට නැඹුරු වෙනවා කියන එක. මෙතනදි ඒ පර්යේෂකයන්ගෙන් වැදගත් ප‍්‍රශ්නයක් අහනවා. ‘ඒ කියන්නෙ බුද්ධිමත් අය ඒ ගොල්ලොන්ගෙ ශරීර සෞඛ්‍යය ගැන නොහිතන පිරිසක් කියලද?’

පර්යේෂකයන්ගෙ උත්තරේ වෙන්නෙ, ‘බුද්ධිමත් අය අලූත්, නිර්මාණශීලී දේවලට තමන්ගේ සෞඛ්‍යයට වඩා ප‍්‍රමුඛතාවයක් දෙනවා’ කියන එක.

ඒත් පුරුද්දට බීගෙන යන කණමද ජනතාව බෝවීමේ වේගය වැඩියි මේ කියන ක‍්‍රියේටිව් කට්ටියට වඩා (මංදා ලංකාවෙ නම් එහෙමයි). බීමට වෙනස් සංස්කෘතියක් නිර්මාණය වෙන්න  ඕන. බොන්න බොන්න ආයිමත් සිස්ටම් එකට ඇලීම වෙනුවට බොන්න බොන්න සිස්ටම් එකෙන් ගැලවෙන සති සම්ප‍්‍රදායක් ක‍්‍රියේට් වෙන්න  ඕන. සිහිය නැති වෙන්න බොන එක සිහිය ඇති කර ගන්න උත්සාහයක් විදිහට පාවිච්චි කරන්න බැරිද?
‘මේ මාගේ රුධිරයයි. එය රැුගෙන පානය කරව’ කියල ජේසුස් තමන්ගෙ යාලූවො ටිකට අවසාන රාත‍්‍රී භෝජනයෙදි කියනවා. ඒකෙ තේරුම් දෙකක් තියෙන්න පුළුවන්. දෙවියන් හා ඒකීයත්වයට පත්වීමක් හැටියෙන් මේ මුද්‍රික පානය කරව කියන එක එකක්. අනිත් අතට මාව පාවලා දෙන තොපි මගේ රීරි මාංසයත් කාපං කියන එක දෙක. මේ දෙකෙන් කොයික වුණත් බයිබලයේ ඊට එහායින් මේ ගැන විස්තරයක් නෑ. (අනිත් ප‍්‍රධාන ආගම් ඔක්කොම මේ බීමත් ප‍්‍රකෘතිය වාරණය කරමින්මයි ගොඩනැගෙන්නෙ) ඒත් තන්ත‍්‍රයානයේ මේ ගැන ලස්සන කතාවක් රාජනීෂ් උපුටා දක්වනවා.

‘ඔබ බේබද්දෙක් නම් බීම නවත්තලා භාවනාවට එන්න එපා. ඒ බීමම ඔබේ භාවනාව කර ගන්න. ඔබේ පැවැත්මේ කොටසක් වාරණය කිරීමෙන් ඔබට ඔබව සොයා ගන්න පුළුවන් කියල හිතනවා නම් ඒක ලොකු මුළාවක්. ඔබ ඔබ විදිහටම මේ භාවනාවට පිවිසෙන්න’
මේ තාන්ත‍්‍රික අදහස තවත් දිගේලි කරමින් කෙනෙක් මේ ගැන හිතලා තිබුණ. තනිව බීමේ සෙන් කලාව (සෙන් ඔෆ් ඩි‍්‍රන්කින් අලෝන්) එහෙමයි ඒකට නම දාලා තිබුණෙ.

සෙන් කියන දේ හැම එකකටම පාවිච්චි කරන එක සීමිත ආගමික අර්තෙකින් එක ගන්න කෙනෙකුට අවුලක් දනවන්න පුළුවන්. ඒත් කරන හැම දේකටම සෙන් එළඹුමක් තියෙනවා. ඒ සෙන් පැවැත්ම හොයා ගන්න එකයි ඒ ක‍්‍රියාවෙ අත්දැකීම වෙන්නෙ. ඒ මොහොතෙදි කසල ශෝධනය පවා ආගමික මලක් පුදන තරම් සුපිරිසිදු ආගමික පිළිවෙතක් වෙනවා.

තනියම බොනවා කිව්වම බොන අය අතරෙ වුණත් සැලකෙන්නෙ ටිකක් අර්බුද තත්වයක් කියල. ගොඩක් ඩිප්‍රෙස් වෙච්ච, දුකෙන් පිරිච්ච වගේ ෆීල් එකක් තනියම බීමත් එක්ක බැඳිලා තියෙන්නෙ. ෆිල්ම් වල නම් පරාජිත පෙම්වතා කුණු වෙන්න බොනවා. (එක අතකට ලව් එක ගැන ෆැන්ටසිය කුඬේ කුඩු වෙන ඒ මූණට දමලා අරින ඇත්ත මොහොතෙදි අරක්කු වලින් පෙෙ`ගන එක හොඳ  ඕපනින් එකක්) අරක්කු වලට හදලා තියෙන්නෙ සමාජ තේරුමක්. ඒක පුද්ගලික තේරුමක් වෙන තැනදි ඒකට තියෙන්නෙ නෙගටිව් අදහසක්. අරක්කු කියන්නෙ සංවාදයක්, ඒක ඇත්ත. ඒත් ඒක තමන් එක්ක සංවාදයක් වෙන්න බැරිද?

තනියම බීම කියන්නෙ බොරු සමාජ කතා මැද්දෙ අරක්කු අපරාදෙ නොයවා අරක්කු වල ඇත්ත වැඬේට පරක්කු නොවී සෙට් වෙන එකට. තමන්ගේ ඇත්ත පැවැත්මට, ශිෂ්ටගත නොවුණු අඳුරු මුළු වලට, නිරුවත් තමන් එක්ක කැලෑ වදින එක. අවිඥාණක බීම සවිඥාණක අත්දැකීමක් කර ගන්න එක.

මාක් ට්වේන් අපූරු කතාවක් කියනවා. මිනිහෙක් තමන්ට තරම් වෙන කිසිම දේකට බය නෑ කියල. ඇත්තටම අපි අකමැතිම දේ ඇත්ත අපිව මුණගැහෙනවට. අපි අපි කියල හිතාගෙන ඉන්න අපිට වඩා ඇත්ත අපි කොයිතරං කැතද? ඇත්තටම ඒ අපි ඉන්නෙ කැත හෝ ලස්සන වටිනාකම් වලින් එලියෙ. සමාජ ජීවිතේ හෙම්බත්, කාංසි මොහොතවල (ගෝෂාව නතර වුණු මොහොත) ඒ ඇත්ත එකාගෙ සද්දෙ අපිට ඇහෙනවා. අරක්කු මෙතෙනදි හැම දොරක්ම ඇරලා දානවා. ඒ කඩාවැදීම මගඅරින්න අපි යාලූවො එක්ක වට වෙනවා. හයියෙන් සිංදු කියනවා. ඒත් අපිට හැමදාම මේ වනසතා මගඅරින්න පුළුවන්ද?
කොයි වෙලාවක හරි ඒ ඌ එලියට එනවා. හංගන්න හංගන්න තව තවත් ප‍්‍රචණ්ඩ වුණු ඌ වෙලාවක කඩා පනිනවා. ඒ හින්ද කල් ඇතුව සතා අඳුරගෙන ඉන්න එක කෝකටත් හොඳයි.

ඇල්කොහොල් කෙනෙක්ව සමාජශීලී කරනවා වගේම තනියම තමන් ඇතුලෙ සංවාදයටත් තල්ලූ කරනවා (එලියෙ තාප්ප වගේම ඇතුලෙ තාප්පත් දියකරනවා) ලොකු පිට්ටනියක් මැද්දෙ අපිව අතරමං කරනවා. ඒත් සෙනග ඉන්න මැද්දකදි එළියට පනින වඳුරා කලබල වෙනවා. ප‍්‍රචණ්ඩ වෙනවා. තනි කාමරේක, නිදහස් වෙලාවක මේ වඳුරා එක්ක අපි හොඳ සම්බන්ධයක් ගොඩනගා ගත්තොත් පස්සෙ අපිට සමාජයක් මැද වඳුරෙක් වෙන අවදානම ගන්න වෙන්නෙ නෑ.

‘‘මං ඇඳ උඩට වෙලා බොන්න ගත්තා. බොන කොටත් ලෝකෙ ඒ විදිහටම තිබුණ. ඒත් බොන්න කලින් වගේ මාව බොටුවෙන් අල්ලං තාප්පෙට හේත්තු කරගන්න ලෝකෙට බැරි වුණා ඊට පස්සෙ’
-    චාර්ල්ස් බුකොව්ස්කි

කට්ටියක් මැද්දෙ අපේ අවිඥානක මනස විවෘත වෙන්නෙ නෑ. ඇල්කොහොල් වලින් මත්වීම ඇතුලෙ මේ අවිඥානය එක්ක කතාවක් පටන් ගන්න අපිට පුළුවන්. අනිත් හැම භාවනාවකට වගේම මේකටත් හුදකලාව  ඕන.

යාලූවො මැද්දෙ ජෝතිපාල හොඳ වුණාට මෙතනදි ගැලපෙන්නෙ ඊට වඩා ඇතුලෙ හ`ඩවලට ඉඩදෙන වැඩි වැඩියෙන් ගැඹුරට අපිව අරගෙන යන සංගීතයක්. (මට නම් ටොම් වේට්ස්)‘එතන ඉඳං මං මගේ බීමට කතාව කරගෙන යන්න ඉඩ දුන්නා’ කියල හම්ෆ‍්‍රි බොගාර්ට් වෙලාවක කියනවා. ඒ කියන්නෙ මත්වීමෙන් අවදි වුනු තමන්ගේ සතාට නිදැල්ලෙ යන්න ඉඩ දුන්නා කියන එක. පැවැත්ම එක්ක පොරබැදීම වෙනුවට පැවැත්ම බාර ගැනීම කියන උපේක්‍ෂාව.

තනියම බොන එක ආධ්‍යාත්මික චාරිකාවක්. හොඳ පොතක් හුදකලාවේ කියවන කොට දැනෙන ත‍්‍රිල පිරිසක් මැද්දෙ ඉඳන් කියවන කොට වාතයකට හැරෙනවා වගේ කට්ටිය සෙට් වෙලා බොන එක ගොඩක් වෙලාවට මරණයක්. රස නොමරා රස විඳින්න නම් තනියම බීලා බලන්න  ඕන.

අපිට යාලූවෙක් එක්ක දැනෙන්න පුළුවන් විවේකීම, නිදහස්ම, සුන්දරම මොහොත වෙන්නෙ ඒ යාලූවා එක්ක මොකුත් කතා නොකර පුඩවේ ඉන්න පුළුවන් වෙන මොහොත. ඒත් ඒ නිහැ`ඩියාව ඇතුලෙ යාලූකම තේරුම් ගන්න පුළුවන් යාලූවො ගොඩක් අඩුයි. අනිත් එකාට බෝරිං වෙයි කියල අපි කතා කියනවා. අපිට බෝරිං වෙයි කියල හිතන් ඌ කතා කියනවා. බෝතලේ ඉවර වෙලා ගෙදර යද්දි කතා කරපු කිසි වැදගැම්මක් ඇති දෙයක් නෑ. ඊට පස්සෙ ඒ හිස්කම පහුවෙනිදා වෙනකල් හොල්මං කරනවා. මේ අපි අත්විඳින බීමේ ඛේදවාචකය.

ඇල්කොහොල් වලින් මත් වෙන්න  ඕන ඇතුලෙ ඉන්න වඳුරවයි. ශිෂ්ටකම විසින් යටපත් කරපු ඒ අශිෂ්ටයාට කතා කරන්න ඉඩක් දෙන එකයි ඇල්කොහොල් වල නිදහස වෙන්න  ඕන. ඒ වෙනුවට අපේ සමාජගත කුහකයා ගෝෂාවෙන් ඔක්කොම වහලා දානවා. (බොන එක දේශපාලනික කරනවා*
‘ඔයා මිනිහෙක් ගැන කිසි දෙයක් දන්නෙ නෑ එයත් එක්ක කුණු වෙන්න බීලා නැත්තං’
-    චාර්ල්ස් රසල්

ඇතුලෙ ඉන්න වඳුරට නිදහසේ නටන්න දෙන්න. ඒ සංස්කෘතිය හෝ ජාතිය හෝ වර්ගය හෝ කිසි දේකින් කප්පාදු නොකරපු ඇත්ත ජීවිතය. ඒ තමයි අපේ ඇත්ත ආශාව. ඒ ආශාව යටපත් කිරීම තමයි හැම ඩිප්‍රෙෂන් එකකම හේතුව. ඒ වඳුරට ආදරය කරන්න පුරුදු වෙන මොහොතෙදි අපි අපේ බිඳුණු පැවැත්ම පාලමකින් යා කරනවා. අපි සමස්තයක් වෙනවා.

මත්වීමේ කෙලවරේදි අපි ආයිමත් බොරුකාර සමාජ ජීවිතේට එනවා. ඒත් කන්නාඩියකින් මූණ බලද්දි ඇහිබැම කොණකින් හරි අපි අඳුරන වඳුරගෙ ඉ`ගියක් අපි දකිනවා.
‘මගේ පරණම යාලූවා. අමතක නෑ උඹව කොහොමවත්. අපි ෂෙයාර් කරපු දේවල්. ආයිත් සෙට් වෙමු. උඹයි මමයි බෝතලෙයි විතරක්’
එතකොට අපි එහෙම හිතනවා.

(අරක්කු යෙදෙන සෑම තැනකම එය මත්පැන් ලෙස තේරුම් ගත යුතු බවත් මගේ වගේ ලිව්වත් මේ අදහස් වෙබ් අඩවි මූලාශ‍්‍ර ලිපි කීපයක් මත පදනම් බවත් කරුණාවෙන් සළකන්න)
-චින්තන ධර්මදාස


Sunday, July 7, 2013

ගල්කණු උරුමය වෙනුවට හුස්ම ගන්නා උරුමයක්.

මට කවදාවත් මහාවංසෙ ඉතිහාස කතාව මට අදාල කතාවක් කියල දැනිලා නෑ. කාලාන්තරයක් පුරා අද වගේම බලය තිබුණු උන් කරපු ජඩකම් සූරාකෑම් සහ චණ්ඩිකම් ටිකකට එහායින් ඒ ලිඛිත ඉතිහාසය ගැන මට වටිනාකමක් නෑ. කවුරුහරි අද මහින්ද ගැන ලියන ප‍්‍රශස්තියක් වගේම මහා වංසකතාවෙත් ඇත්ත කෑල්ල තියෙන්නෙ නොලියූ කතාවෙ. මේ රාජාවලිය එක්ක ගැටගැහිලා එයින් එකෙක් කියලා උද්දාම වෙන සිංහල බහුතරය දිහා බලන් ඉද්දි මට දුකයි. අපි මේ කියන රාජ කතාවෙ රදළ නෑකමක් නොතිබී ගං තුලානෙ ලබු වැලක් වවාගෙන ඉන්න හුදී ජන සන්නිපාතයෙන් එකෙක් වෙන්න ඇති ඉඩ කොයිතරං ලොකුද? රජා හෝ රදළයා හෝ එද්දි ලොකුවට හැදුණු ලබ්බ ගෙයි හංගන, වැඩිවිය පත්වෙච්චි කෙල්ලො ගැන බයවෙන ඒ ගංවැසියො මට ළ`ගයි ඒ රාජ උරුමයට වැඩියෙන්. අද ප‍්‍රජාතාන්ත‍්‍රික ආණ්ඩුව අපිට සළකන විදිහ බැලූවම රාජාණ්ඩුව කොහොම සළකන්න ඇද්ද කියල හිතාගන්න පුළුවන්.  මේ අපි පුරවැසියො වෙලා ඉඳිද්දි. එදා අපි යටත්වැසියො.

ඒත් අපි රජ වාසල ගැන කතා කියන්නමයි කැමති. ඒ කවටයන්ගෙ හැටි.

අජිත් කුමාරසිරි ලස්සන කතාවක් කියනවා.

ඉතිහාසයට ඉංග‍්‍රීසියෙන් කියන්නෙ හිස්ටරි. ඒක හිස්- ස්ටොර්ි විදිහටත් සද්දෙ අනුව කඩා ගන්න පුළුවන්. ඒ කියන්නෙ ඔහුගේ කතාව. ඒක තමයි අපි ඉතිහාසය විදිහට කියවන්නෙ. ඒක බලය මූලික පිරිමි කතාව. අපි හොයාගන්න  ඕන හර්-ස්ටොරි. ඇගේ කතාව. ජීවිතය මූලික ගැහැණු කතාව. මං හිතන්නෙ ඒක තමයි හුදී ජනීජනයාගෙ කතාව. ඒක තමයි ජාතියක ඇත්ත උරුමය වෙන්නෙ. ගල්කණුවත්, වැව් දාගැබ් වත් නෙමෙයි. මේ ගැන හිත හිත ඉඳිද්දියි හදිස්සියෙ මැණික් සන්දසාගර් මුණගැහුනෙ.

එයා ගේනවා ‘ලිවින් හෙරිටේජ්’ කියල අදහසක්. ඒක ඇත්තටම ව්‍යාපෘතියක්. අපේ චර්යාමය උරුමයන් හා ප්‍රොතෙස්තන්ත වෙන්න කලින් අපේ ඇත්ත විශ්වාස මිත්‍යා පද්ධති හොයාගෙන යන එක. මට හිතෙන්නෙ උරුමය ගැන සජීවී සංකල්පයක් සන්ද්‍රසාගර් කතා කරනවා විතරක් නෙමෙයි එයා ඒක ජීවිත පුහුණුවක් විදිහට ගන්නවා. ඒකට හේතුවත් මැණික්ම විස්තර කරනවා. න්‍යායික, විෂයික දැනුම් සංදර්භයන් බටහිර දැනුම් කලාපයට අයිති අර්ත ගැන්වීම්. ඒ වෙනුවට පෙරදිග තිබුනෙ අවබෝධය, භාවනාව සහ ඇවතුම් පැවතුම්.

අද ලංකාවෙ අපි ගත කරන ජීවිතේ ගැන එයාගෙ විස්තරය හරි අලූත්. ‘අපි එන්නෙ කොහෙන්ද කියල අපි දන්නෙ නෑ. අපි යන්නෙ කොහාටද කියල අපි දන්නෙ නෑ. මේක තමයි අරාජිකත්වය කියන්නෙ. අද මේ රටේ තියෙන්නෙ ඒ අරාජිකත්වය විතරයි’

ඇත්තටම අරාජිකත්වය ගැන ඒක හොඳ අර්ථ කතනයක්. බාහිරයේ අරාජිකත්වය ගැන කතා කරනවට වඩා අපි විසින් එලියට ප‍්‍රක්‍ෂෙපනය කරමින් ඉන්න අපේ පැවැත්මෙන් විඳවන අරාජිකත්වය එයා සාකච්ඡා මේසෙට ගේනවා. මේ අරාජිකත්වය ඇතුලෙන් අපි යන්නෙ පරාරෝපණයට.  මේ හින්ද හැම කලාවක්ම, හැම අදහසක්ම පරාරෝපිත, මේ බිමට අයිති නැති, මෙහෙට අනුගත නැති විදිහට විකෘති වෙනවා විතරක් නෙමෙයි ඒ හින්දම ඒවායෙ සෞන්දර්ය අගයක් නැති වෙලා යනවා. ජීවිත වල ලස්සනක් නැති වෙනවා.

මේ පරාරෝපණයට ස්නද්‍රසාගරියානු  අදහස වෙන්නෙ ‘ගාලූපාර’. ඒක කොළඹ ඉඳන් ගාල්ලට වැටෙන ගාලූපාර නෙමෙයි. යාපනේ ඉඳන් කතරගම වෙනකල් දිගට යන මේ ගාලූ පාර කන්සෙප්ට් එකක්. මිෂනාරීන් ඉඳන් අද වෙනකල් සිදුවුණු හැම ශිෂ්ටකරන ව්‍යාපෘතියක්ම එයා බැහැර කරන්නෙ මේ ගාලූපාර කන්සෙප්ට් එක ඇතුලෙ. මේ ගෝල් රෝඞ් සංස්කෘතිය හින්ද මැද පංතියක් බිහිවෙනවා. ඒ පංතිය සම්පූර්ණයෙන්ම එළියෙන් පරාරෝපිත වටිනාකම් ඇතුලෙ ජීවිතේ හොයන්න දුක් විඳින පරපුරක්.

මේ හින්ද සිංහලෙන් කියවීම කියන එකත් තමන් බැහැර කරන වග සන්ද්‍රසාගර් කියනවා. මුඛ පරම්පරාගත දැනුමක්, ‘ඒවං මේ සුතං ඒකං සමයං භගවා’ මවිසින් මේ සුත‍්‍රය මෙසේ අසන ලදී... මේ කනින් කනට මාරු වෙන පෙරදිග දැනුම. ඒක පොත්වල ලිව්වෙ ගෝල්රෝඞ් වර්ගයේ මිනිස්සු. මේ වෙනස ඇතුලෙ සියලූ සැබෑ කලාවන් අහෝසි වෙනවා.

කලාව කියන්නෙ අපිව අපි නොදන්නා දේ ඇතුලට අරගෙන යන ප‍්‍රවේශයක්. ඒක අභ්‍යාසයක්. ජීවත්වීමක්. ඒක මිලක් නියම කරලා අත්සනක් ගහලා බිත්තියක එල්ලන්න තියෙන දෙයක් නෙමෙයි. පෙරදිග කලාව හැමතිස්සෙම ප‍්‍රායෝගික ජීවිතේ එක්ක බැඳිලයි තිබුනෙ. ඒ කලාවෙ අයිතියක් වෙනුවෙන් අත්සනක් නෑ. ජන කවි වල, පැරණි චිත‍්‍ර වල කරපු ඒවා කරපු අයගෙ නම් නෑ. ඒකෙ නම ගහගෙන ඒකෙන් වැජඹෙනවට වඩා ජීවිතයක් ඒ ගොල්ලොන්ට තිබ්බා. ඒක මුලින්ම පටන් ගත්තෙ ලියනාඩෝ ඩාවින්සි. එයා චිත‍්‍ර ඇඳලා අත්සන් කළා මේක මගේ කියල. එතන ඉඳන් ආර්ට් ඉවරයි.

මං වැඩියෙන්ම ආස එයා ආගම් ගැන කියන කතාවට. බුද්ධ, ක‍්‍රිස්තුස්, මුහම්මද් මේ කවුරු ආවත් ලෝකෙ වෙනස් වුණේ නෑ කියල එයා කියනවා. එදා ඉඳන්ම ඉර නැගෙනහිරෙන් පායනවා. බටහිරෙන් බහිනවා. මොකද්ද වෙනස් වුණේ? ඒ ගොල්ලො වෙනස් ප්‍රොඩක්ෂන් එකක් පටන් ගත්තා. මේ හැම දෙයක්ම නිෂ්පාදනයක්. ධර්මය කියන්නෙ මෙතන මේ මොහොතෙ තියෙන දේ. ඒක කවුරුවත් අර්ථ දක්වන්න  ඕන නෑ. ඒක කාගෙවත් නෙමෙයි. ඒක මේ තියෙන ධර්මතාවය, එච්චරයි.

කවදාවත් ලංකාව එක රටක් එක ජාතියක් වුනේ නෑ කියල සන්ද්‍රසාගර් කියනවා. විසිහතරදාහක් ගම්, තවත් විසිහතරදාහක් විතර දෙවිවරු එක්ක කොහොමද එක ජාතියක් කියල කියන්නෙ? (මේ ගාන වෙනස් වෙන්න පුළුවන්)

‘‘මේ රට මුහුණ දීලා තියෙන්නෙ ආචාර ධාර්මික ව්‍යසනයකට නෙමෙයි, බුද්ධිමය (සිතීමේ) ව්‍යසනයකට’’ -සන්ද්‍රසාගර්

මේ කතාව අතරෙ එයා ආනන්ද කුමාරස්වාමි ගැන නිතර මතක් කරනවා. කුමාරස්වාමි කියනවා ‘ශ‍්‍රී ලංකන්නස්’ කියල අදහසක්. ඒක ශ‍්‍රී ලාංකේයකම වගේ පරිවර්තනය කළත් ඒ අදහස එන්නෙ නෑ මට හිතෙන්නෙ. ඒක අපි ගැන අපේ උරුමයන් ගැන ලැජ්ජ නැතුව කියන්න පුළුවන් සංකල්පයක්. අතීතය පැත්තට හැරීගෙන එන්න එන්න පුංචි වෙනවා වෙනුවට ඒ අතීතය ගල්ගහපු උරුමයක් තැනින් ජීවත් වෙන උරුමයක් දක්වා ගේන්නෙ කොහොමද කියන එකට ප‍්‍රවේශයක්.

තමන්ගෙ ජීවිතය සහ භාවිතාව ඇතුලෙන් තමන් පිළිබඳවම වුණු අධ්‍යනයක ප‍්‍රතිඵල විදිහට එන අදහස් දැනුම බෙදාහදාගත්තු මේ විශාල ජීවිත සහිත ලාංකිකයෝ වඳවෙලා ගිහින් මේ බෙලිකටු ඇතුලෙ හැංගෙන කුරුකුට්ටං ජීවිත ඉතුරු වුනේ කොහොමද කියල මට පුදුම හිතෙනවා. මැනික් සන්ද්‍රසාගර් ගැන කොළඹ සන්නිය කරපු චිත‍්‍රපටිකරුවා කියන එකට වඩා දෙයක් අපි දන්නෙ කලාතුරකින්. ඒත් චිත‍්‍රපටි කියන්නෙ එයාගෙ ආධ්‍යාත්මික භාවිතාවෙ එක චැප්ටර් එකක් විතරයි. අනිත් අතට ඇහුවොත් සන්ද්‍රසාගර්ගෙ චිත‍්‍රපටි ගැනත් අපි මොනවද දන්නෙ? එයාගෙ චිත‍්‍රපටි ගැන රිචර්ඞ් බොයිල් කියන විස්තරේ ඇහුවම මගේ ඇඟේ හිරිගඩු පිපුණ. මේ සිනමාව අපි කතාවක් නැතුවම වල දාලා.

මැනික් සන්ද්‍රසාගර් තමයි ලෙස්ටර් අධ්‍යක්‍ෂනය කරන ‘ගෝඞ් කිංග්’ චිත‍්‍රපටියෙ නිෂ්පාදකයා වෙන්නෙ. (නිෂ්පාදකයා කියන්නෙ සල්ලි දාපු කෙනා නෙමෙයි ෆිල්ම් එකට සම්පත් එක්රැුස් කරන්නා) ඒක කාශ්‍යප ගැන තවත් සිරි පැරකුම් වර්ගයේ රජ කතාවක් නෙමෙයි. මැනික් මේ කතාවට ඉන්ස්පයර් වෙන්නෙ ස්වාමි ගවුරිබාලා කියන ජර්මානු නමුත් යාපනයේ වසන යෝගීවරයෙක් හින්ද. එයා අවුරුදු තිහක් තිස්සෙ ‘සිහ ගිර’ ගැන අධ්‍යනය කරනවා.

ලෝකයේ මිත්‍යාමතික ආධ්‍යාත්මික තැන් ගොඩක් අතීත දැනුම් පරපුරකට අනුව පෘතුවි කේන්ද්‍ර. මේ කේන්ද්‍රයන් හරහා පොලොව සහ දිව්‍යමයභාවය අතර සම්බන්ධය ගොඩනැගෙනවා කියල පැරණි අය විශ්වාස කළා. මේ අදහසින්ම සීගිරිය කියන්නෙ ලංකාවෙ එබඳු කේන්ද්‍රයක් කියල ස්වාමි ගෞරිබාලා පෙන්නලා දෙනවා. බටහිර ද්‍රව්‍යවාදී දෘෂ්ටිය අනුව සීගිරියෙ කරන කැණීම් වලින් මෙම පැරණි දැනුම ගැන කියවන්නට ඇති අවකාශ බොහොමයක් ඇහිරෙන්න පුළුවන් වග එයා කියනවා.

සීගිරිය කියන්නෙ කාශ්‍යපගෙ රාජ්‍යය විතරක් නෙමෙයි ඒක එයාගෙ පන්සල. ගැඹුරු මහායානික හැදෑරීමක් ඇති කාශ්‍යප මේ කේන්ද්‍රය නගරයක් විදිහට නිර්මාණය කළා විතරක් නෙමෙයි ඒකෙ වෙනස් ගැඹුරු තේරුම් ගණනාවක් මූර්තිමත් කළා. මේ අදහස් වෙනුවෙන් පොත් වල දැනුමෙන් එපිට මිත්‍යා කතා වලට ආයිමත් එබිකම් කරන්න වෙනවා කියල ස්වාමි ගෞරිබාලා කියනවා. සීගිරියේ සත්මහල් ආකාරය මහායානික දිව්‍යලෝක හත ගැන සංකල්පයෙන් නිර්මාණය වුණා කියල එයා තර්ක කරනවා. ඒ වගේම සීගිරිය දිව්‍යත්වය පොලොව සහ නිරය අතර අක්ෂය විදිහට නිර්මාණය වුණා කියල ඒ තර්කනය ඇතුලෙ පෙන්නලා දෙනවා.

කාශ්‍යප විසින් තමන්ගේ පියා ධාතුසේන ඝාතනය කරන්නෙ රාජ්‍ය බලය අරමුණු කරගෙනම නෙමෙයි. ඊට පෙර ධාතුසේන විසින් තමන්ගේ මාහායානික ගුරු පරපුර මරා දැමීමේ පළිගැනීමකුත් හැටියට. තමන්ව රජෙක් පාලකයෙක් පමණක් නෙමෙයි ආධ්‍යාත්මික නායකයෙක් වශයෙනුත් තේරුම් ගත් මේ දැවැන්ත කාශ්‍යප චරිතය සහ සීගිරිය ගැන අපේ ඉතිහාසෙ කතා කරන්නෙ යන්තමට. මේ ඉතිහාස කතාව කියවන විල්හෙල්ම් ගයිගර් මෙහෙම කියනවා.

‘ලංකාවෙ ඉතිහාසය කියවන එකේ අසීරුව තියෙන්නෙ කියන කතාවෙ නෙමෙයි. එතන නොකියන කතාව තේරුම් ගැනීම ඇතුලෙයි’

මැනික් සන්ද්‍රසාගර් ලෙස්ටර් ලවා නිර්මාණය කරවන්නේ මේ අපූර්ව කාශ්‍යප චරිතය. ස්වාමි ගෞරිබාලා කියන්නෙත් යාපනේ අධ්‍යාත්මික පරපුරක උරුමය අරගෙන මේ පොලොවෙ උතුරෙ ඉඳන් දකුණට සක්මන් කළ විශාල චරිතයක්. එයාගෙ ගුරුවරයා වෙන්නෙ ඉන්දියාවෙ පවා සුප‍්‍රකට යෝගස්වාමි කියන යෝගීවරයා. සන්දසාගර් තමන්ගෙ කලාව හරහා අරගෙන එන්නෙ මේ විදිහෙ මේ පොලොව පුරා පැතිරුණු ආධ්‍යාත්මික වියමනක්.

ඊට පස්සෙ එයා කළුදියදහර චිත‍්‍රපටිය කරනවා. අද වෙද්දි මේකෙ එක කොපියක්වත් හොයා ගන්න බෑ. කළුදියදහරෙ කතා කරන්නෙ ලංකාවෙ තේ කර්මාන්තෙ සිද්ද වෙන වෘත්තීය සටනක් ගැන.
ස්පීල්බර්ග්ගෙ ජෝස් වගේ චිත‍්‍රපටි දැක්කම ඇති වෙන ආසාවත් එක්ක අලි මිනිස් ගැටුම ගැන අන්තර්ජාතික නිෂ්පාදනයකට සන්ද්‍රසාගර් අත තියනවා. ඒ රැම්පේජ්. මැණික් එතෙක් බටහිර සිනමාවෙ දුෂ්ටයා, ව්‍යසනය වුණු සතාගෙ පැත්තෙ ඉඳන් කතාව කියන්න පටන් ගන්නවා. එයා රැම්පේජ් වල කියන්නෙ අලියගෙ පැත්තෙන් කතාව. ඒක ලෝකෙ පළවෙනි ග‍්‍රීන් ෆිල්ම් එක කියලත් කියන්න පුළුවන්.

මේ ඔක්කොටම වඩා මං පුදුම වුනේ රිචර්ඞ් බොයිල් හා සන්ද්‍රසාගර් එකු වෙලා හදන්න ගිය ‘බ්ලඩි මේරි’ කතාව ඇහුවම. ඒකෙ තියෙන්නෙ 1942 ජපානය විසින් සිංගප්පූරුව අල්ලගත්තම ලංකාවට එවපු මේරි පැල්සර්ගෙ කතාව. එයා රජය එක්ක යන්තම් එක`ගතාවයකින් හිතවත් හමුදා පාර්ශව වලට විනෝදය සපයන කඳවුරක් කරගෙන යනවා පට්ටිපොල. ඒකෙ අශ්වයෝ සහ දඩයම් බල්ලො වගේ තවත් නොයෙක් දේ තියෙනවා. ඉතා දරුණු සහ ගැටෙන චරිතයක් වෙන මේරි රජයේ නිලධාරීන් එක්ක දිගටම හැප්පෙනවා. පට්ටිපොල ස්ටේෂන් මාස්ටර්ව බයකරගෙන ඉන්න ගිහින් එක වතාවක් දුම්රිය සේවකයො වැඩවර්ජනයක් පවා පටන් ගන්නවා මේරිව පිටුවහල් කරන මෙන් ඉල්ලමින්. මේ මේරි රටින් යද්දි තමන්ගෙ කඳවුර පුළුස්සා, සියලූ සතුන් වෙඩි තබා මරා දමා විතරක් නෙමෙයි කඳවුරේ හැම ගහක් මුලම සයනයිඞ් කරල් වළලලා තමයි යන්නෙ. මේ චරිතය අළලා මැනික් කරන්න යන චිත‍්‍රපටිය පිටපතකින් එහාට යන්නෙ නෑ. ඒත් ඒක අනිවාර්යෙන්ම පට්ට ෆිල්ම් එකක් වෙන්න තිබුණ.

මේ විස්තර ඔක්කොමත් එක්ක සාමාන්‍ය ලංකාවෙ ඔලූවකට ගළපගන්න බැරි වෙනස් කලාපෙකුත් සන්ද්‍රසාගර්ගෙ තියෙනවා. මං ගොඩක්ම කැමති එයාගෙ මේ තියෙන ප‍්‍රතිවිරෝධතා එක්ක පැවතුන රූල් නැති ජීවිතේට. එයා එකපාරක් ලංකාවට මොකක්ද මැෂිමක් ගෙනාපු එංගලන්ත සුද්දෙක් මුනගැහෙනවා. මේ මැෂිම කිසි කෙනෙකුට විකුණගන්න බැරුව කණස්සලූ වෙන සුද්දව සන්ද්‍රසාගර් වෙන අදහසකට එක`ග කර ගන්නවා. ඒ මැෂිම ඇතුලෙ කංසා පුරවලා නැවත එංගලන්තෙට යවන්න. මේ වැඬේ අතරමගදි සුද්දා එංගලන්ත පොලිසියට කොටු වෙනවා. සන්ද්‍රසාගර්ට නෝරිවිච් සිර මැදිරියක ඉතා පීඩිත සිර ද`ඩුවමක් ගෙවන්න සිද්ද වෙනවා. කොහොම හරි නැවත ඇම්ස්ටර්ඩෑම් වලට පැනලා එන සන්ද්‍රසාගර් එහේ යටිතලයේ සම්බන්ධතා හරහා බෝට්ටුවකින් ආයිමත් ලංකාවට එන්නෙ නැවත ලංකාවෙන් පිට යන්නෙ නෑ කියන තීන්දුවක් එක්ක.

මැණික් කංසා නීතිගත කිරීම වෙනුවෙන් ගොඩක් සටන් කළා. ලංකාවෙ ඉතාම වැදගත් ගස් දෙකක් තියෙනවා කියල එයා කියනවා. එකක් කිතුල් ගහ. අනික කංසා ගහ. ලංකාවෙ සංස්කෘතිය හැඩගස්වන්න මූලික වුණු මේ ගස් දෙකම සුද්දන් විසින් තහනම් කරනවා.

1977දි ඒ කියන්නෙ විවෘත ආර්ථිකය ලංකාවට අඩිය ගැහුවා විතරයි සන්ද්‍රසාගර් චිත‍්‍රපටියක් කරන්න යනවා ක‍්‍රයිටේරියන් කියල. ඒක හරියට ක්‍රොනන්බර්ග්ගෙ වීඩියෝඩ්‍රෝම් වගේ වැඩක්. ලංකාවෙ ටීවී එකක ධර්මවාහිනී කියල විකාශය වෙන නාලිකාවක තරංග දියුණු අභ්‍යවකාශ ජීවින් පිරිසක් විසින් ග‍්‍රහනය කරනවා. ඒ ගොල්ලො මේ දැනල් එකේ ප‍්‍රසන්ටර් එක්ක කෙලින් සම්බන්ධ වෙනවා. ධර්මය ගැන මේ රූපවාහිනී තරංගමය සාකච්ඡුාවත් එක්ක රටේ සිද්ද වෙන වෙනත් අපූර්ව වෙන්සකම් මේ කතාවට විෂය වෙනවා. වැදගත්ම දේ වෙන්නෙ ටීවී ලංකාවට එන්නත් කලින් ටීවී හරහා මේ තරම් රැඩිකල් ප්ලොට් එකකට යන්න ඒ ඔලූවෙ තිබුණු ඉඩ ගැන (පරිකල්පනය) කාරණය.

පත්තර පිටුවකින් කියන්න බැරි තරම් මැනික් සන්ද්‍රසාගර්ගෙ චරිතය විශාලයි. ඒ වගේම චිත‍්‍රපටියකට වඩා විචිත‍්‍රයි. ඒ සංකල්ප, අදහස් සහ භාවිතාවන් හැමතිස්සෙම යුග ගනනාවක් ඉස්සරහට විහිදුණු ඒවා. තමන්ගේ කාලෙට වඩා ඉස්සරහින් ජීවත් වුණු මේ අතිශය නිර්මාණාත්මක චරිතය ලංකාවෙ පොට්ට සමාජයට මගහැරෙන එක ඒ තරං පුදුම වෙන්න දෙයක් නෙමෙයි.

ඒ වගේම මේ චරිත අනාගතේදී මීට වඩා විශාලව ආයිමත් කියවන්න ගන්න එකත් වළක්වන්න පුළුවන් දෙයක් නෙමෙයි.

-චින්තන ධර්මදාස