ලිලිපුට්ටෝ කුරුමිට්ටෝ

ඊයේ ඩෙනිස් එක්ක බීච් එක අයිනෙ ගරා වැටිච්ච රෙස්ටුරන්ට් එකක පරණ ෆ‍්‍රයිඞ් රයිස් එකක් කකා බොන අතරෙදි ඌ මාර කතාවක් කිව්වා. වන්දනා ගමන් ගැන. ලෝකෙ වන්දනා ගමන් කියන සංකල්පෙ හැදිලා තියෙන්නෙම වයසක පරම්පරාවෙන් සමාජයට දැනෙන බර සැහැල්ලූ කරන්න කියන එක. ඉස්සර දේපොල ලියලා දීලා වන්දනාවෙ යනවා කියලා ආච්චිලා සීයලා මේ විදිහට පිටත් වෙන්නෙ තමන්ගෙ මරණය බලාපොරොත්තුවෙන් කියන එකයි එයාගෙ අදහස. ලෝකෙ හැම සංස්කෘතියකම වගේ මේ වන්දනාවෙ යන චාරිත‍්‍රය පවතින විදිහ එයා විස්තර කළා.

1950 ගණන් වල කෙරෙන උගිත්සු කියලා ජපන් චිත‍්‍රපටියක් ඩෙනිස් උදාහරණයක් විදිහට පෙන්නුවා. ඉස්සරහ දතක් වැටීමත් සමග වයසක අය අපේ සිරීපාදෙ වගේ කන්දක වන්දනාවෙ යන එක ඒ සමාජෙ චාරිත‍්‍රයක් විදිහට තිබුණු කාලය ගැන කතාවක්. දතක් නොවැටී තියෙද්දිත් ඊළ`ග පරම්පරාවට සුබසාධන පහසුකම් සැලසීම වෙනුවෙන් දත බලෙන් කඩාගෙන කන්ද නගින ආච්චි කෙනෙක් ගැන ඒ කතාවෙ එනවා. අද වෙද්දි ආර්ථික කාරණා දියුණු වීමත් එක්ක මානුෂික සංකල්ප රොමාන්තික වීමෙන් ඒ වයසක පරපුර සදාචාරාත්මක වගකීමක් බවට පත්වෙනවා. ගොඩක් ඇමරිකානු චිත‍්‍රපටිවල බට දාලා වෙජිටබල් වෙලා ඇඳ උඩ ඉන්න වයස්ගත චරිත එන්නෙ මේ ප‍්‍රශ්නෙ සංකේත විදිහට.

මේ කතාව අසංවේදී වගේ පෙණුනත් හු`ගක් ඉන්ටරෙස්ටින්. හැමතිස්සෙම අපේ පරණ සදාචාරය ගැන සිහින කියනවට වඩා භෞතික විදිහට අතීතය පැත්තට හැරුණොත් අපිට ආපහු දකින්න වෙන්නෙ මේ කාලෙට වඩා රළු සහ සරල ඇගයීම් පද්ධතියක් එක්ක ගනුදෙණු කරන සමාජයක්. අපේ ජන කතා ගොඩක අමු සොහොනට සහ වනන්තරේට ගිහින් දාන දෙමව්පියන් ගැන කතා එන්නෙ මේ සංස්කෘතිය ඇතුලෙන්. වයසට යාම කියන්නෙ ජීවිතේ ඛේදාන්තයක්. සදාචාරයට එහා ගිය ප‍්‍රායෝගික විසඳුමක් ඒ වෙනුවෙන් දෙන්න තාම අපිට බැරි වෙලා තියෙනවා.

හැම දෙයක්ම කොපියක්
කොපියකින් කොපියක්
තව මිනිස්සු කොපි හදනවා
ස්ටාර් බක්ස් කෝප්ප තොල ගගා
ජැක් එයාගෙ කෝප්පය සහ
කොපි ටික ගත්තා
....යන්න ගියා
-ෆයිට් ක්ලබ්

නිමල් ලක්ෂපතිආරච්චි මැරුණු එක ගැන ෆේස් බුක් එකේ අ`ඩන තරම දැක්කම මුලින් ආවෙ අප්පිරියාවක්. දැන් ෆේස් බුක් ශෝක ප‍්‍රකාශ මොකක්ද අසනීපයක් වගේ වෙලා. හැ`ගීමක් ඇතුව හෝ නැතුව හැමෝම මීගමුවෙ ගෑණු වගේ බොරුවට අ`ඩන්න පටන් ගන්නවා. ඒත් තව ටිකක් ඒ ගැන හිතද්දි මට ඒකෙ හොඳකුත් පේන්න ගත්තා. හැමෝටම එකතු වෙන්න පුළුවන්, තමන්වත් යම් කුලකයකට හෝ සමාජයකට අයිති කියලා දැනෙන මොකක් හරි හැ`ගීමක් හෝ අදහසක් වෙනුවෙන් එකතු වෙන එක. ඒක හොඳ තත්වයක්. ඒ එකතු වීම් ප‍්‍රායෝගිකව කොයි විදිහටද වැඩ කරන්නෙ වගේ මාක්ස්වාදී කොණකට කොන් වෙන්න මං කැමති නෑ. වර්චුවල් හරි ඒ විදිහෙ එකතු වීමක් කියන්නෙ එක්තරා ප‍්‍රකාශනයක්.

නිමල් ගැන ලියන්න මං හිතුවට මට එයාව දැනෙන්නෙ නැති විත්තිය තේරුණා. මං නිමල්ගෙ යාලුවෙක් නොවුණත් කාලෙක ඉඳන් එයාගෙ හොඳ නිරීක්‍ෂකයෙක්. මීඩියා සංස්කෘතියක පාප්වරයා විදිහට කේ කේ සමන් හඳුන්වන, ඒ සංස්කෘතියෙම ලෙනින් විදිහට දීප්ති ඇතුළු පිරිස විසින් හඳුන්වන නිමල් ඇත්තටම ඒ තරම් ගැඹුරුද කියලා මං බලන් හිටියා. අඩු වැඩි විදිහට මේ කට්ටිය මේ අලූත් ධනවාදී ප‍්‍රවාදයේ නිර්මාපකයන් විදිහට අරන් තිබුණෙ සරත් අමුණුගම සහ රොහාන් පෙරේරා. මේ කතිකාව ප‍්‍රායෝගිකකරණය කිරීමේ පෞර්ෂය විදිහටයි නිමල්ව සළකුණු කරන්න ට‍්‍රයි කරන්නෙ. ඒත් ඒක එහෙමද? මට ෂුවර් නෑ.

ධනවාදයේ අලූත් ප‍්‍රවාදයේ නිර්මාපකයන් වෙන්න අමුණුගම සහ රොහාන් කවුද? වාමාංශික ඇස්වලින් සිද්ද වෙන ධනවාදී වෙනස්කම් පූර්ණ ලෙස වටහා ගැනීමේ මිත්‍යාව මිසක් ඒ ජීවිත වලට ධනවාදය අහුවෙන්නෙ කොහොමද? උදාහරණයක් විදිහට ධනවාදයේ විසිතුරු මැවුම්කරුවන් වන ඇන්ඩි වාර්හෝල්, මයිකල් ජැක්සන් වැනි අයිකොන් එක්ක බලද්දි මේ ඇකඩමික් වර්ගයේ සරල උත්සාහයන් දරමින් හිටි චරිත මේ විදිහට අධිතක්සේරු වෙන්නෙ කොහොමද? ලංකාවෙ න්‍යාය හැමතිස්සෙම වැඩ කරන්නෙ වමට. ඒකෙ හේතුව ඒක.

නිමල් ගැන මට දැනෙන්නේත් එහෙමයි. නිමල් පුද්ගලයෙක් හැටියට කොයිතරම් විශාලද සහ කාර්යක්ෂමද වගේ කාරණා වලින් පිටත මේ කියන අලූත් මාධ්‍ය සංස්කෘතියක් නිර්මාණය කළා කියන කතාව මට තරමක අතිශයෝක්තියක්. නිමල් කරපු මහා කාර්යය වෙන්නෙ සිරස එක්ක එෆ්එම් රැුල්ල පටන් ගත්ත එක. වෙන රටක මීඩියා ඇතුලෙ සිද්ද වෙන දෙයක් අදහසක් නැතුව බද්ධ කිරීම සහ ඒකෙන් සිද්ද වෙන  ඕනම ප‍්‍රතිඵලයක් හරි විදිහට බාර ගැනීමේ හිස්කමක් මට ඒ එෆ්එම් උත්සාහය ඇතුලෙ පේනවා. නිමල්ගෙ ව්‍යාපෘතිය සාර්ථක වෙන්නෙ මහරාජාගෙ දේශපාලනය ඇතුලෙ. අනික් පැත්තට කිව්වොත් මහරාජාට ඒ ව්‍යාපෘතිය ඇතුලෙ දේශපාලනයක් තියෙනවා නිමල්ට නැති. එතනින් එක්තරා මොහොතක නිමල් ඉවත් වෙන්නෙ ඒකයි.

ඊට පස්සෙ නිමල් කරන ව්‍යාපෘති අලූත් වගේ පෙණුනත් සාර්ථක වෙන්නෙ නෑ. ඒකට හේතුව ඒ ව්‍යාපෘති වැඩ කරවන දේශපාලනයක් අවශ්‍ය වෙන එක. නිමල්ගෙ දර්ශනය වෙලා තිබුණෙ ‘ඉල්ලන දේ දෙන එක’. ඒක ධනවාදයේ ලක්ෂණයක් කියන්නෙ වාමාංශික මැට්ටො විතරයි. මට නිමල් සහ ස්ටීව් ජොබ්ස් වගේ හෝ ඇන්ඩි වාර්හෝල් වගේ චරිතයක් අතර තියෙන වෙනස ඒකයි. නිමල් කියන්නෙ ක‍්‍රියාකාරීත්වයක් මිසක් සංකල්පයක් නෙමෙයි. ඒක  ඕන කෙනෙකුට පාවිච්චි කරන්න පුළුවන් තාක්‍ෂණයක්. කොතනකවත් නිමල් සතු සුවිශේෂ රසයක් හෝ වෙනස් මනුෂ්‍ය ගුණාංගයක් නොකියවෙන්නට හේතුවත් ඒක.

නිමල්ගෙ මළ ගෙදරට ජෝතිපාලට වගේ සෙන`ග ආපු නැති එක කතාවක් වුණා. ජෝතිපාල කියන්නෙ හදවතක්. නිමල් කියන්නෙ ඇ`ගක් විතරයි. ඒ ඇ`ග ගොඩක් දේවල් කරා. ගොඩක් දොරවල් විවෘත කළා. ඒත් ඒ දොරවල් වලින් එන දේ ගැන අදහසක් එයාට තිබුණෙ නෑ. ජනතාව එකතු වෙන්නෙ අදහසක් වෙනුවෙන්. තාක්‍ෂණයක් වෙනුවෙන් එකතු වෙන්නෙ වෙළෙන්දො විතරයි. මට දැනෙන්නෙ නිමල් මීඩියා රෙප් කෙනෙක්. එයා වෙන රටවල මීඩියා අවකාශයන් මේ රටේ ඇති කරන්න ව්‍යවසායකයො එක්ක ගනුදනු කළා. ඒත් ඒ මීඞීයා මේ සංස්කෘතිය හා සමාජය එක්ක ගැටගහන්න එයාට දැනුමක් වත් අභ්‍යාසයක්වත් තිබුණෙ නෑ. මේ කියන කාරණයේ ඇත්ත බලන්න නිමල් විසින් ඇති කළ එෆ්එම් සංස්කෘතියෙන් නිර්මාණය කරපු චරිත දිහා බලන්න. හිස්කම සහ තමන්ගේ ජීවිතය පවා අහිමි වීම ඇරණම ඒ ජීවිත තාම මේ පොලොවෙ ඇඩ‍්‍රස් හොයාගෙන ඇවිදිනවා.

නිමල්ගෙ හැම ව්‍යාපෘතියක්ම අසාර්ථක වුණා. ඒක මේ රටේ ජනතාවගේ නොදැනීම කියන එක ලේසියෙන් මගඇරීමක් කියල මට හිතෙන්නෙ. සිරස පවා මේ වෙද්දි ආගිය අතක් නෑ. හිරු ටීවී එයා පටන් ගන්නෙ ඩිජිටල් විප්ලවයක් විදිහට. ඩිජිටල් කතාව ඇත්ත. ඒත් ඩිජිටල් පෙන්නන්නෙ මොනවද කියල එයා හිතුවෙ නෑ. ඉන්දියානු එම්ටීවී එක ලංකාවෙ කොහොම හිටවන්නද කියල අවම සමාජ විද්‍යාත්මක දැනුමක් එයාට තිබුණෙ නෑ කියන එකයි මගේ අදහස. නිමල් හැමතිස්සෙම වෙනසක් කරනවා. ඒ වෙනස මේ රටට අලූත් වුණාට වෙන රටක කොපියක්. සහ ඒ කොපියට අදහසක් නෑ. රැුල්ලක් විදිහට ආවට වැල්ලට එන්න කලින් නිමල්ගෙ ව්‍යාපෘති ගිලෙන්නෙ මේ දේශපාලනික හිස්කම හින්ද. මහින්ද රජාපක්ෂගේ දේශපාලනය ඇතුලෙ නිමල් මිය යන්න නියමිතයි. ඒ හෘදය සාක්ෂි දේශපාලනය එක්ක ගනුදෙණු කරන්න නිමල්ගෙ පරාරෝපිත හඳුන්වාදීම් වලට බැරි වෙනවා. ඒක ධනවාදයේ අර්බුදයක් නෙමෙයි. ධනවාදය එක්ක ගනුදෙනු කරන අපේ දැනුමෙ සීමාවක්.

‘ඔයගොල්ලො වැඩිය කතා කරන්න එපා. සිංදු දාන්න. මිනිස්සු ආස සිංදු අහන්න’ නිමල් කිව්වා කියලා සත් එෆ්එම් එකේ හාදයෙක් පෝස්ට් කරලා තිබුණ. ඒක ධනවාදයේ හැඩයක් කියලා ලංකාවෙ වම්බට්ටො පිළිගන්න කැමති වුණාට ඒක පේමන්ට් ධනවාදයේ හැටියක්. ධනවාදය කියන්නෙ ඉල්ලන දේ දෙන එකට නෙමෙයි. ඉල්ලන්න ආශාව උපද්දන එකට. අපේ ආශා විශ්වය යළි සකස් කරන එකට. සංකල්පයක් නැතුව එතන ඇවිදින්න කාටවත් බෑ. සරත් අමුණුගම හෝ රොහාන් පෙරේරා හෝ කියන ඇකඩමික් වර්ගයේ හේදීගිය දාර්ශනිකයන්ට වඩා සයිබර් විශ්වය තුල ජීවත් වෙන වෙනස් විදිහෙ දාර්ශනිකයො අපිට මෙතනදි  ඕන වෙනවා.

හපුතල් කන්දට බර ගෙනියන කොට
සීපද කිය කිය ගොන්නු දැක්කුවට
සිංදුව වය වය
මිනිස්සුන්ව දක්කන්නෙ කොහාටද?
-අජිත් කුමාරසිරි

අනික් අතට ධනවාදයේ කාල් මාක්ස් එංගල්ස් හොයන්න යන එකමත් විහිළුවක්. මාක්ස්වාදයේ නිර්මාණ හැඩරුව ඒ විදිහට ධනාවාදය තුලත් තියේවි කියන ආරක්‍ෂිත සුන්දර උපකල්පන ඇතුලෙන් ගිහින් අපිට පුළුවන් වෙන්නෙ අලංකාරෝක්ති කියන්න විතරයි. ඒත් අපේ මාධ්‍ය හෝ වෙනත් සංස්කෘතියක් ගැන අලූත් කතිකාවකට යන්න අපිට ඒක මදි.

නිමල් කියන්නෙ පුද්ගලයෙක් නෙමෙයි. එක්තරා මීඩියා ආකෘතියක් ලංකාවෙ අත්හදා බලපු මෙහෙයුමක්. පොලොව ගැන තිබුණු අඩු දැනුම හින්දම ඒ මෙහෙයුම ලංකාවෙ විපරීතයක් වුණා කියන එකයි මගේ අදහස. නිමල් ගැන කතා කරද්දි එයාගෙ මාධ්‍ය ජීවිතයට වඩා සුදර්ශියෙ නුග ගහ යට ජීවිතේ ගැන කතා කරන්න මං කැමති ඒකයි. එතන ජොයින්ට් එකක් සහ යාලූවො එක්ක නිමල් ගත වුණා. කොච්චර කාර්ය බහුල වුණත්, වයසට ගියත් හැමදාම එතනට එන්න අමතක නොකරපු යාලූවා ගැන කතා කරන්න ගොඩක් දේවල් තිබුණ. ඒත් හැමෝම නිමල්ගෙ ජීවිතය අමතක කරලා කර්මාන්තය ගැන කතා කළා.

-චින්තන ධර්මදාස