පරණ සබන් කෑල්ලට යන්න කියන්න.

 -ලාංකේය සිනමාවට අවුරුදු 65ක් පිරීම නිමිත්තෙන් -

ලංකාවේ සිනමාවට අවුරුදු 65ක් පිරිලා (මං දැනගත්තෙ පස්සෙ). ඒ වෙද්දි ජාතික චිත‍්‍රපට සංස්ථාවට අවුරුදු 40ක්ලූ. මහින්ද චින්තනය අනුව යමින් ලංකාවෙ සිනමාව නගා සිටුවන්නට චිත‍්‍රපටි සංස්ථාව ඇප කැප වෙනව කියලා එක එක තැන්වල කියනවා මං අහගෙන. මහින්ද චින්තනය අනුව ගිහින් සිනමාව කෙලින් කරන හැටියක් මට නං පේන්නෙ නෑ. අබා, මහින්දාගමනය, දැන් කුස පබා, ඉස්සරහට එන කටේ තියන්න බැරි ‘සුපර් සික්ස්’ වගේ චිත‍්‍රපටි දිහා බලද්දි මේ නගා සිටුවීමේ හැටි ටික ටික පේන්න ගන්නවා. මහින්ද චින්තනය අනුව චිත‍්‍රපටි කරන්න  ඕනෑ යයි කියන කතාව ආපු තැන ඉඳන් චිත‍්‍රපටි වලට කෙළවීම ඒකෙ ස්වභාවයක් විදිහට සහතික වුණා. මේ මගේ සඳයි, තනි තටුව වගේ චිත‍්‍රපටි හදපු හඳගම වි¥ හදන තැනට වැටුණ.

චිත‍්‍රපට සංස්ථාව ආරම්භ කරපු තැන ඉඳන්ම මේ වැරැද්ද සිද්ද වෙනවා. චිත‍්‍රපට සංස්ථාවක් ගැන ඔය කියන අරගලය එන්නෙ චිත‍්‍රපට වලට සම්බන්ධ තැනකින් නෙමෙයි. ඒ වෙනුවට සිංහල බහුතරයක් ඉන්න රටේ සිංහල චිත‍්‍රපටියට තැනක් නෑ වගේ පටු දේශපාලනික තැනකින්. මේක කර්මාන්තමය දැක්මක් ඇති ඉල්ලීමක් නෙමෙයි. පිටරටින් එන චිත‍්‍රපටි නරඹන පේ‍්‍රක්‍ෂාගාරයක් තියෙනවා නම් එතනට දේශපාලනිකව බලහත්කාරෙන් සිංහල චිත‍්‍රපටි ඇතුල් කරන එක මෝඩ වාමාංශික ක‍්‍රියා මාර්ගයක්. අද ගොඩක් අය ‘මාරයි’ කියන ඞීබී නිහාල්සිංහ එදා ගත්ත තීරණය මොළේ ඇති එකක් නෙමෙයි. කර්මාන්තමය සිතීමක් නැති නිසා ගත්ත පටු තීරණයක්. ඒක 56 සිංහල රාජ්‍ය භාෂාව කිරීම තරම්ම පටුයි. (එදා 77%ක්ම පෙන්නුවේ විදේශ චිත‍්‍රපටි. ඒකෙන් 66%ක් දෙමළ චිත‍්‍රපටි. ලංකාවෙ චිත‍්‍රපටි වලට තිබුණු ඉල්ලූම 23%ක් විතර)

ඒ අරගලය කරන්න ඒ කාලෙ ආණ්ඩුව වෙනුවෙන් ස්ටේජ් නැගපු කලාකාරයන්ගෙන් දැන් ඉතුරු වෙලා ඉන්නෙ (නොමැරී) රෝයිද සිල්වා විතරක් වුණ එකත් එක විදිහක ව්‍යාංගාර්තයක්. මේ සංවත්සරේ වෙනුවෙන් සනත් ගුණතිලක තරංගනී එකට  ඇවිත් චිත‍්‍රපටි සංස්ථාව වෙනුවෙන් එයා කරපු කැපකිරීම් ගැන හරි ආවේගයෙන් කතා කළා. තනියම සටන් කරලා තරංගනී හෝල් එක එයා අරන් දීපු හැටි ඔක්කොම කියලා අන්තිමට ගොඩක් වටින කතාවක් කිව්වා.
‘මං මැරුණට පස්සෙ මගේ මිනිය කලා භවනේ තියන්න එපා. ඒක මෙතන තියන්න’
කලා භවන වැඩක් ඇති කාලෙ ඒකෙ තිබුණෙ කලා කටයුතු වලට. ඒක වැඩක් නැති වුණාම ඒකෙ කලාකරුවන් කියන අයගෙ මිනී තියන්න පාවිච්චි කළා. දැන් චිත‍්‍රපටි සංස්ථාවත් ඒ විදිහට මිනී තියන්න පාවිච්චි කරන්න කාලෙ හරි කියලයි සනත් එදා කියනවා මට ඇහුණෙ. ඒක සහතික ඇත්ත.

චිත‍්‍රපටි සංස්ථාවක් මොකටද? කර්මාන්තයක් විදිහට සිනමාව ඉස්සරහට ගන්න වෙන වෙළඳ සමාගම් විසින් නොගන්නා වූ පියවර ගන්නයි මේ විදිහෙ සංස්ථාවක් අදට  ඕන වෙන්නෙ. ඒත් අපේ චිත‍්‍රපට සංස්ථාවෙ දැක්ම හරි පටුයි. ඒක එහෙම්පිටින්ම දේශපාලනීකරණය වෙලා ඉවරයි. ලියුම් අත්සන් කරන හම්පඩ රජයේ කාර්යාලයකට වඩා දෙයක් චිත‍්‍රපට සංස්ථාවෙන් වෙන්නෙ නෑ. (සමහර විට අනියම් ලාභ ඉපැයීමේ ක‍්‍රම තියෙනවා නම් ඇරුණම) ඒත් චිත‍්‍රපට සංස්ථාව ආශ්චර්යය කරා අපේ සිනමාව ගෙනියන්න කතා කරනවා.

අපි චිත‍්‍රපටියක් ගැන වැඩකට ළ`ගදි සංස්ථාවට ගියා (ලියුම් වැඩකට). එතනදි අපේ කලින් චිත‍්‍රපටිය (හව් අයි වොන්ඩර්) ගැන කතාවක් මතු වුණා.
‘කෝ කෝ ඒ චිත‍්‍රපටිය?’ සංස්ථාවෙ නිලධාරියා ඇහුව.
‘ඒක ප‍්‍රින්ට් කරන්න සල්ලි නෑ. ඒක හින්ද තැනින් තැන ගිහින් පෙන්නනවා’ අපි කිව්වා.
‘එහෙම කොහොමද? ඒක තහනම්’
‘අපිට රැු`ගුම් පාලක මණ්ඩලෙන් අසීමිත ප‍්‍රදර්ශනය සඳහා අවසර ලැබිලා තියෙනවා’
‘ඒක හරියන්නෙ නෑ. අපි ළ`ගට එන්න  ඕන. අපියි අවසර දෙන්නෙ. පණත ගැන දන්නෙ නැද්ද? රාජ සන්තක කරනවා චිත‍්‍රපටිය’

මේකයි චිත‍්‍රපටි සංස්ථාවෙ ඇත්ත. මේ විදිහටයි චිත‍්‍රපටි සංස්ථාව ආශ්චර්යය කරා අපේ සිනමාව අරගෙන යන්න හදන්නෙ.

මේ සංස්ථාවෙ ඵලදායිතාව කවුරුවත් තක්සේරු කරන්නෙ නෑ. ප‍්‍රායෝගික නැති න්‍යාය විතරක් උගන්නන පංති පවත්වන එකයි, ගම් වල ඉස්කෝලෙ ගානෙ ගිහින් අවුරුදු ගාණක් එකම වැඩමුළුව කරගෙන ය එකයි, ලියුම් කියුම් අත්සන් කරන එකයි ඇරුණම චිත‍්‍රපටි ගැන සංස්ථාවෙන් සිද්ද වෙන්නෙ මොනවද? ඉස්සර බලෙන් සිංහල චිත‍්‍රපටි පෙන්නන්න හරි පුළුවන් වුණාට මේ වෙද්දි සංස්ථාව කියන්නෙ සිනමාවට තියෙන බාධාවක්. මහින්ද චින්තනය වෙනුවෙන් චිත‍්‍රපටි කප්පාදු කිරීම පැවරෙන්නෙ සංස්ථාවට. එදා කතාව මැද්දෙ සංස්ථාවෙ නිලධාරියා අතින් වටිනා අදහසක් මතු වුණා.
‘ඔය වගේ චිත‍්‍රපටි හදන්න එපා (හව් අයි වොන්ඩර් වගේ). කාගෙ හරි සල්ලිනේ. ඔය විමුක්ති වගේ අය කරන්නෙත් ඔය වැඬේමයි. නිෂ්පාදකයෝ අමාරුවෙ’

තම තමන්ගේ දැන හැඳුනුම්කම් මත ලෝන් පාස් කර ගැනීමේ විදිහක් තිබුණට අලූතෙන් එන චිත‍්‍රපටකරුවන්ට සංස්ථාව කියන්නෙ තහනමක්. අක්ෂරය චිත‍්‍රපටියෙදි සංස්ථාව ක‍්‍රියාත්මක වුණේ සිනමාව වෙනුවෙන් නෙමෙයි. වාරණය වෙනුවෙන්. ඩිජිටල් තාක්‍ෂණය චිත‍්‍රපටි වලට එද්දි සංස්ථාව විරුද්ද වුණේ තමන් එක්ක ඉන්න පරණ කට්ටිය ආරක්ෂා කරන්න හිතාගෙන. ඒත් තාක්ෂණය ආවා. චිත‍්‍රපටි සංස්ථාවත් ඩිජිටල් වලට එකතු වෙන්න තීරණය කළා. ඒත් ඒ ඔලූ තාම ඇනලොග්.

මේ වෙද්දි එලියෙ සිද්ද වෙන සිනමාව ගැන චිත‍්‍රපටි සංස්ථාවෙ දැනීම බිංදුවයි. වෙන රටවල සිනමා ප‍්‍රවණතා ගැන විතරක් නෙමෙයි ලංකාවෙ මේ වෙද්දි මාක් 5ඞී වලින් කෙරෙන චිත‍්‍රපටි ගැනවත් සංස්ථාව දන්නෙ නෑ. අලූත් ප‍්‍රවණතා වලට උදව් වෙනවා වෙනුවට සංස්ථාව පටන් ගත්ත කෙටි චිත‍්‍රපට උළෙලත් පන්සල් නාට්‍ය මට්ටමට ගෙනාවා. 2005දි මේ කෙටි චිත‍්‍රපට උළෙල පටන් ගත්තෙ අහම්බෙන් අශෝක හඳගම එතන හිටපු හින්ද. ඒක කෙටි චිත‍්‍රපට උළෙලක් නෙමෙයි සැණකෙලියක් විදිහටයි අඳුන්නලා දුන්නෙ. ඒ වාණිජමය තැනකට පොඩි තල්ලූවක් ගන්න. තැන් තැන්වල කූඩාරම් වල බර්ගර් කකා චිත‍්‍රපටි බලන්න පුළුවන් දවස් කීපයක් ඒ අවුරුද්දෙ ගතවුණා. ඒත් දේශපාලනික අරමුණු වලට පටන් ගත්ත චිත‍්‍රපටි සංස්ථාවට වාණිජ ලෝකය ගැන අදහසක් නෑ. ඒ ගොල්ලො ඊළ`ග අවුරුද්දෙ ඉඳන් බල්ලෙකුට කටේ තියන්න බැරි චිත‍්‍රපටි වෙනුවෙන් සංස්කෘතික සම්මාන දෙන්න පටන් ගත්තා.

”ලංකාවෙ සිනමාව ඇත්තටම වැටිලා. ඇත්තටම කිව්වෙ මං හිතන් හිටිය පුංචි හරි පණත් සිනමාවෙ මහගෙදරදී ඇස් පනා පිටම මිය ගිය නිසා. 2011 වසර ලංකාවෙ කෙටි චිත‍්‍රපටකරුවන්ට හු`ගක් වැදගත් අවුරුද්දක් වුණා. හරිහමන් කතිකාවක් නොතිබුණු මාධ්‍යයකට යම් කතිකාවක් ඇතිවුණු අවුරුද්දක්. ඒත් ඒකෙ කෙලවර නම් ඛේදනීයයි. කෙටි චිත‍්‍රපටියක් කියන්නෙ මොකක්ද කියලා නිර්වචන නැති වගේම ලංකාවෙ කෙටි චිත‍්‍රපටියකටත් මොකක්වත් නෑ කියල දෙසැම්බර් 29 හොඳටම තේරුණා. ...
චිත‍්‍රපට උළෙලක් තුල නිශ්චිත තේමාවක්, කාලයක් තිබීම අවශ්‍යය. ඒත් රටක ප‍්‍රධානතම සිනමා උළෙලක් ලෙස ක‍්‍රියාත්මක වීමේදී එලෙස නිර්ණායක ගෙන ඒම තුලින් සිනමාවේ අනාගතයට අංකුර යැයි කියන නිර්මාණකරුවන් බිහිවේද? මෙවැනි ගොන් පාට් වලට හරියන ගොන්පාට් වලින්ම එතන වර්ණවත් වුණා. ආරම්භයේදී ‘ටෙක්’ යනවා වගේ කළු සුදු ඇඳගත් අංකුරයන් ඒමේදී අවසානය ගැන හු`ගක් පැහැදිලි වෙන්න ගත්තා. ජාත්‍යන්තර සිනමාව ජයගත් ලාංකේය ළමා සිනමාකරුවා ප‍්‍රධාන විනිශ්චයකරුවෙක් වීම තුල සිනමා උළෙලම මොන්ටිසෝරියක් ”
- නලින් යාපා (2011 චිත‍්‍රපට සංස්ථාවේ කෙටි චිත‍්‍රපට උළෙල ගැන)

චිත‍්‍රපටි සංස්ථාව කියන සංකල්පය දැන් පරණ වැඩියි. ඒක දේශපාලනයක් සහිත ආයතනයක් නිසාම කොහොමවත් කර්මාන්තමය දියුණුවකට වැඩක් ගන්න අමාරුයි. අපිට කල්පනා කරන්න වෙලා තියෙන්නෙ එකපාරට අහෝසි කරන්න බැරි නම් අඩු ගානෙ සංස්ථාව බාධාවක් නොවී තියාගන්නෙ කොහොමද කියන එක. අලූත් අදහස් වලට ඉඩක් දෙන්න, අලූත් සිනමාවක් බාර ගන්න සංස්ථාව දැන් නාකියි. ඩිජිටල් යුගය දක්වා ලාංකේය චිත‍්‍රපටි අරගෙන යන්න දැන් සංස්ථාවෙ ඉන්න සභාපතිවරයා අශෝක සේරසිංහ. ”අපිට  ඕනෙ සිකුරු හතේ වගේ චිත‍්‍රපටි” සේරසිංහ දවසක් කතාවක් මැද්දෙදි මට කිව්වා.
”එදා හිටියෙ නිහාල්සිංහ, අද ඉන්නෙ සේරසිංහ. දෙන්නම සිංහයෝ” සනත් එයාගෙ කතවෙදි කිව්වා. වෙන තේරුමකින් වුණත් මේ තරං ඇත්තක් කියවුණේ කොහොමද කියල මං දන්නෙ නෑ. මේ දෙන්නටම සිනමාව ගැන තියෙන්නෙ මතවාද. ඒ මතවාද ඇතුලෙ සිනමාටම වුණත් විරුද්ධව යන්න ඒ ගොල්ලොන්ට පුළුවන්. ඒත් සිනමාව කියන්නෙ මතවාදයක් නෙමෙයි.
ඒත් ඉතිහාසය නැවත නැවත එකම විදිහට සිද්ද වෙනවා. එදා සිරිමාවෝ ආණ්ඩුවට කඬේ ගිහින් චිත‍්‍රපටි සංස්ථාව අටවපු විදිහ ගැන මෙදා ආණ්ඩුවට කඬේ යන සංස්ථාවේ ලොක්කො (එදත් සිරිමා ආණ්ඩුව පත්කරන්නට කලාකාරයන් කියල ස්ටේජ් නගින කට්ටිය සහ මෙදා පොදු පෙරමුණ පත් කරන්නට කලාකාරයො කියල ස්ටේජ් නගින කට්ටිය* ආඩම්බර වෙනවා.
ඒකට කමක් නෑ.
සිනමාවට සුබ උපන් දිනයක්.
සංස්ථාවට ‘සුබ අනාගතයක්’

-චින්තන ධර්මදාස

පුංචි ළමයින්ගෙ පුංචි රට

නායකයෙකු විශිෂ්ටයෙකු වන්නේ ඔහු සිටින බවක් වත් ජනතාව නොදන්නේ නම්ය' ඔහු ඔහුගේ අරමුණ සාක්ෂාත් කර ගත් විට ජනතාව ඔවුන් විසින් ඒ කළ බව කියනු ඇත'

-ලා ඕසු

ඇමරිකාවෙ හමුදා සොල්දාදුවො ටිකක් මරා දැමූ තලෙයිබාන් සටන්කාමියෙකුගෙ ඇ`ගට චූ කරන වීඩියෝ එකක් ඉන්ටර්නෙට් එකේ රිලීස් වුණා. ඇමරිකාව ඒ ගැන ප‍්‍රකාශයක් කළා'

‘‘zඅපි මේ සිද්ධිය තරයේ හෙළා දකිනවා' අදාල අයට විරුද්ධව වහාම නීතිය ක‍්‍රියාත්මක කරනවා' ඇමරිකාව කිව්වාZ මේක අපේ රටේ තත්වෙට වඩා කොයිතරං වෙනස්ද@ රාජ්‍ය තාන්ත‍්‍රිකත්වය සහ දේශපාලනය කියන විෂයේ පරිණත බව ගැන ඇත්තක් මේකෙන් එලියට එනවා' අපේ රටේ පාලකයො පාරෙ යන ප‍්‍රයිවට් බස්කාරයෙකුට වඩා දෙවෙනි නෑ' ප‍්‍රයිවට් බස්වල ඩ‍්‍රයිවර් ලා තමන් බස් එකක් එළවනවා කියලා දන්නෙ නෑ' ඒ බස් එක තමයි ඒ ගොල්ලන්ගෙ ඇ`ග' පොඩි එවුන් සෙල්ලමට කෝටු කෑල්ලෙන් වාහන එලවන්නෙත් ඒ විදිහට' අපේ රටේ දේශපාලනය කරන්නෙත් ඒ විදිහට'

විපක්ෂ නායකයා තමන්ව මරන්න ආවා කියලා තමන්ගෙම පක්ෂෙ අයට විරුද්ධව මාධ්‍ය වල කෑ ගහනවා' ආණ්ඩුවෙන් ආරක්‍ෂාව ඉල්ලනවා' ගල් උස්සගෙන ස්ටේජ් වල නගිනවා' මේ වෙන කවුරුවත් නෙමෙයි' අපේ රටේ විපක්ෂ නායක' විපක්ෂ නායකට තමන්ගෙ පක්ෂය ගැන විතරක් නෙමෙයි සමස්ත විපක්ෂය ගැනම වගකීමක් තියෙනවා' අපේ විපක්ෂ නායක විපක්ෂෙටම විරුද්ධව තමන්ගෙ දේශපාලනය කරනවා' එයා බලයට ආපු ගමන් මේ ඉසෙඞ්ස්කෝ එක අහෝසි කරනවා කියලා වටිනා ප‍්‍රකාශයක් කරලා තිබුණ' zඉසෙඞ්ස්කෝ එක නෙමෙයි ඔයාව අහෝසි කරන ක‍්‍රමයක් අපි හොයන්නෙZ කියල ඒකට වටිනා කමෙන්ට් එකකුත් එෆ්බී එකේ දාලා තිබුණ' මේ වගේ කතා ලියලා දෙන උපදේශකයන්ගෙ ඔලූ ගැන නම් හිතාගන්න බෑ' දේශපාලනයේ විතරක් නෙමෙයි රට පුරාම තියෙන මේ ළදරුකම තේරුම්ගන්න බැරි අවුලක්'

ටියුනීසියාව ලිබියාව වගේ ලංකාවෙ ආණ්ඩුව පෙරලන්නත් කුමන්ත‍්‍රණ තියෙනවා කියලා ආරක්‍ෂක ලේකම් ටීවී කියනවා මං අහගෙන' ඒ කතාව යටින් මට තේරුණෙ වෙන කතාවක්' මේ තරං පාරවල් හදනවා නං, නගර හදනවා නං වෙන මොනවද ආණ්ඩුවකින්  ඕන@ මේක තමයි ආණ්ඩුවට දේශපාලනය තේරෙන විදිහ' පාරවල්" වරායවල් වලට එහායින් ජනතාවට  ඕන කරන සමාජ දේශපාලන අවකාශයක් ගැන තේරුම් ගන්න ආණ්ඩුව පරිණත මදි' ඒ විදිහට පාලනය දේශපාලනයෙන් අදේශපාලනික ග‍්‍රාම්‍ය තැනකට යද්දි සමස්තයක් විදිහට සමාජයම කඩාගෙන වැටෙනවා' ඒක බුද්ධි පරිහාණියක්' ආයිමත් රටට දේශපාලනික" වඩා විවෘත සංස්කෘතික පුහුණුවක් දෙන්න දශක ගාණක් ගතවේවි'

‘zඇමරිකාවත් මේ වගේම තමයි' යටින් ඔක්කොම මගඩි කරනවාZ මගේ යාලූවෙක් පට්ට ගහපු කතාවක් ආයිමත් කිව්වා' ඒක ඇත්ත' පාරිශුද්ධ ඇමරිකාවක් ගැන මං කතා කරනවා නෙමෙයි' රටක්" රාජ්‍ය තන්ත‍්‍රයක් හා සමාජයක් විදිහට ඒ රට නිල වශයෙන් ලෝකෙට ප‍්‍රකාශ කරන්නෙ මොකක්ද කියන එකයි ගැටළුව' අපි අපේ ප‍්‍රතිරූපය නිර්මාණය කරමින් ඉන්නෙ කොහොමද කියන එකයි අවුල' දේශපාලනය කියන්නෙ ඇත්තක් නෙමෙයි' ඒක ඇත්ත ප‍්‍රතිනිර්මාණය කිරීම ගැන විෂයක් වගේම පුහුණුවක්' ප‍්‍රයිවට් බස් එළවනවට වඩා ඒක වෙනස්'

මේ අදේශපාලනික හිස්තැන සමාජීය ගණුදෙනු සීමා කරනවා' මිනිස්සු තනි කරනවා' සංවාද අහෝසි කරනවා' අවසාන වශයෙන් මරණය මුණ ගස්සනවා' බුඩිස්ට් වගේ නාළිකා ජනප‍්‍රිය වෙන්නෙත්" රේඩියෝ වල පිරිත් වැඩිම රේටින් ගන්නෙත් මේ මානසික අවපාතය ඇතුලෙ' ඒක හැදියාව හෝ සංස්කෘතික පුනරුදයක් විදිහට ගන්නවට වඩා ආණ්ඩුවක් මේ කඩා වැටීම, ඉච්ඡd භංගත්වය සීරියස් විදිහට දකින්න  ඕන' නැත්නම් සමාජ විද්‍යාඥයන් හෝ වෙනයම් පිරිසක් මේ කතිකාව ගේන්න  ඕන' සමාජයක මිනිස්සු ජීවිතය වෙනුවට මරණය ගැන හිතනවා කියන්නෙ ඒ සමාජයේ සංවර්ධනය ඉවරයි' 

හැම බුදුවරයෙක්ම පහළවෙන්නෙ එක සරල හේතුවක් හින්ද' ඒ මරණයට තියෙන බය' නිවන සහ අනික් හැම මනක්කල්පිතයක්ම ගොඩනැගෙන්නෙ මේ භීතිය ඇතුලෙ' විමුක්තිය කියන්නෙ මරණයෙන් ගැලවීම මිසක් ජීවිතය කියන එක නෙමෙයි' හැම බුදුවරයෙක්ම ජීවිතයට විරුද්ධයි' ස්වභාවිකත්වයට විරුද්ධයි' ලිංගික ජීවිතය ndr .kak nE' ඕෂෝ වගේ පසු-නූතන බුදුවරුන් ඇරුණම හැම පරණ බුදුවරයෙක්ම ජීවිතයෙන් පලා යනවා' කෙනෙක් තමන්ගෙ පුද්ගලික විමුක්ති මාර්ගයක් විදිහට මේ පලායාම තෝරා ගැනීම අවුලක් නෙමෙයි' ඒත් සමාජය විදිහට මේ පලායාම තෝරා ගත්තොත් ඒ සමාජයේ සියල්ල ඇණහිටිනවා' සමාජීය අර්ථයකින් ආධ්‍යාත්මික දේවල් ප‍්‍රචාරය කිරීම ඒ ආධ්‍යාත්මික අර්ථයටත් සමාජයටත් දෙකටම හානියක්' උදාහරණයක් විදිහට දොරමඩලාව වගේ බහුබූත වැඩසටහන් නිසා අපේ සාමාන්‍ය වයසක උපාසක අම්මලාත් දැන් කතා බහ කරන්නෙ සූත‍්‍ර පිටකයේ කරුණු' හාමුදුරුවරු ටීවී එකට  ඇවිත් මේ සූත‍්‍ර මාර්කට් කරනවා' ඒත් සූත‍්‍ර පිටකය ගිහියන්ට අදාල එකක් නෙමෙයි' ඒක සංඝයාගේ පරිහරණයට තියෙන එකක්' සංඝයා ඇවිත් ඒක ටීවී එක ඉස්සරහ වැඳගෙන ඉන්න උපාසක අම්මට කියනවා' මැරිලා දිව්‍ය ලෝකෙ යයිද කියල විතරක් දැනගන්න  ඕන වෙලා හිටිය ඒ උපාසකම්මා අන්දොස් වෙනවා'

මේ ළ`ගදි බුද්ධදාස විතානාච්චි ස්වර්ණවාහිනියට ආවා' එයාට අනුව ලංකාවෙ සුබ උදෑසනක්" සුබ රාත‍්‍රියක් කියන එක අවුලක් ලූ' අපි ආයිබෝවන් කියලා කියන්න  ඕන ලූ' එයා රූපවාහිනියෙ කරපු ඒ හඳුන්වාදීම අනුගමනය කරලා දැන් අනිත් නාලිකා වලත් ආයුබෝවන් කියනවා කියලා එයා කිව්වෙ හරි ආඩම්බරෙන්' zමේ තරං පුංචි ජීවිත ගත කරන මිනිස්සුZකියලා මට හිතුණ' රටක සංස්කෘතියකට zසුබ රාත‍්‍රියක්Z වගේ දෙයක් ඇතුලත් වීම පවා ඒ අයට අපේ සංස්කෘතිය මගහැරීමක්' සංස්කෘතිය කියන එකත් ඒ අයගේ ජීවිත තරම්ම පුංචියි කියල විශ්වාස කරද්දි ඒ ගැන සැකයක් ඇති නොවීම සාමාන්‍යයි' ඒත් දකින දකින හැම වෙලාවකම අයුබෝවන් කියන එක අපේ සංස්කෘතියෙ ලකුණක් කියනවා නම් ඒක ඇතිවුණේ කාලය ගැන වැටහීමක් නැතුව ඔහේ ජීවිතේ ගතවීමත් එක්ක' කෘෂිකර්මය වගේ කම්මැලි වෘත්තීන් එක්ක පරිණාමය වුණු සමාජයක දවසේ වෙන වෙන ඞීටේල් ^විස්තර& එක්ක විඳීමක් නෑ' ඒක ඒකාකාරී me;,s තැටියක් වගේ ජීවිතයක්' යුරෝපයේ සමාජීය දියුණුවත් එක්ක ඒ අය දවසෙ පැයෙන් පැය වෙනස්කම් දැක්කා' පැයෙන් පැයට අලූත් වෙන විධි හොයා ගත්තා' ඒත් බුද්ධදාස කැමති තාම ආයුබෝවන් කියන එක වචනෙ මිනිහෙක් වෙලා ඉන්න' ඒක අවුලක් නෑ' ඒත් ඒ වගේ පුංචි කොටුවක් ඇතුලෙ ඉන්න කෙනෙක්ට ලොකු ආයතනයක් වගේ බාර දුන්නොතa''' අන්න අර පුංචිකම සමාජයට අර්බුදයක් ගේනවා'

මේ පුංචිකම ඇතුලෙ ගොඩක් අවුල් සිද්ද වෙනවා' එකපාරක් එස්බී යි එයාගෙ ලේකම්තුමයි උසස්පෙළ ප‍්‍රතිඵල .ek l;djla මැද්දෙ වාද කරගන්නවා වහ දීලා මැරුවෙ ගැලීලියෝද සොක‍්‍රටීස්ද කියල' ඒ අස්සෙ අධ්‍යාපන ඇමති කියනවා ඉසෙඞ් ස්කෝ එක එයාට තේරෙන්නෙත් නෑ කියල' මේ පුංචිකම ඇතුලෙ රටේ ජනතාවගේ පරමාදර්ශ කඩාගෙන වැටෙනවා' බලාපොරොත්තු රහිත නන්නත්තාරකමක් සමාජයේ පැතිරෙන්න පටන් ගන්නවා' හමුදා සොල්දාදුවො පොඩි ප‍්‍රශ්න වලට පවුල් පිටින් මිනිස්සු මරන්න ගන්නවා' හෝටල් වල ප‍්‍රසිද්ධියේ විදේශික කාන්තාවො ¥ෂණය වෙනවා' ඒත් බණ කියන අය සහ බණ අහන අය එන්න එන්නම වැඩිවෙනවා' මේ පැල්ම" මේ හිස්කම" දේශපාලනික හිස්කමක් කියන එකයි මගේ අදහස' සමාජයක් විදිහට සංවිධානය වෙන්න" ගණුදෙනු කරන්න සහ පවතින්න නිසි දේශපාලනික රාමුවක් නැති වුණාම සමාජ මානසික අවපීඩනයක් ඇතිවෙන්න ගන්නවා' පාරවල් හැදුවට" නගර සංවර්දනය කළාට විසඳෙන්නෙ නැති ආණ්ඩුවට නොතේරෙන අවුල තියෙන්නෙ මෙතන' රටට වහාම ප‍්‍රමිතියක් ඇති දේශපාලනයක් අවශ්‍යයි' ආණ්ඩුව වගේම විපක්ෂයත් මේ කාරණය අත්ඇරලා නන්නත්තාර දේශපාලනය තෝරගෙන' හැම අවුලක් මැද්දෙම මොනතරං සීමිත මතවාද ඇතුලෙ වුණත් නිශ්චිත දේශපාලන ප‍්‍රමිතියක් ආරක්‍ෂා කළේ ලංකාවෙ ජේවීපී එක විතරයි' ග‍්‍රාමීය මූලයන් එක්ක වැඩුණත් මේ මොහොතේ නාගරික පක්ෂ හැම එකකටම ඉහලින් සමාජය වෙනුවෙන් මේ රාමුව ආරක්‍ෂා කරන්න ජවිපෙ කැපවීම ඇත්තට අගය කරන්න  ඕන' ඒ වගේම ඒක දේශපාලනික සවිඥාණයක් සහිතව කිරීම ඒ පක්ෂයේ පරිණතබව දක්වන්නක්' මං ජේවීපී මතවාද වලට සෙට් වෙන කෙනෙක් නෙමෙයි' ඒත් මේ මොහොතෙ රටක්ම විදිහට ගිලීගෙන යන මේ ගොහොරුවේ ජවිපෙ තවමත් බුද්ධිමය සහ න්‍යායික රාමුවක් වෙනුවෙන් කරන්නෙ අමාරු වැඩක්'

රටේ අදේශපාලනික ^නන්නත්තාරබව& එක්ක සංස්කෘතික දේශපාලනයත් ඉවර වුණා' දැන් අපි චිත‍්‍රපටි කියලා බලන්නෙ ළමා චිත‍්‍රපටි' ටීවී එකේ නම් මෙගා' සිංහල චිත‍්‍රපටි කියල හෝල් වලට එන්නෙ zතෑන්ක් යූ බර්ටිZ වගේ මන්දබුද්දික බයිස්කෝප්' නැත්තං සෙල්වම් සිංහල චිත‍්‍රපටිය වගේ කොමඩි' පොත්පත් ගැන" අලූත් අදහස් ගැන සංස්කෘතික කතිකා දැන් සිද්ද වෙන්නෙ බාර් එකක එක්කෙනෙක් දෙන්නෙක් අතර විතරයි' ඒකත් වෙරි හිඳෙන කොට මතක නෑ' 

ෆේස් බුක් එක අපේ රටේ සංස්කෘතික අවදි වීමක් වෙනුවෙන් පාවිච්චි කරන්න පුළුවන් කියල හිතෙන එක මුළාවක්' ෆේස් බුක් හරහා අදහස්, සංවාද ඇතිවෙන්න තරම් තාම අපේ රටේ සමාජ මනස වැඩිලා නෑ' තාක්ෂණයක් ආවට ඒ තාක්‍ෂණය එක්ක සීරියස් ගණුදෙනුවකට යන්න කාලයක් ගතවෙනවා' ඒ තරං කල් මේ මරණයත් එක්ක ජිවත් වෙන්න බෑ'

මොකක් හරි සිද්ද වෙන්න  ඕන' වැඩිහිටියන් වෙනුවෙන් වූ සංස්කෘතික කතිකාවක් පටන් ගන්න  ඕන' ඉර නැගෙද්දි අපි ඇහැරිලා හිටියොත් අපිට කලින් වැඩ පටන් ගන්න පුළුවන්'

-චින්තන ධර්මදාස

පරණ යාලූවෝ එක්ක මාතා (නො) බැලීම

අලූත් අවුරුද්දෙ ගොඩක් අය පුරුදු  අත්අරිනවා. ගොඩක් වෙලාවට පුරුදු අත්අරින්නෙ සාමාන්‍ය වෙන්න. ගොඩක් අය එක`ග විදිහෙ කෙනෙක් වෙන්න. සිගරට් බොන එක අත්අරිනවා. අරක්කු බොන එක අත්අරිනවා. ගණිකාවො එක්ක යන එක අත්අරිනවා. ඒත් ඒ පුරුද්දත් එක්ක තවත් අත්ඇරෙන ගොඩක් දේවල් ගැන ඒ අය නොදැනුවත්.

මං උණ ගැනිලා කාලෙකට ගංජා පාවිච්චිය අත්ඇරියා. ‘හොඳ වැඩක් මචං’ කිසි තේරුමක් නැතුව වුණත් මගේ යාලූවො සතුටු වුණා. මට අවුලක් දැණුනෙ නෑ. නිරෝගී ශරීරයක් එක්ක මං සතුටින් ජීවත් වුණා. 

ඒත් උණ හොඳ වුණාට පස්සෙ මට ගොඩක් ප‍්‍රශ්න කල්පනා වෙන්න පටන් ගත්තා. මං ජීවිතේ ගැන හු`ගක් කලබල වුණා. නොදැනුවත්වම දේවල් සැලසුම් කරන්න පටන් අරං තිබුණ. මං එන්න එන්නම ආතතියට පත්වුණා. කිසි කෙනෙකුට ඒක අසාමාන්‍ය වුණේ නෑ. ආතතියෙන් ජීවත් වීම කියන්නෙ ලංකාවෙ සාමාන්‍ය ජීවිතය. මට තේරුම් ගියා ගංජා පාවිච්චියත් එක්ක මං ජීවත් වෙන්න හුරු වෙලා තිබුණු සමාන්තර ජීවිතය මට අහිමි වෙලා විත්තිය. මං සාමාන්‍ය ලෝකෙ ප‍්‍රශ්න ඇතුලට ඇවිත්. ඒ ප‍්‍රශ්න අතර ජීවිතෙන් මම කවුද කියල තීරණය වෙන්න පටන් අරන්. කාලයක් තිස්සෙ මගේ ජීවිතේ අත්දැකීම් මගේ මතකයන් විදිහට තැන්පත් වෙලා තිබුණෙ ගංජා දුම් අතරින් පෙරිලා ඇවිත්. ඒ දේවල් යතාර්ථයකට වඩා වෙනස් විදිහට ප‍්‍රතිනිර්මාණය වෙච්ච දේවල්. ඒ කතා වලින් මම කවුද කියන එක තීරණය වෙලා තිබුණෙ. ගංජා වලින් එලියට එද්දි ඒ මගේ කතා ඇතුලෙ මගේ ජීවිතේ මට අහිමි වෙනවා. මගේ අත්දැකීම්, මා විසින් නිර්මාණය කරපු මාව අහිමි වෙලා මං පොදු සමස්තයක් විදිහට නිර්මාණය කරපු ගුලියක් ඇතුලට වැටෙනවා. ඒකෙන් මාව ප‍්‍රතිනිර්මාණය වෙනවා. ගංජා එක්ක මං අත්ඇරලා තිබුණෙ මාව.

මොකක් හරි පුරුද්දක් එක්ක දිගටම ගතවෙන්න කියන තේරුමක් නැති කතාව නෙමෙයි මං කියන්න යන්නෙ. නැත්නම්  ගංජා, අරක්කු, සිගරට් හොඳයි කියන කතාවත් නෙමෙයි. අපි පුරුද්දක් අත්අරිද්දි ඒ පුරුද්ද එක්ක බැඳුණු අපේ ජීවිතයේ අත්දැකීම් ගොඩක් අත්ඇරෙන එක ගැන. අපිට අපෙන් ඒ පුරුද්දට වඩා ලොකු කෑල්ලක් අහිමි වෙන එක ගැන. අරක්කු, සිගරට් නවත්තන්න ආධාර ගන්න ඇඩික් වගේ සංවිධාන මේ ගැන මීට වඩා හිතන්න  ඕන. නිරෝගී ශරීරයක් විතරක් විදිහට මිනිස්සු දිහා බලනවට වඩා ජීවිතයක්, අත්දැකීම් සහ මතක ගංගාවක් විදිහට වටිනාකමක් මිනිස්සුන්ට ලැබෙන්න  ඕන. ලංකාවෙ කොහොමත් ‘මනස’ කියන එකට පැවැත්මක් තියෙන සංස්කෘතියක් තාම නිර්මාණය වෙලා නෑ. ඒක නිසා වඩාත් ප‍්‍රායෝගික වෙන්නෙ අපි පුරුද්දක් ඇති කර ගන්න කලින් කල්පනාකාරී වෙන එක. එතනින් අපි අලූත් ජීවිතේකට ඇතුල් වෙනවා කියන එක ගැන දැනුවත් වෙන එක. ඒකට ලෑස්ති නම් අවුලක් නෑ. ඒත් ආපස්සට හැරෙන්න කිසිම පුරුද්දක් ඇතුලෙ ඉඩක් නෑ.

මං මෙතන ඉඳන් ලියන්න යන කතාව පළවෙනි කතාවට කොහෙත්ම අදාල නෑ. ඒත් ලියාගෙන යද්දි මාව දෙවෙනි කතාවට මාරුවෙන්නයි යන්නෙ.

මට බූඩිගෙන් එස්එම්එස් එකක් ඇවිත් මං ගියා සිනෙසිටියට. මාතා බලන්න. මොකක් හරි හේතුවක් හින්ද යන දිගටම මට මතක් වුණේ ෙඩිව්ඞ් ක්‍රොනන්බර්ග් ගේ ෂෝර්ට් ෆිල්ම් එකක්. ඒකෙ පුංචි ළමයි ටිකක් පරණ කැමරාවක් හොයාගෙන ඇවිත් පරණ නළුවෙක්ව ෂූට් කරන්න හදනවා. ළමයි ටික කැමරාව හයිකරන කල් නළුවා අපිත් එක්ක කතා කරනවා. 

”මේ ළමයි කොහෙන්ද කැමරාවක් හොයාගෙන. කොහෙන් හොයා ගත්තද මං දන්නෙ නෑ. ඒත් කැමරාව හරිම ආකර්ශනීය උපකරණයක්. මං නළුවෙක් වෙලා හිටියා. දැන් මං එච්චර වැඩ කරන්නෙ නෑ. මට කැමරාව ගැන අමුතු හැ`ගීමක් දැනෙනවා. හරිම සීතල විදිහට කිව්වොත් ෆොටොග‍්‍රැෆි කියන්නෙ මරණය. මතකය, ආශාව, වයසට යාම සහ මරණය.  නළුවෙකුට මේක ආකර්ශනීය කාරණයක් නෙමෙයි. ඒක කණ්ණාඩියක් වගේ ඇත්තක්. මං හීනයක් දැක්කා. මගේ යාලූවෙක් එක්ක සිනමා ශාලාවක චිත‍්‍රපටියක් බලනවා. මට එකපාරටම තේරුණා මං වේගයෙන් වයසට යනවා කියල. ඒක චිත‍්‍රපටියක්. ඒත් ඒක රෝගයක් වගේ මගේ ඇතුලට ගිහින් මාව මරණය කරා ඇදගෙන යනවා මට දැණුන. මං බය වෙලා ඇහැරුණා. ඒත් ඒ වෙලාවෙ මට එහෙම දෙයක් වෙලා තිබුණෙ නෑ. ඒත් දැන්... ඒ හීනෙ ඇත්ත වේගෙන එනවා.

මං දන්නෙ නෑ මේ පුංචි ළමයි කොහොම ඒ පරණ කැමරාව හයි කරන්න ඉගෙන ගත්තද කියල. ඔයා දෙයක් රෙකෝඞ්  කරනවා කියන්නෙ ඔයා මැරිච්ච මොහොතක් රෙකෝඞ් කරනවා කියන එක. ළමයි එක්ක මරණය කියන්නෙ හු`ගක් නරක එකතුවක්. මේක මාව අවුල් කරනවා. මං ර`ගපෑවෙ නැත්තං, මං මේකෙ චරිතයක් නෙමෙයි නං මං දන්නෙ නෑ මේ අවුලෙන් මං මොනවා කරන්නද කියල. මේ ළමයි ලොකු සතුටක් ගන්නෙ. මට හිත හදාගන්න බෑ මට හිතෙන ඇත්ත දේ කියන්න. ඒ තමයි, ඔය මළඉලවු කැමරාව ගෙදරින් එලියට විසි කරන්න කියල.  ඕක වහක්.  ඕකෙන් ඔයාගෙ ආත්මය ආයිමත් කවදාවත් හොඳ කරන්න බැරි විදිහට තුවාල කරාවි. කැමරාව කියන්නෙම මරණය...”

කාලෙකට පස්සෙ ආයිමත් සිනෙසිටිය. පරණ යාලූවො ඔක්කොමත් එක්ක. අපි පරණ විදිහටම පිටිපස්සට ගිහින් හෑෂ් කෑල්ලක් ගහලා මාතා බලන්න ඉඳගත්තා. අන්තිම බිංදුව තෙක්ම ශ‍්‍රී ලාංකික කික් කෝලා බෝතලේකුත් බූඩි ගානෙ හම්බුණා. (තෑන්ක් යූ බූ. ඒත් කික් කෝලා නං කටේ තියන්න පුළුවන් බීමක් නෙමෙයි* බූඩි ඇවිත් ලස්සන කතාවකින් පටන් ගත්තා. 

”මේක මට හම්බුණ ලොකු චාන්ස් එකක්. වෝර් ෆිල්ම් එකක් කරන්න ආවම මොන ඩිරෙක්ටර්ද බෑ කියන්නෙ? මං කෑදරකමටම මේක බාර ගත්තා. මේක යුද්දෙ ගැන වාර්තා චිත‍්‍රපටියක් නෙමෙයි. මේක සිනමාවක්. ඒක ඒ විදිහට විඳින්න කියල මං ඉල්ලා සිටිනවා” ඬේවිඞ් ලින්ච් වගේ කොණ්ඩෙ කපලා බූඩි ඉස්සරහට ඇවිත් කතා කරද්දි මරු. ඒ වගේ ලස්සන දේවල් කරන්න පුළුවන් බූඩිටම විතරයි. වෙන කවුරු හරි (මං වුණත්* ඔතනට ආවා නං නිකං බොරු බර කතා කියලා චොර කර ගන්නවා.

අනික එතනදි මට තව හු`ගක් ලස්සන දෙයක් තේරුණා. යුද්දෙ ගැන චිත‍්‍රපටියක් කරනවද, ඒක ආණ්ඩුව කියන විදිහට කරනවද වගේ මතවාදමය කරුණු වෙනුවට බූඩිට වැදගත් වෙන්නෙ වෙන දෙයක්. ඒක සිනමාව ගැන කාරණයක්. වෝර් ෆිල්ම් එකක් සියලූ පහසුකම් සහිතව ෂූට් කරන්න තියෙන ආශාව. මේ ආශාව වලංගු වෙන්නෙ සිනමා සංස්කෘතියක් ඇතුලෙ විතරයි. ලංකාවෙ ඒ විදිහට සිනමාව ඇතුලෙන් සිනමාව කියවා ගන්න සංස්කෘතියක් තාම නිර්මාණය වෙලා නෑ. ඒ වෙනුවට මේ සිනමා ආශාව වෙනත් මතවාදයක් වෙනුවෙන් දේශපාලනිකව පාවිච්චි වෙන්න තියෙන ඉඩකඩත් මෙහේ ගොඩක් වැඩියි. අදේශපාලනික ආර්ට් වැඩකට පවතින්න හු`ගක් දියුණු උපරි ව්‍යුහයක් සහිත රටක්  ඕනි. උදා විදිහට ගොතේ එකේ අපි කරපු සංවාදෙකදි සමාජ යතාර්ථයෙන් එහාට චිත‍්‍රපටි යන්න  ඕන කියන කාරණය පැහැදිලි කරන්න ලොකු වාදෙකට යන්න වුණා. දේශපාලනය නැත්නම් පොදු බවෙන්, පුද්ගලික, අභ්‍යන්තර මනෝභාවයන් කරා සංවර්ධනයක් තාම අපේ ආර්ට් වලට අයිති කරගන්න බැරි වෙලා තියෙනවා. කොහොම වුණත් බූඩි ඒ තනි හීනයක් ඇතුලෙ හරි ඒ සිනමා සංස්කෘතියෙ ජීවත් වෙනවා. ඉන්ටර්නෙට් එකේ අත්හදා බැලීම් කරනවා. අලූත් කොල්ලො කෙල්ලො එක්ක ෂෝනර චිත‍්‍රපටි ප්ලෑන් කරනවා. නිව්යෝර්ක් යාලූවො ගෙන්නගෙන කරන ලොකු චිත‍්‍රපටියක් ගැන ලොකු හීන දකිනවා. ඒ බූඩි. මං බලන් හිටියෙ ඒ බූඩි හදපු ‘මාතා’.

මාතා ෆිල්ම් එක ගැන මං මොකුත් කතා කරන්නෙ නෑ. ඒක බූඩි ගැන මට තියෙන ආදරේ නිසාම බූඩිට වෙන අසාධාරණයක්. මට ඒ ෆිල්ම් එක ඇතුලෙ සිනමාව වෙනුවෙන් කවදාවත් නොසිඳෙන අසීමිත ආදරේකින් තනිවෙච්ච බූඩිව පෙණුන. යුද්දෙවත්, කතා ගැලපීම් හෝ ආඛ්‍යානවත් දකිනවට වඩා මං එතනින් නතර වුණා.

එලියට එද්දි බූඩි ලස්සන කතාවක් කිව්වා.

”ප‍්‍රසන්නට හරි විමුක්තිට හරි මේ වගේ ෆිල්ම් එකක් කරන්න ආවා නං උන් මට වඩා කොන්ට්‍රෝල් එකක් තියාගෙන මේ ෆිල්ම් එක කරයි. මට ඒක කරගන්න බැරි වුණා”

අපි පරණ යාලූවෝ ටික ප්ලේන්ටි බීලා, ආප්ප කාලා ත‍්‍රීවිල් වල නැගලා ගෙවල් බලා ආවා.

‘බූඩි ඉක්මණට ‘නිම්නයක හුදකලාව’ එලියට දැම්මොත් හොඳයි’

හැමෝම එක එක පාරට අසම්බන්ධිත  විදිහට කිව්වා.


-චින්තන ධර්මදාස

බොරදිය පොකුණේ පියාඹන මාලුවෝ

”දැන් ෂෙහාන් මිහිරංග හතර කේන්දරේ ගැන සිංදු කියයි. චාපා මෙගා සංගීත වල සිංදු කියා ටීවී සහ තවත් සහන තෑගි දිනයි. මගේ එහා පැත්තේ අවුරුදු විස්සක් වයස කොපි ලියන කොල්ලා දෙවියන් බුදුන් වැඳ හදි හූනියම් වලින් රැුකවරණ පතයි. මං මේ ආණ්ඩුවට කැමති එක හේතුවක් ඒකය. හැමෝගෙම ඇත්ත එලියට එමින් තිබේ. ලංකාවේ තනි ප‍‍්‍රධාන ධාරාවක් නිර්මාණය වෙමින් තිබේ. සියලූ බොරු විකල්පයන් අතුරුදන් වෙමින් යයි.”

ඔය කතාව මං ෆේස් බුක් එකේ දැම්මා. ක‍්‍රිෂාන් රාජපක්ෂ කමෙන්ට් කරල තිබුණ.

‘ඒ අතරතුර චින්තන ඇඕවර්ටයිසිං වලින් විකල්පය සොයයි. බූඩි ‘ලොකු අයියා’ ගැන කතා ලියයි. මං මේ ආණ්ඩුවට කැමති වෙන්න   ඕවත් හේතුය’

වමට බර විදිහටම දේවල් කියවන කි‍්‍රෂාන් ගේ කමෙන්ට් එක මගේ කතාව තව පැත්තකට අරං යනවා. ඒත් මගේ අදහස වුණේ ධනේෂ්වර වාමාංශික කතාවට වඩා වෙන තැනක් ගැන ඇගිල්ලෙන් ඇනලා පෙන්නන්න. රාජ්‍ය තාන්ත‍‍්‍රික දේශපාලනය වෙනුවට ආණ්ඩුව සංස්කෘතික දේශපාලනයක් කරද්දි සමාජය ඒකෙන් යලි ආරෝපණය වීම රටාවක් තේරුම් ගන්න බැරි තරම් ව්‍යාකූලයක් කියල පෙන්නන්න.

”මං නං කියන්නෙ චාපා මෙගා සංගීත් වල සිංදු කියපු එක හොඳයි. ඒකෙන් උගේ   ඕඩියන්ස් එක ලොකු වුණා” විමුක්ති දවසක් මේ කතාව ඇදිච්ච වෙලාවක පිලාවුස් එකේ කොත්තුවක් කකා කිව්වා. එතනදිත් මගේ කතාව ගත්තෙ වැරදියට. චාපා මෙගා සංගීත් වල බැරි නං දැයට කිරුළෙ සිංදු කිව්වත් මට ඒ ගැන විවේචනයක් ඇත්තෙ නැත. මට දුක හිතුණෙ ලොකුවට හදපු චෙක්පත්, ටීවී එකේ දෙද්දි චාපා ට අර ජාතික ලොතරැුයි මණ්ඩලේ දිනුම් ඇදීමකදී වගේම ඔය ටික කැමරා වලට හිනා වෙවී ගන්න වෙච්ච එකටයි. ඒකෙන් චාපා ගේ   ඕඩියන්ස් එක ලොකු වෙනවා වෙනුවට චාපා ගේ තිබ්බ පෞර්ෂයත් නැති වෙන එකටයි. උපකල්පනයක් විදිහට චාපා ප‍‍්‍රසිද්ධියේ ඒ තෑගි බාර ගන්න එක ප‍‍්‍රතික්‍ෂේප කරලා තමන්ගේ දක්ෂතාවයට දිනපු තෑගි ගෙදර එවන්න කියලා ගියා නං අන්න එතනදි තමන්ගේ පෞර්ෂයට චැනල් එක නතු කර ගන්නවා. ඒත් මෙතනදි චාපා ෂෙහාන් මිහිරංගගේ තැනටම ඇදගෙන වැටෙනවා.

ෂෙහාන් මිහිරංග සිරස සුපර් ස්ටාර්  තරගෙට එද්දි අනිත් අයට වඩා වෙනස් ස්වරූපයක් වෙනස් හැඩයක් මතු කරන්න උත්සාහ කළා. උදයා කැමරාව අරගෙන ගිහින් තණකොළ බිස්සෙ ඒ අතට මේ  අතට හරවලා වීඩියෝ එකක් කරන්න පෙළඹුණෙත් ඒ වෙනස හින්දමයි. ඒත් ෂෙහාන් සුපර් ස්ටාර් වලින් ජනප‍‍්‍රිය වුණාට පස්සෙ මොකද වෙන්නෙ? මේ වෙද්දි එයා හතර කේන්දරේ පාළු වෙන එක ගැන සිංදු කියන මට්ටමට ඇවිත්. තව ටික දවසකින් වෙහෙරහේන වගේ පන්සල් ගැන සිංදු කියන්න එයාට සිද්ද වෙයි. ආයිමත් මං මතක් කරන්නෙ, මේ කියන්නෙ ජනප‍‍්‍රිය සංස්කෘතිය ගැනවත්, ඒ පුද්ගල චරිත වල විශේෂ අවුලක් ගැනවත් නෙමෙයි. මේ මොහොතේ අපේ රටේ මහින්ද චින්තනය විසින් ජනප‍‍්‍රියත්වය විතරක් නෙමෙයි විකල්ප, රැුඩිකල් හැම අංශයකටම කරලා තියෙන ක්ෂුද්‍ර බලපෑම ගැන. මේක බැලූබැල්මට කාරණයක් විදිහට පැහැදිලි නෑ. ඒත් අශෝක හඳගම ‘වි¥’ හදන්නෙත්, රාජිත මාර දේශපාලනික ප‍‍්‍රහසනයක් විදිහට බකමූණා වීදි බසින කතාවක් කරන්නෙත්, බල්ලොත් එක්ක බෑ හැටට හැටේ දුවන්නෙත් මේ කියන එකම සංස්කෘතික දේශපාලනයක් ඇතුලෙ.

දවසක් මං කොළඹ කැම්පස් එක ළගින් එද්දි කොල්ලො කෙල්ලො පන්හයසීයක් විතර සුදු ඇඳගෙන සක්මන් භාවනාවෙන් තුන්මුල්ල හන්දිය හරහට පනිනවා. කොහේ හරි සීල ව්‍යාපාරෙකට සෝම හාමුදුරුවන්ගෙ වගේ කට්ටිය එක්කාසු කරගෙන කියල හිතාගෙන මං බස් එකේ නිවාඩුවේ ගියා. පස්සෙ බලද්දි ඒ කැම්පස් එකේ අලූත් ළමයි. ඒ අය සිය කැමැත්තෙන්ම මහා සීල ව්‍යාපාරයක් සංවිධානය කරලා. මට පුදුම හිතුණ. අපි කැම්පස් යනකාලෙ ගෙවල් වල හොරෙන් සිල් ගත්තොත් මිසක් කැම්පස් එකේ  බණපද කිය කිය ඉන්න කාලයක් තිබුණෙ නෑ. එදාට මොකක් හරි සංවාදයක් නැත්තං දේශනයක් හරි සංවිධානය වෙනවා වඩාත් විවෘත මනසක් වෙනුවෙන්. හැමතිස්සෙම කැම්පස් එකක් තිබුණෙ පොදු සමාජ මතයට වඩා වෙනස් තැනක. විකල්ප මතයක. ඒ ගැටුම නිසයි තව තව අලූත් කතිකාවන් නිර්මාණය වුණේ. ඒත් මේ වෙද්දි විශ්ව විද්‍යාල තියෙන්නෙ බාහිර පොදු සමාජ කතිකාවටත් වඩා යටින්. උසස් අධ්‍යාපන ඇමති දන්නෙත් නෑ වහ දීලා මැරුවෙ ගැලීලියෝද, සොක‍්‍රටීස්ද කියල. උසස්පෙළ ප‍‍්‍රතිඵල ගැන මාධ්‍ය සාකච්ඡුාවක් මැද්දෙ එයයි එයාගේ ලේකම් තැනයි වාද කරනවා වහ දීලා මැරුවෙ කාවද කියල.

ඔය අතරේ මෑතකදී පටන් ගන්න යන ටීවී චැනල් එකක් මගෙන් ඇහුවා ටීවී ගැන හිතන්නෙ මොකක්ද කියල. මං ටීවී බලන එක අත්ඇරලා හුගක් කල්. දැන් ලංකාවෙ ටීවී බලන්නෙ නාකි. ඒ කියන්නෙ වැඩිහිටි පරපුර. රිමෝට් එක ඒගොල්ලොන්ගෙ අතේ, මෙගා එකෙන් එකට මාරු වෙනවා. ටීවී   ඕඩියන්ස් එක නාකියි. තරුණ අය ටීවී එක අත්ඇරලා ඉන්ටර්නෙට් එකට ගිහින්. ඉතිං චැනල් එකකට පුළුවන්ද   ඕඩියන්ස් එකක් වෙනස් කරන්න? මං ඒ ගොල්ලොන්ගෙන් ඇහුවා. ඒ ගොල්ලො මියුසික් වීඩියෝ වගේ වෙන තැනකින් උත්සාහ කරන්නයි යන්නෙ. ඒත් මට දැණුනෙ ඒක කකුල ඉදිමෙනවට පිටේ බෙහෙත් බඳිනවා වගේ වැඩක් කියල. මේක සංස්කෘතික දේශපානයේ තියෙන ප‍‍්‍රශ්නයක්. ඒකට මුහුණ දෙන්න වෙනස් විදිහක් හිතන්න වෙනවා. අලූත් ජීවන රටාවක් නිර්මාණය කරන්න වෙනවා. උදාහරණයක් විදිහට ලයන් බියර් එක සිංහයා නිර්මාණය කළේ බියර් පොවන්න විතරක් නෙමෙයි. ඒකෙන් අලූත් පෞර්ෂ යෝජනාවක්, අලූත් සංස්කෘතික දේශපාලනයක් ගොඩනැගුනා.

දැන් පවතින තත්වය එන්න එන්නම උඩුදුවන්න පටන් අරගෙන. මෑතක ඉඳන් සිරස ටීවී එක ට‍‍්‍රයි කරනවා යූඑන්පී එකක් හදන්න. රටක දේශපාලන පක්ෂයක් එක්ක හැප්පෙන්න මාධ්‍යයකට පුළුවන් වෙනවා කියන්නෙ ඒ පක්ෂයේ විතරක් නෙමෙයි සමස්ත දේශපාලනයේම කඩා වැටීමක්. ලක්ෂ සංඛ්‍යාත ජනතාවකගේ ඡුන්දෙන් හැදෙන පක්ෂයක් සහ අනුග‍‍්‍රාහක දැන්වීම් ලාභය මත ගොඩනැගෙන චැනල් එකක් අතර වෙනස කොයි තරම්ද? ඒත් සිරස යූඇන්පියට චැලෙන්ජ් කරනවා. රනිල් ඒකට උත්තර දෙන්න යනවා. මේ මහින්ද චින්තනය යටතේ සිද්ද වෙන අලූත් සංස්කෘතික දේශපාලනයේ ප‍‍්‍රවණතා.

පත්තරයක් විදිහට මේ තත්වය යම්  තරමකින් හරි අල්ලගත්තෙ රන්දිව විතරයි. ඒත් රන්දිව පටන් ගනිද්දි මාත් සමන්ට හිනාවුණා.ි  ඕක හරියන වැඩක් නෙමෙයි. කෙලින්ම හැප්පෙන්නෙ නැත්තං වැඩක් නෑ’ කියල. ඒත් මට වැරදුණා. දිවයින, ලංකාදීප වගේ පත්තර මහින්දගේ සංස්කෘතික දේශපාලනයට රාජ්‍ය තාන්ත‍‍්‍රික ආලවට්ටම් දාන්න දගදාලා නෝන්ඩි වෙද්දි සමන් ඊට වෙනස් තැනකින් සංවාදයට ආවා. පිටු ගාණකම එකිනෙකට වෙනස් සංස්කෘතික කතිකාවන් ගැටෙන්න ඉඩ ඇරලා රාජ්‍ය තාන්ත‍‍්‍රික දේශපාලනය පිටුවට දෙකට බැස්සුවා. දේශපාලන සංවාදයත් සෝෆා එකක් උඩ තේකක් බිබී කරන තැනට ගෙනාවා. වඩාත්ම වැදගත් කතිකාව විදිහට මං දකින්නේ රන්දිවේ පිටි¥වේ සිරිධම්මට දීලා තියෙන ඉඩ. එතනදි සමන් හරියට ලංකාවෙ මේ පවතින දේශපාලනයේ නිලය රිදෙන්න අල්ලනවා. මුද්‍රිත මාධ්‍යයේ රාවය තවමත් විධිමත් නිල දේශපාලනික රාමුවක් ඇතුලෙ ප‍්‍රකාශන උත්සාහය කරද්දි රන්දිව ටැබ්ලොයිඕ වර්ගයේ ප‍‍්‍රවේශයක් ගන්නවා. මට අනුව ඒ ප‍්‍රවේශයේ වැදගත්කම වෙන්නේ  මහින්ද චින්තනය යටතේ මේ පවතින තත්වය හඳුනාගෙන ඒක ඇතුලෙ තමන්ගේ ප‍‍්‍රකාශනය ස්ථානගත කිරීමේ අවශ්‍යතාවය ඒකෙන් සිද්ද වෙන නිසා. උදාහරණයක් විදිහට ධනවාදීද, සමාජවාදීද, මානව අයිතිවාසිකම් කඩ කරනවද වගේ සංවාදයන් හොඳයි, ඒත් මේ වෙලාවෙ සරලවම අදාල නෑ. ඒවා සම්පූර්ණයෙන්ම පිට්ටනියෙන් එලියෙ.

වඩා දරුණු විදිහට මේ පාලනයේ චින්තනය පුද්ගලික ජීවිත පවා ආක්‍‍්‍රමණය කරමින් තියෙන්නෙ. සියලූ වින්දන අවකාශ අවහිර වෙලා. චිත‍‍්‍රපටිවල සම්භාව්‍ය පීචං බෙදීම අහෝසි වෙලා දැන් තියෙන්නෙ ‘චින්තනයට එකග නොහොත් සම්භාව්‍ය’ සහ ටෙනිසන් වර්ගයේ කොමඩි විතරයි. ඒ කොමඩි වලට හිනාවෙන්න   ඕන කොයි විදිහටද කියලා හිතා ගන්නත් බෑ. දවසක් මං තෑන්ක් යූ බර්ටි බලලා යන හාදයෙක් ගෙන් ඇහුවා මොකටද බං හිනාවුණේ කියලා. ඌ කියනවා ඒක තමයිලූ ආතල් එක.

මේ ආණ්ඩුව යටතේ පවතින සියලූ  සංස්කෘතික කියවීම්, වින්දන පද්ධතීන් තනි රූපකට අරගෙන එනවා. අපි ඒක්ට මේන් ස්ටී‍‍්‍රම් එකක් කියමු. ඒක මහින්ද රාජපක්ෂගේ වත් වෙන කාගෙවත් තනි උවමනාවක් හින්ද වෙන එකක් නෙමෙයි. මේ රටේ කාලාන්තරයක් තිස්සෙ පැවතුණු ඇත්ත පොදු බහුතරයේ දැනීම් සහ රස සීමාව ඒක. නමුත් විශ්ව විද්‍යාල, මාධ්‍ය, රාජ්‍ය ආයතන කාලාන්තරයක් තිස්සෙ මේ දැනුම්, රස සීමාව වෙනස් කරන්න, දියුණු තලයන් හා සාපේක්‍ෂ කරන්න අසීරු උත්සාහයක් දරමිනුයි හිටියෙ. ඒත් මේ ආණ්ඩුව ‘ඔබෙ සැප මගෙ සතුටයි’ කියන ප‍‍්‍රතිපත්තියට ඇවිත් සියලූ කලා, සංස්කෘතික මතවාද ජනතාසන්තක කළා. මේ වෙද්දි රටේ සීයට හැටක් විතර ඉන්නෙ හැට පැනපු අය. ඒ කියන්නෙ අතීතයක් සහ පරලෝකයක් විතරක් තියෙන අය. අනාගතයක් ගැන අදහසක් ඒ අයට නැහැ. ඉතිං බුඩිස්ට් වගේ චැනල් දවස පුරා ප‍‍්‍රචාරය වෙන්නෙත්, පරණ ශ‍‍්‍රී විභූතිය සහ නානා ප‍‍්‍රකාර බණම අහගෙන ඉන්න වෙන්නෙත් මේ අපලය නිසා. ඒක ජාතික සංස්කෘතිය වෙලා. ගැටෙන්න හෝ වෙනස් කතිකාවකට හෝ විකල්පයක් නෑ. ඒක තනි මේන් ස්ට්රීම් එකක්.

මේ තත්වෙට මං කැමතියි. ජැක්සන් ඇන්තනිලා ප‍‍්‍රමුඛ කලා නඩය විසින් සහ හෙළ උරුමය ප‍‍්‍රමුඛ ජාතික නඩය විසින් ගෙනියන මේ අපූරු සංවාදය නිසා ළඳ බොළඳ විකල්ප සියල්ල අතුරුදන් වීම හොඳක්. ඒ තනි ශක්තිමත් ප‍‍්‍රධාන ධාරාවක් විශේෂයෙන්ම සංස්කෘතික දේශපාලන ප‍‍්‍රවාහයක් පැවතීම වඩාත් සවිඥාණක විකල්පයන් ඇතිවෙන්න ඉඩ හදන නිසයි. බලයට හෝ කැපී පෙනෙන්නට වඩා ඇත්තෙන්ම අදහස් අතින් සමතාවයන් ඇති නිසා ගොඩනැගෙන සංවාද මණ්ඩප මේ නිසා වඩාත් ඇතිවෙන්න තියන ඉඩ වැඩියි. ඒත් මේ සංස්කෘතික දේශපාලනය අපිට දැනුවත්ව සහ නොදැනුවත්ව කරන බලපෑම ගැන අපි වඩාත් සවිඥාණක විය යුතුයි කියන එකයි මගේ අදහස. පිටි¥වේ සිරිධම්ම මේ වෙලාවෙ කරන වැෙඬ් හුගක් දැනුවත් ප‍‍්‍රවේශයක් විදිහට මං දකින්නෙත් ඒ නිසයි. ඒක නිවන හෝ බුදුදහම සම්බන්ධයෙන් ඇත්ත බොරු තත්වයන් පැත්තකින් තිබියදී මේ අතීත සහ පරලොව ප‍‍්‍රමුඛ ආධ්‍යාත්මික කතිකාවට ප‍‍්‍රතිවිරුද්ධව එයා ජීවිතය පැත්තෙන් අලූත් සංවාදයක් මතු කරනවා. ඒක තියුණු සංස්කෘතික දේශපාලනික ආධ්‍යාත්මික ප‍‍්‍රවේශයක් වුණා.

කොහොම වුණත් මේ ආණ්ඩුව යටතේ බස් එකේ යද්දි පිළිමයක් ගානේ පස්ස උස්සන ජනතාව පැහැදිලිවම වැඩි  වුණා. කවදාවත් හිතපු නැති විදිහට හොඳට බොන මගේ එහා පැත්තෙ කොපි ලියන මල්ලිත් සමාව ගන්න පන්සල් යන්න පටන් ගත්ත විතරක් නෙමෙයි කහවතුරෙන් කකුල් හෝදලා ගෙට ඇතුල් වෙන්නත් පුරුදු වුණා. මං පොඩි කාලෙ ඉඳන් කවදාවත් අහපු නැති අරුම පුදුම බණ වලින් ටීවී රේඩියෝ පිරුණ. දැන් ඉස්සර වගේ පන්සලේ හාමුදුරුවො බොනවද ගෑණු පස්සෙ යනවද කියල දායකයො හොයන්නෙ නෑ. ඒගොල්ලො දන්නවා හාමුදුරුවරු එහෙම තමයි කියල. දායකයොත් එහෙම තමයි නිසා දිගටම බණ අහගෙන ඉන්නවා. විමුක්ති කියපු විදිහට චාපාට වැඩිවෙන්නෙ ඔය   ඕඩියන්ස් එක. ෂෙහාන්ට කේන්දරේ බලාගන්න සැලැස්සුවෙත් ඒ   ඕඩියන්ස් එක...
-චින්තන ධර්මදාස

දවස් කෝච්චියේ අන්තිම පෙට්ටියේ ඉඳන්.

දවසක් කෙනෙක්  ඕෂෝගෙන් (ලංකාවෙ කවුරුත් දන්නවා  ඕෂෝ කියන්නෙ කවුද කියල* අහනවා, ‘කෙනෙක් අලූත් අවුරුද්දට අධිෂ්ඨානයක් කරනවා නම්, ඔබ කියන්නෙ ඒ කොයි වගේ එකක් වීම සුදුසුයි කියලද?’

 ඕෂෝ උත්තර දෙනවා. ‘එකම එක අධිෂ්ඨානයයි තියෙන්න පුළුවන්. ඒ තමයි කිසිවක් අධිෂ්ඨාන නොකිරීම. හැම අධිෂ්ඨානයක්ම, ප‍්‍රාර්ථනයක්ම කියන්නෙ අනාගතයට දාගන්න සීමාවක්. හැම සිහිනයක්ම කියන්නෙ හිර ගෙයක්. ඔබ අද කොහොමද හෙට දෙයක් ගැන තීරණය කරන්නෙ? එහෙම්පිටින්ම ඔබ අතින් හෙට කියන එක විනාශ වේවි.

හෙට ගැන පැවැත්ම හෙටට බාර දෙන්න. ඒක ඒ විදිහට එයි. එයා ගේන තෑගි තෝරන්න එයාට ඉඩ දෙන්න.
අධිෂ්ඨානයක් නැත්තං ප‍්‍රාර්ථනයක් කියන්නෙ ඔබ එක් දේකට පමණක් විවෘතයි කියන එක. ඒ කියන්නෙ ඔබ කැමතියි ඉර බටහිරින් නැගෙනවා නම් නැගෙනහිරින් නැතුව. ඉර නැගෙනහිරෙන් නැගුණොත් ඔබ ජනෙල් විවෘත කරන්නෙ නෑ. ඔබේ ජනෙල් විවෘත බටහරිට විතරයි.

මොකක්ද අධිෂ්ඨානය කියන්නෙ? අධිෂ්ඨානයක් කියන්නෙ ලොකු අරගලයක්. ලොකු මමත්වයක්. අධිෂ්ඨානයක් ඇතුලෙ කියවෙන්නෙ ඔබට ඒ මොහොත බාරගෙන ජීවත් වෙන්න බෑ කියන එක. ඒ මොහොතෙ ජීවත් වෙන්න ඔබට බෑ කියන්නෙ ඇත්තටම ඔබ ජීවත් වෙන්නෙ නෑ කියන එක. ඔබ ජීවත්වෙනවා වගේ පෙන්නනවා.

ඒක නිසා එක අධිෂ්ඨානයක් විතරක් තියාගන්න. ඒ තමයි ‘මම කිසිවක් අධිෂ්ඨාන නොකරමි’ කියන එක. ඔක්කොම ප‍්‍රාර්ථනා, සිහින අත්හරින්න. ජීවිතේට ස්වභාවික විදිහට ගලන්න ඉඩදෙන්න. තියෙන එකම ස්වර්ණමය නීතිය තමයි කිසිම ස්වර්ණමය නීතියක් නෑ කියන එක.’

-පාද නොතබා ඇවිදින්න. අත්තටු නැතිව පියාඹන්න සහ හිතක් නැතිව හිතන්න.

අලූත් අවුරුද්ද ඉස්සරහ තියෙද්දි  මං පරණ අවුරුද්ද ගැන හිතුවා. මේ අවුරුද්දෙ මං කොයිතරං මගේ ජීවිතේ වෙනස් කරගෙන තියෙනවද? හැම අවුරුද්දකම එකවගේ ගතවෙනවා කියන්නෙ එක තැන පල්වෙනවා කියන එක මිස වෙන මොකක්ද? අපේ රටේ හරි අමුතු කතාවක් තියෙනවා. ‘උඹ ඉස්සර වගේ නෑ. වෙනස් වෙලා’ මේක කියන්නෙ අවුලකින් වගේ. වෙනස සාදරයෙන් බාර ගන්නවා වෙනුවට අපි අපේ සම්බන්ධතා ඇතුලෙ නිශ්චිත පරණ එකෙක් හෝ එකියක් ඉල්ලනවා. අපි වටේ ඉන්න යාලූවො වෙනස් වුණේ නැත්නම් අපි කොහොමද අලූත් වෙන්නෙ? අපි කොහොමද වෙනස් විදිහකට හිතන්නෙ? මට හිතෙන්නෙ වෙනස් වෙලා නැත්තං වැඩක් නෑ කියල.

මගේ ආදරය මට අහිමි වුණා. ඒ චිත‍්‍රපටි හදන එක. ඇඞ්වර්ටයිසින් කරන්න ආපු දවසෙ ඉඳන් මං හිතුවෙ පුළුවන් තරං ඉක්මණට චිත‍්‍රපටියක් හදන්න එලියට එන්න. අවුරුද්දෙ මැදදි මං එලියට ආවා. පූර්ණ කාලීනව චිත‍්‍රපටි හදන්න. ඒත් මට ආයිමත් මුණගැහුණු ලෝකෙ ඇතුලෙ මට ජීවත් වෙන්න බැරි වුණා. පරණ පිළුණු වෙච්ච අත්දැකීම්. එකම තාර්කික රටාවක සිතීම්. සංස්කෘතියක් අහිමි ජීවිත... මෙච්චර කල් මං ඇඞ්වර්ටයිසින් වල නොදැකපු දේවල් මට පෙන්නලා දුන්නෙ චිත‍්‍රපටි ගැන මගේ ආදරය අහිමි වීම. මෙච්චර කල් මං චිත‍්‍රපටි ගැන නොදැකපු දේවල් මට කියල දුන්නෙ ඇඞ්වර්ටයිිසින් ගැන මගේ අලූතෙන් පිළිසිඳුණු ආදරය. හැම අහිමිවීමක් එක්කම අලූත් මුණගැසීමක් තියෙන විත්තිය මේ අවුරුද්ද මට කියල දුන්නා.

මං දවල්ට ගෙදරින් බත් ගේන එක නැවැත්තුවා. එක එක කඩවල් වලින් කන්න පටන් ගත්තා. මෙච්චර දවස් ගෙදර කෑම වලින් මගේ රහ සීමා කරලා තිබුණු තරම මට මුල්වතාවට තේරුණෙ එතකොට. ‘අම්මා උයන බත් එක මචං’, ‘ගෑණි උදේ නැගිටලා අමාරුවෙන්නෙ උයන්නෙ’... හැමදාම එකවගේ බත් කන ගමන් ගොඩක් යාලූවො කියන කතාවක්. බත් එක ආදරේක කේන්ද්‍රය වෙලා. ‘පිටින් කන එක වියදම් නෙ’ මේ හැම සිතුවිල්ලකම ජීවිතේට තියෙන සීමාව දැනෙන්න ඒ සීමාව වැරැුද්දෙන් හරි කැඩෙන්න  ඕන. කාලයක් තිස්සෙ පැවතෙන අපේ හැම අදහසක්ම අපේ සීමාවක් කියල මට දැනෙන්න ගත්තෙ කෑම වල රහ හොයන්න මං මහන්සි වෙන්න ගත්තට පස්සෙ. ලංකාවෙ මධ්‍යම පංතියෙ ගොඩක් මිනිස්සු කෙට්ටු ඒ ස්වභාවයක් විදිහට නෙමෙයි, හරියට කන්න නැති නිසා කියලා මට තේරුම් ගියෙත් දවල් කෑම විප්ලවේට පස්සෙ.

මගේ යාලූවෙක් කොණ්ඩෙ කපන්න රුපියල් දෙදාහක් විතර වියදං කරනවා. ‘රුපියල් සීයට කපන්න පුළුවන් එකනෙ’ අනිත් යාලූවො හැමදාම කියනවා. දවසක් අහම්බෙන් මං මේ වැඩි ගානෙ කොණ්ඩෙ කපන තැනට ගියා උගේ තනියට. ඒක වෙනස් සංස්කෘතියක්. කතුර වෙනුවට දැලි පිහියෙන් ඒ කපන කොණ්ඩෙ විදිහ එක එක අයට විශේෂයි. නිකං බාබර් සාප්පුවක හැම කෙනෙකුටම ගහන කට් එක අපිත් ගහගෙන එනවට වඩා මෙතන අපිටම වෙනම කට් එකක් හැදෙනවා. ශ‍්‍රී එෆ්එම් එක කණ පුරෝලා අහගෙන එක පෝලිමට ඉඳගෙන හමුදාවෙ වගේ කොණ්ඩෙ කපනවා වෙනුවට මෙතන කොණ්ඩෙ කපන එකට වෙනම සෞන්දර්යාත්මක අදහසක් අරං ඇවිත්. ඒ රුපියල් දෙදාහ ගන්නෙ කොණ්ඩෙ කපන එකට නෙමෙයි හරිම සුවදායී සංස්කෘතික අත්දැකීමකට. භාණ්ඩයක් හරි සේවාවක් හරි වෙනුවෙන් සල්ලි වියදම් කරද්දි අපේ ජීවිතේ වෙනස් වෙන්නෙ නෑ. ඒඑස්පී අයිතිකාරයා ගත්ත ලිමෝසින් එකෙත් ඒඑස්පී පැදුරු පාටිය කියලා ගහගෙන යන්නෙ මේ හින්ද. ඒත් සංස්කෘතියකට වියදම් කරන හැම මොහොතකම අපේ ජීවිතේ වෙනස් වෙනවා.

උදේට වැඩට යනවා, ? වෙලා ගෙදර එනවා. එකම රවුමක් ඇතුලෙ මං හු`ගක් කල් පැද්දි පැද්දි ඉන්නවා. එන්න එන්නම ජීවිතේ හිස් වෙනවා දැනෙනවා. එතකොට අහම්බෙන් දවසක් මං අතින් නිවාඩු අරං කැලේකට ගියා. ළ`ගම හිටියත් මගේ නිදහසට අවුල් නැති යාලූවො ටිකක් එක්ක. ඒක ටි‍්‍රප් එකක් කියලා කියන විදිහෙ එකක් නෙමෙයි. ලංකාවෙ ටි‍්‍රප් කියන්නෙ නැගපු තැන ඉඳන් බීලා සිංදු කියන්න  ඕනි ආමි ටේ‍්‍රනිං එකක් වගේ මට නං. ඒක මහන්සියක්. ඒ වෙනුවට මං ගියේ විවේකයක් හොයාගෙන. ඒ කැලේ මැද්දෙදි මට මාව අමතක වුණා. මෙච්චර කාලයක් මං කියලා හිතාගෙන හිටපු මාව ආයිමත් පරාවර්තනය කරන්න මුහුණතක් නැතුව මං නැති වුණා. බලාපොරොත්තු, ප‍්‍රාර්ථනා, කාලය, සංස්කෘතිය විදිහට මගේ ඇතුලෙ ගල්ගැහිලා තිබුණු තාප්ප බුරුල් වෙනවා මට දැණුන. ඊට පස්සෙ ඉඳන් මං හැම මාසෙකම කැලේකට යන්න පුරුදු වුණා. උදේ හවස රවුම ඇතුලෙ දේවල් ගොඩක් තේරුම් ගන්න මට කැලේ උදව්වක් වුණා. කරන රස්සාව හරි, ගෙදර පවුල හරි, මගේ අදහස්ම හරි ජීවිතේ කියලා හිතනවට වඩා ලොකු පරාසයක ජීවිතයක් මට ඒ නික්ම යාම හින්ද මුණ ගැහුණ. එදිනෙදා අපේ ඇස්වලට පේන හැඩතල පුළුවන් තරම් වේගයෙන් මාරු කරන්න  ඕන. අපි අත්විඳින සංස්කෘතිය පුළුවන් තරම් නැවත නැවත අලූත් කරන්න  ඕන. අපිය රීස්ටාර්ට් කරන්න  ඕන කියල කැලේ මට කියල දුන්න.
මං මගේ හිතත් එක්කම ගතවෙනවා මිසක් ඇ`ගත් එක්ක ගතවෙන එක ගොඩක් ඈතට කරලයි තිබුණෙ. හැමදෙයක්ම හිතෙන් සංකල්පයක් විදිහට තේරුම් ගන්නවා මිසක් ශරීරයේ භාෂාව මට ගොඩක් ආගන්තුකයි. ඒත් දවසක් මට හිතුණ කණ්ණාඩියෙන් පේන මගේ රූපෙ වෙනස් කරන්න  ඕන කියල. මං හවසට ව්‍යායාම් කරන සංස්කෘතියට ඇතුල් වුණා. මුල් දවස් කීපයෙදි මගේ සමතුලිතතාවය එහෙම්පිටින්ම නැති වුණා. ඇ`ග වැඩ කරනවත් එක්ක අදහස් වල ලොකු හිස්තැනක් දැනෙන්න ගත්තා. ඒත් මං වෙනස් වෙන්න ගත්ත තීරණේම හිටියා. ටික දවසක් යද්දි මගේ සිතීම් එක්ක නිතර පැටලෙන දුක්මුසු ගතිය මට නොදැනී යන්න පටන් ගත්තා. මං ඇවිදින එක, නටන එක, හිටගෙන ඉන්න එක පවා අලූතෙන් විඳින්න පටන් ගත්තා. ශරීරය විසින් මට අලූත් භාෂාවක් හුරු කරන්න අරගෙන තිබුණ. ඒක මනසේ භාෂාවට වඩා හු`ගක් සරල ප‍්‍රීතිමත් භාෂාවක්. තනිකම, හුදකලාව, දුක වගේ දේවල් වෙනුවට වඩාත් විශ්වාසය, ආදරය දනවන භාෂාවක්. අදහස් කුහරයක් ඇතුලෙ අවුරුදු තිස් ගාණක් තිස්සෙ මං හිරවෙලා උන්නු වග මගේ ඇ`ග මට කියලා දුන්නා.

මේ හැම දෙයක් එක්කම රස්සාවට යන එක තවත් ජීවිතයක් වගේ වුණා. වැඩ වලට අමතර ගොඩක් වෙනස්වීම් සහ සංස්කෘතීන් එක්ක මං ඒ පැය ගාණ ගත කළා. ගතවෙන හැම පැයකම සජීවී උද්යෝගයක් එක්ක මං දවස් ගත කරන්න ගත්තා. එතකොට කොහේ හරි කොම්පැණියක කාගෙ හරි ලාභයක් වෙනුවෙන් මාව හූරගෙන කනවා කියන අදහස වෙනුවට මගේ ජීවිතයේ අලූතෙන් කවුළු විවෘත වෙන කලාපයක් විදිහට මං කරන වැඬේ විඳින්න, අත්දකින්න මට පුළුවන් වුණා.

දෙසැම්බර් මාසෙ හීතල හුළ`ගත් එක්ක පහුවුණු අවුරුද්ද ගැන මට දැනෙන්නෙ උණුුහුමක්. හැම දවසක්ම උණු කෝපි සුවඳයි. මගෙන් පිටස්තර රටෙන්, ජාතියෙන්, මතවාද වලින්, දේශපාලනෙන් මගේ ජීවිතේට අදහසක් දෙනවට වඩා මගේ ජීවිතේ ඇතුලෙන් මගේ සීමාවන් හොයාගෙන මේ අවුරුද්ද මාව ගොඩක් දුර අරං ගියා. වෙන කිසිම අවුරුද්දකට වඩා තෘප්තිමත් හැ`ගීමකින් මං අවුරුද්දෙ අන්තිම මුහුදු රැුළි දිහා බලාගෙන හිටියා. තවත් මං නොදන්නා කලාපෙකට මාව අරං යන දවස් පේලියක් එන කං.
”අලූත් අවුරුද්දක අදහස අපිට අලූත් අවුරුද්දක් තියෙන්න  ඕන කින එක නෙමෙයි. අලූත් අවුරුද්දක් කියන්නෙ අපිට අලූත් ආත්මයක් සහ අලූත් නහයක් තියෙන්න  ඕන කියන එක. අලූත් පාද, අලූත් පිටකොන්දක්, අලූත් කන් සහ අලූත් ඇස් තියෙන්න  ඕන කියන එක. ඒ විදිහෙ මිනිහෙක් නොවී කරන අධිෂ්ඨානයක් අලූත් අධිෂ්ඨානයක් නෙමෙයි.  මිනිහෙක් අලූතෙන් දේවල් පටන් ගත්තෙ නැත්තං එයා අතින් වැඩකට ඇති කිසි දෙයක් වෙන්නෙ නෑ. මිනිහෙක් තමන් මීට කලින් ජීවත් වුණු මිනිහෙක් නෙමෙයි කියන අමුතුම අදහසින් වැඩ කරන්න නොගත්තොත් පැහැදිලිවම එයා ඊට පස්සෙ ජීවත් වෙන එකක් නෑ. මිනිහෙක් අලූතෙන් ඉපදුණේ නැත්නම් කවදාවත් එයාට ස්වර්ගයේ දොරටු ඇරෙන එකක් නෑ”

-ජී කේ චෙෂියර්ටන්


-චින්තන ධර්මදාස

තක්කාලියි බෝල්ට් ඇණයි - නොහොත් වඳ චිත‍්‍රපටි හදන්න වද වෙන්න එපා 2

කාලෙකට කලින් මං ලියපු ගාමණී ගැන විචාරෙකට රියා අද්මිරාල්වරයා උත්තර ලියල තිබුණ. ඒ උත්තරේ හින්ද මං කළකිරුණ. එයාට මං කියපු දේ තේරිලා නෑ. ඒ වෙනුවට එයා මගේ විචාරයට ලියන්නෙ හමුදා වර්ගයේ උත්තරයක්. ඒක පාදක වෙලා තියෙන්නෙ කාරණා දෙකක් උඩ.

1. මාව දේශද්‍රෝහියෙක් විදිහට හංවඩු ගැහීම.

2. මාව මත්ලෝලියෙක් විදිහට හංවඩු ගැහීම. (මතට තිත*

අද්මිරාල් නොකියා කියන්නෙ මේ  චිත‍්‍රපටිය හැදුණෙ මහින්ද චින්තන සිනමා න්‍යායට අනුව කියන එක. ඊට පිට සිනමා විචාර මේ චිත‍්‍රපටියට අදාල නෑ. යුද්දෙ ඇත්තට හිටපු කෙනෙක් හින්ද එයා යුද්දෙ ගැන කියන කතාව සිනමාත්මක වෙන එකත් අනිවාර්යයි වගේ දෙයක් එයාගෙ ඔලූවෙ තියෙනව. කොහොමත් ඉහත කාරණා දෙකම මගේ සිනමා විචාරයට බාහිරයි. ඒක අද්මිරාල්වරයාගේ විචාරයේ අනිවාර්යයි. ඒ කියන්නෙ හොඳ චිත‍්‍රපටියක් හදන්න නම් එයා දේශපේ‍්‍රමියෙක් වෙන්න  ඕන. ඒ වගේම රා බීමෙන් අයින් වෙලා ඉන්න  ඕන. මං සාමාන්‍යයෙන් බලන්නෙම නැත්තෙ සහ මට බෝරිං ම චිත‍්‍රපටි වැටෙන්නෙ ඔය කාණ්ඩෙට.

ඉතිං අද්මිරාල්වරයා මේ කතා කරන සිනමාව ගැන මට කිසි දැනුමක් නැති එක ඇත්ත. අපි කතා කරන්නෙ ලෝක දෙකක් ගැන. මං ලියන්නෙ සිනමාව ගැන. අද්මිරාල් උත්තර දෙන්නෙ මහින්ද චින්තනේ ගැන. සමාවෙන්න. අපිට සංවාදයක් නෑ.

අපි කතා කරගෙන ගියේ කෙටි චිත‍්‍රපටි  ගැන. ළහිරුගෙ කතාවෙන් කතාව කල්ට් ෆිල්ම් පැත්තට පැන්නත් මං එතනදි කල්ට් ෆිල්ම් ගැන වැඩි විස්තරයක් කරන්න ගියේ නෑ. කල්ට් ෆිල්ම් කියන්නෙ ඒකමිතික දාර්ශනික පද්ධතියක් උඩ හැදෙන චිත‍්‍රපටි නෙමෙයි. අපේ රටේ හඳයා, ප‍්‍රසන්න වගේ අය මේන් ස්ටී‍්‍රම් වෙද්දි රෝයි ද සිල්වා වගේ අය කල්ට් ෆිල්ම් විදිහට ගන්න වෙනව. ඒත් ඒ කල්ට් භාවිතාව අන්තිම දුර්වලයි. නොදියුණුයි. අපේ චිත‍්‍රකතා සහ බටහිර ‘කොමික්’ අතර වෙනස වගේ. අපේ චිත‍්‍රකතා අඳින අය චිත‍්‍රකතාවේ පිරිහීමට හේතුව විදිහට දකින්නෙ සභ්‍යත්වයෙන් දුරස් වීම. ඒත් බටහිර කොමික් කියන්නෙම සභ්‍යත්වයෙන් එලියට යන එක. අපේ රටේ චිත‍්‍රකතාකරුවා කතා අඳින්න යන්නෙ ළමයින්ට. අර්ථයෙන් ධර්මයෙන් පිරුණු කතා තමයි එයා අඳින්න යන්නෙ. මේ අපේ රටේ කිසිම සම්ප‍්‍රදායක් සමාජයක් එක්ක නොවැඞීමේ කරුමෙ. උඩින් වැටුණ වගේ සම්ප‍්‍රදායන් අහුලගෙන තමන්ගෙ පටු දැක්මක් ඇතුලෙ හසුරුවන්න යනව. හරියට රොක් මියුසික් පාවිච්චි කරලා බුද්ධාගම කියන්න යනව වගේ. මේකට අපේ නෙළුම් පොකුණෙ කට්ටිය කියන්නෙ ‘බටහිර දේ අපේ හැටියට පාවිච්චි කිරීම’ කියල.

කල්ට් එකක් කියන්නෙ නිශ්චිත පේ‍්‍රක්‍ෂාගාරයක් එක්ක හැදෙන සම්ප‍්‍රදායක්. ඬේවිඞ් ලින්ච් කියන්නෙ ඇමෙරිකාවෙ කල්ට් සිනමාකරුවෙක්. ටැරන්ටිනෝ කියන්නෙ තව කල්ට් එකක්. මේවා එකිනෙකට වෙනස්. එන්ටර්ටේන්මන්ට් කියන්නෙ සිංදු ෆයිට් කියන එක නෙමෙයි. සජීවී පේ‍්‍රක්‍ෂාගාරයක් එක්ක සජීවී සිනමාවක් බෙදා ගන්න එක. සිනමාවට බාහිර වෙන වෙන මනස්ගාත දර්ශනවාද වෙනුවට මේ චිත‍්‍රපටි ඇතුලෙ හැසිරෙන්නෙ සිනමාව. වින්දනය.
‘හව් අයි වොන්ඩර්’ සමහර කාරණා අතින් ෆේල් කියල මං පිළිගන්නව. සාකච්ඡුාව මට  ඕන කරන දිශාවට ගන්න මං දීපු උත්තරේට සභාවේ සිනා ආවා. ‘මං කතා කරමින් ඉන්නෙ කාටද?’ මට දුක හිතුණ. ඒ දුකම අද්මිරාල්ගෙ ලිපිය කියවද්දිත් මට ආයිමත් ආවා.
කෙටි චිත‍්‍රපටි කියන්නෙ වඳ වෙන සම්ප‍්‍රදායක්. මං මගේ මාතෘකාවට ආවා. කෙටි චිත‍්‍රපටියක් කරන්න අවශ්‍ය මූලික අරමුණු තියෙන්නෙ දෙකයි.

1. තමන්ට අභ්‍යාසයක් විදිහට.

2. තමන්ගේ හැකියාව පිටස්තර අයට ඔප්පු කිරීමක් විදිහට.

කෙටි චිත‍්‍රපටි වලින් මේ  කාරණා දෙක සිද්ද වෙනවා කියල හිතන එකත් අතාර්කිකයි. විනාඩි කීපයක කෙටි  චිත‍්‍රපටියකින් දිගු වෘත්තාන්ත චිත‍්‍රපටියක් ගැන ගන්න පුළුවන් පුහුණුව  මොකක්ද? තාක්‍ෂණික කාරණා කීපයක් අරුණම චරිත ගොඩනැංවීම, කතා වින්‍යාසය වගේ තීරණාත්මක දේවල් අතින් කෙටි චිත‍්‍රපටි වෘත්තාන්ත චිත‍්‍රපටි වලට වඩා ගොඩක් වෙනස්. සමහර කාරණා වලදී මේ දෙක පරස්පරයි.

දෙවෙනි කාරණේ ලංකාවෙදි තාමත් යම් දුරකට අදාල වෙන්න පුළුවන්. ඒත් මේ වෙද්දි කෙටි චිත‍්‍රපටියක් බලලා වෘත්තාන්ත චිත‍්‍රපටියක් කරන්න පුළුවන් කියල වෙන රටවල චිත‍්‍රපටි නිෂ්පාදකයො තීරණය කරන්නෙ නෑ. වෘත්තාන්ත චිත‍්‍රපටියක් කියන්නෙ විශාල පරාසයක විවෘත වෙන වින්දන අවකාශ ගොඩක්. ඒක කෙටි චිත‍්‍රපටියක් වගේ හැකිළුණු සංක්ෂිප්ත රසයක් වෙනුවට විශාල පැතිරුණු තෘප්තියක් පේ‍්‍රක්‍ෂකයට දෙනව. ‘හව් අයි වොන්ඩර්’ අපි කරපු චිත‍්‍රපටිය යම් කාරණා අතින් අසාර්ථකයි කියල මං කිව්වෙ මේ අදහසත් එක්ක.
මේ වෙද්දි ලෝකෙ වෘත්තාන්ත චිත‍්‍රපටියත් එක් දර්ශන තලයක්, එක නළුවෙක් දක්වා හැකිලෙන ප‍්‍රවණතාවයක් තියෙනව (බෙරීඞ්, රෙක්ඞ් වගේ චිත‍්‍රපටි*. අපේ චිත‍්‍රපටියෙනුත් මේ අවමතාවාදය ගැන අපි අත්හදා බැලූව. ඒත් මේ ප‍්‍රවණතාවෙ හැදෙන විශිෂ්ට කෘතිවල දර්ශන තලය සහ නළුවන් ප‍්‍රමාණයෙන් හැකිළුණත් කතා තේමාව නැත්නම් විෂය හැකිලෙන්නෙ නෑ. වින්දනය සංක්ෂිප්ත වෙන්නෙ නෑ. උදාහරණයක් විදිහට මං නම් සඳහන් කරපු චිත‍්‍රපටි දෙකම හරියටම හොලිවුඞ් න්‍යාය අනුව ලියවුණු තියුණු තිර රචනා උඩ පදනම් වුණු ඒවා. අපේ චිත‍්‍රපටියෙදි අපි මෙතන අසාර්ථක වෙනවා. අපේ අතින් නිර්මාණය වෙන්නෙ පැය එකහමාරක කෙටි චිත‍්‍රපටියක්.
කෙටි චිත‍්‍රපටි වඳ වෙනවා කියන කතාවට බූඩි එක`ග වුණේ නෑ. ධනුෂ්ක අනාගතවාදී අදහස ගැන කතා නොකර මේ මොහොතේ කෙටි චිත‍්‍රපටි වෙනුවෙන් කරන්න පුළුවන් මොනවද කියන ප‍්‍රායෝගික අදහසට ගියා.

බූඩි ලංකාවෙ පුදුම විදිහට අවතක්සේරු වුණු චිත‍්‍රපටිකරුවෙක්. ඇත්තටම අපේ චිත‍්‍රපටකරුවන් අතරින් වැඩියෙන්ම සිනමා භාෂාව කියන එක තේරෙන්නෙ බූඩිට. ‘සිහින දේශයෙන්’ ‘මිල්ලෙ සොයා’ චිත‍්‍රපටි වල ඒ ඇෙ`ගන් එන සිනමාව (අනිත් ගොඩක් අයට එන්නෙ ඔලූවෙන්*  කියන එක හොඳට දැනෙනව. ඒත් බූඩිගේ සිනමා භාෂාව ගැන කතා කරන්න ලංකාව ඒ ගැන දන්නෙ නෑ.

බූඩි ‘මාතා’ කරන්න යද්දි  මං විරුද්ධ වුණා. පිටපත කියවලා බැලූවම මට එපාම වුණා. ඒත් බූඩි මාතා කරන්න පටන් ගත්ත.

‘යකෝ ලංකාවෙ වෝර් ෆිල්ම්  එකක් කරන්න පුළුවන් වෙන්නෙ කීයෙන් කී දෙනාටද? ලංකාවෙ විතරක් නෙමෙයි, ලෝකෙම වුණත් වෝර් ෆිල්ම් එකක් කියන්නෙ පුදුම චාන්ස් එකක්. මං ඒ ෆිල්ම් එක කරන්නෙ මට ඒ ෆිල්ම් එක්ස්පීරියන්ස් එක ගන්න  ඕන හින්ද ’

බූඩි පස්සෙ කිව්ව. අපි අයිඩියොලොජි  එක්ක හැප්පෙද්දි බූඩි හැප්පෙන්නෙ නැවත නැවත සිනමාව එක්ක. එහෙම සංස්කෘතියක් නැති රටක ඉඳන් තනියම හීනෙක ඇහැරෙන්නෙ නැතුවම ඉන්න බූඩිට තියෙන්නෙ පුදුම ‘ගටක්’.

‘මං කියන්නෙ කෙටි චිත‍්‍රපටි  වෙන වෙන ෆෝර්ම් වලට පරිවර්තනය වෙනව කියල. උදා විදිහට මියුසික් වීඩියෝ, යූ ටියුබ් වැඩ විදිහට මේ ෂෝර්ට් ෆිල්ම් වල තිබුණු ක‍්‍රියේටිව් දේවල් වෙන වෙන විධි වලට එලියට එනව.’

බූඩි කිව්ව.
ඒක ඇත්තක්. මෑතක ඉඳන් ලංකාවෙ තැනින් තැන ඇත්ත ‘කල්ට්’ වැඩ වෙන්න පටන් අරන්. මියුසික් වීඩියෝ වගේම ඞීආර්ජී මෑතක කරපු ෂෝර්ට් ෆිල්ම් වැඩෙත් මෙතනදි මතක් වෙනව. අපේ ගොඩක්  කෙටි චිත‍්‍රපටිකරුවො ෆෙස්ටිවල් වලට සහ ත‍්‍රිකෝණි එකේ පෙන්නන්න ෂෝර්ට් ෆිල්ම් හදද්දි ඞීආර්ජී එයාගෙ ෂෝර්ට් ෆිල්ම් ප‍්‍රංශ සංස්කෘතික කේන්ද්‍ර ශාලාය කුලියට අරගෙන පෙන්නුව. ඒක ෆිල්ම් එක්ස්පීරියන්ස් එකක් කරන්න, ඇත්ත පේ‍්‍රක්‍ෂාගාරයක් ඉස්සරහ තක්සේරු වෙන්න එයා මහන්සි වුණා. ඒක හොඳ ට‍්‍රයි එකක්.

ඒත් මේ වෙද්දි අලූත් සිනමාව බිහිවෙමින් තියෙන්නෙ වෙබ් එකේ. වෙබ් එකේ අපි ඉස්සරහ ඉන්නවා විශාල පේ‍්‍රක්‍ෂාගාරයක්. අපේ නිර්මාණ සාර්ථකද අසාර්ථකද කියන එක වගේම ඒ නිර්මාණ ගමන් කරන දිශාව ගැනත් හොඳ වැටහීමක් වෙබ් එකෙන් ගන්න පුළුවන්. ලංකාවෙ කවි ලියන අය මේක හොඳට පාවිච්චි කරනවා. ඉන්දික ගුණවර්ධනගේ ‘හිතේ කෙටූ ටැටූ’ මුලින් ලියවුණේ ෆේස් බුක් කවි විදිහට. ඒ ජනප‍්‍රියතාව එක්කයි කවි පොත එලියට ආවෙ.

‘වෙබිසෝඞ්ස්’ කියන්නෙ අලූත් සිනමාකරුවන්ට තියෙන හොඳම මාර්ගය කියන එකයි මගේ අදහස. වෙඩිසෝඞ් එකකදි අපිට චරිත ගොඩනැංවීම, කතා විකාශනය වගේ වෘත්තාන්ත සිනමාවක වැදගත්ම කාරණා අහුවෙන්න ගන්නවා. වඩාත් වැදගත් දේ අපේ සිනමාව නිතර පේ‍්‍රක්‍ෂාගාරයක් ඉස්සරහ තක්සේරු වෙනව. ඒ ජනප‍්‍රියතාව හෝ හිට් ගාණ පාවිච්චි කරලා අපිට ඞීවීඞී හෝ සිනමා ශාලාවක් දක්වා යන්නත් ප‍්‍රායෝගික ඉඩක් තියෙනව. ඒත් අපි තාම කෙටි චිත‍්‍රපටි ඇතුලෙ හිරවෙලා. ඒ මාධ්‍ය ලංකාවෙ ගොඩගන්න බැරි තරම් කුණු වෙලා.

කෙටි චිත‍්‍රපටි මේ තියෙන තැනින් හොඳ හැදෑරීමක් සහ තව තව චිත‍්‍රපටි හදන්න ඉඩක් විදිහට පාවිච්චි කරන්නෙ කොහොමද කියල ධනුෂ්ක විස්තර කළා. ගන්න දෙයක් නැති ගාණට වැටිලා හිටපු එස්එල්ටීටීඅයි එකේ ධනුෂ්ක අලූතෙන් චිත(පටි කෝරස් එකක් පටන් ගත්ත. ඒත් ලංකාවෙ ඒ විදිහට විධිමත්ව වැඩක් කරන්න පුළුවන් කියල විශ්වාසයක් මට තිබුණෙ නෑ. ඒත් අවුරුද්දක් ඉවර වෙලා ඒ පාඨමාලාව ඇතුලෙන් හදපු කෙටි චිත‍්‍රපටි දකිද්දි මට පුදුම නොවී ඉන්න බැරි වුණා. අදහස් අතින් අපරිණත තැන් ගොඩක් තිබුණත් තාක්‍ෂණය අතින් සහ විනය අතින් මේ දක්වා ලංකාවෙ කෙටි චිත‍්‍රපටි වල නොදැකපු පරිණතබවක් ඒ නිර්මාණ වල තිබුණ. ධනුෂ්ක ගේ කෝර්ස් එක වැඩකරල තිබුණ.

ඒත් මේ වෙද්දි ඒ කෝර්ස් එකත් නවත්තන්න දේශපාලනය මැදිහත් වෙලා. ආණ්ඩුවේ හිතවත්කමට එස්එල්ටීටීඅයි එකට අලූතෙන් ආපු අධ්‍යක්‍ෂකට  ඕනලූ ඒක ප්‍රොඩක්ෂන් හවුස් එක්ක කරන්න. අධ්‍යාපන ආයතනයක් විදිහට ඒක පාඩුයිලූ.

රජයේ ‘අධ්‍යාපන’ ආයතනයක් කියන්නෙ පාඩුයි කියල වහලා දාන්න පුළුවන්ද? ලංකාවෙ චිත‍්‍රපටි ගැන යම් තරම් හෝ ඇත්ත අධ්‍යාපනයක් ගන්න මෙ රටෙ තියෙන එකම තැන ප්‍රොඩක්ෂන් හවුස් එකක් කරන්න තරම් මේ ආණ්ඩුව පිරිහිලාද? ඒත් ආණ්ඩුවට එකතු වුණු චත‍්‍රපටි ලොක්කො කියන විදිහට දැන් අපේ සිනමාවෙ නවෝදය ඇවිල්ලා තියෙන්න  ඕන. චිත‍්‍රපටි කියන එක ගැන විධිමත්ව එක අකුරක් වත් ඉගෙන ගන්න තියෙන එකම තැනත් වහලා දාද්දි අපිට නවෝදය කියල ඉතුරු වෙන්නෙ ‘සෙල්වම්’ වගේ බහුබූත විතරයි. මහින්ද චින්තනය තමයි සිනමාව කියල හිතන රටක එස්එල්ටීටීඅයි වගේ එකක අධ්‍යාපනයෙන් වැඩක් නෑ කියල හිතෙන එකත් ස්වභාවිකයි.

ඉඩම් වල වටිනාකම් ගැන අවධානයෙන් මේ ඉඩම් හා ගොඩනැගිලි බිස්නස් වලට යොදවන එක ගැන තේරුම් ගන්න පුළුවන්. ඒත් මේ අධ්‍යාපනය වෙන කොහෙට හරි ගෙනිහින් ඒ දේ කරන්න තරම් වත් සිහිබුද්ධියක් පාලනයකට තියෙන්න  ඕන. කොහොම වුණත් වැඬේ පටන් ගනිද්දිම මේ ගැන දැනීමක් ධනුෂ්කට තිබුණ. ‘පුළුවන් තරම් කාලයක් මේක කරනවා මචං. කොයි වෙලාවක හරි උන් මේක නවත්තලා දායි. සිනමාව ගැන ඇම්මක් උන්ට නෑනෙ’

ධනුෂ්ක කෝර්ස් එක පටන් ගනිද්දිම කිව්ව.
මගේ අදහස තිබුණෙ ඊළ`ග සිනමාව බිහිවෙන්නෙ වෙබ් එකේමයි කියන එක. අලූත් කට්ටිය වඩාත් වෙබ් එකත් එක්ක වැඩ කරන්න  ඕනෙ කියන තැන බූඩිත් හිටිය. වෙබ් සිනමාව කියන්නෙ එහෙම්පිටින්ම අලූත් ඉඩක්. ආයෝජකයන් ගැන ප‍්‍රශ්නයක් නැති නිදහස් මාධ්‍යයක්. එතනදි බලපාන්නෙ අපි ඇත්තටම කොයි තරම් එන්ටර්ටේනිංද කියන කාරණේ විතරයි. පරණ සිනමාවේ අන්දමන්ද පේ‍්‍රක්‍ෂාගාරය වෙනුවට අපිව තේරෙන අපේ පේ‍්‍රක්‍ෂාගාරය හදන එක අපිට එතනින් පටන් ගන්න පුළුවන්. ඒත් අපේ අලූත් සිනමාකරුවො ඒ අලූත් පාරවල් දිගේ යනවා වෙනුවට තාමත් දෙන ලද මාතෘකාවට ගැලපෙන කෙටි චිත‍්‍රපටි හදනව.
චතුරිකාට තිබුණෙ තමන්ගෙ චිත‍්‍රපටිවල සමාජ යතාර්ථය නිරූපණය වෙන්න  ඕන කියන අදහසක්.

‘මට අනුව සිනමාව කියන්නෙම යතාර්ථයෙන් එලියට යනවා කියන එක. ෆැන්ටසිය. ඉතින් මේ සමාජ යතාර්ථය පෙන්නන්න චිත‍්‍රපටි  හදන්න  ඕනෙ නෑ. ඒක සිනමාවෙ සීමාවක්.’ මං විරුද්ධ වුණා. සමාජ යතාර්ථය චිත‍්‍රපටි වල පෙන්නන්න එන උවමනාවම සිනමාවට බාහිර දේශපාලනයකින් එන උවමනාවක්. අපේ ලංකාවෙ චිත‍්‍රපටිවලට කෙළ වුණෙම සිනමාවට බාහිර මේ වගේ කාරණා උඩ වැඩ කරන්න ගිය නිසා. උදා විදිහට බදු සහන නිසා චිත‍්‍රපටි හදන්න නිෂ්පාදකයො පෙළඹෙන එකෙනුත් කිසි වැදගැම්මකට රහකට නැති චිත‍්‍රපටි හැදෙනවා ඇරෙන්න කර්මාන්තමය දියුණුවක් ලැබෙන්නෙ නෑ. චිත‍්‍රපටි හැදෙන්න  ඕන චිත‍්‍රපටිමය වූම හේතුවලට විතරයි. මියුසික් වීඩියෝ කියන එක පවතින මාධ්‍යයක් වදිහට මං තේරුම් නොගන්නෙත් මේ හේතුව නිසාමයි. ලංකාවෙ මියුසික් වීඩියෝ හදන්නේ මියුසික් වීඩියෝ හෝ මියුසික් ඉන්ඩස්ටි‍්‍ර එක සම්බන්ධ කාරණා වලට නෙමෙයි. රින්ග් ටෝන් එකක් විදිහට විකුණ ගන්න සහ ඇඞ් එකකට සෙට් වෙන්න තියෙන ආශාව තමයි මියුසික් වීඩියෝ එකක යටිපෙළ. මේ නිසාම ඉන්ඩස්ටි‍්‍ර එක්ක විදිහට මියුසික් වීඩියෝ ගැන කතා කරන අය කතා කරන්නෙ ‘පිම්පිකමක්’ ගැන මිස ආර්ට් එකක් ගැන නෙමෙයි.
කොහොම වුණත් සමාජ යතාර්තෙ කියන කාරණය සිනමාවට බාහිර කාරණයක් සහ ඒ කාරණට වෙනුවෙන් චිත‍්‍රපටි හදන එකට මං එක`ග වුණේ නෑ. ඒකෙන් එතන ෆැන්ටසිය සහ රියැලිටිය අතර ප‍්‍රශ්නාවලියක් පැන නැගුණ. දේශපාලනික අදහසකින් මං කියපු කාරණය ආයිමත් දාර්ශනික, න්‍යායික තැනක් දක්වා යන්න පටන් ගත්ත.

අනෝමා ඇවිත් වෙලාව ඉවරයි කිව්ව. සංවාදය කාටවත් වැඩක් වුණේ නෑ කියන එක පැහැදිලියි. දාර්ශනික අදහසක් විදිහට මිසක් වෙන කිසිම කර්මාන්තමය හෝ විනෝදාස්වාදී හෝ සංදර්භයකින් අපේ ඔලූ වලට අදහසක් ඇතුල් වෙන්න ඉඩක් නෑ. ඒවා අගුල් වැටිල.

ඒ අගුල් ඇරෙන කල් කවදාවත් අපිට සිනමාවක් හැදෙන්නෙත් නෑ.

වැදගත් දේකට වුණේ කාලෙකට පස්සෙ මායි බූඩියි ධනුෂ්කයි කෝපි බොන්න ගිය එක.

-චින්තන ධර්මදාස

වඳ චිත‍්‍රපටි හදන්න වද වෙන්න එපා (කෙටි චිත‍්‍රපටි ගැන සංවාදයක්)

14 මැගසින් එකෙන් ෂෝර්ට් ෆිල්ම්  ෆෙස්ටිවල් එකක් කළා. ෂෝර්ට් ෆිල්ම් හදන අය මුහුණදෙන අභියෝග සහ ඉදිරි මග ගැන සාකච්ඡුාවක් කරන්න මට කතා කළා. මං බූඩිවයි, ධනුෂ්කවයි එකතු කර ගත්තා. ස්ත‍්‍රී/පුරුෂභාවය බැලන්ස් කරන්න කියල අනෝමා චතුරිකා වත් එකතු කළා. (චතුරිකා කියන්නෙ කෙටි චිත‍්‍රපටි හදන මගේ ගෑණු යාලූවෙක්. එයාගෙ බෝනික්කෝ චිත‍්‍රපටිය ගොඩක් කතාබහට ලක්වුණා*

ඒ කොහොම වුණත් මේ විදිහට ජෙන්ඩර්  (ස්ත‍්‍රී/පුරුෂ භාවය* බැලන්ස් කරන එකට මං එච්චර සතුටු නෑ. පිරිමි කතිකාවක, පිරිමි සංකල්ප ගැන ගෑණියෙක් කතා කරන්න ගියාම එයා එතන අසරණ වෙනව. කෙටි  නෙමෙයි දිග චිත‍්‍රපටියකවත් ගැහැණුකම (ෆෙමිනින්* මට තාම ලංකාවෙ මුණගැහිල නෑ. ඒ වෙනුවට හැම කලා මාධ්‍යයකම වගේ පිරිමි අනුකරණය කරන ගෑණු දකිද්දි  මට එන්නෙ දුකක්. උදා විදිහට සුනේත‍්‍රා රාජකරුණානායකගෙ නවකතා ඇතුලෙත් මං දකින්නෙ මේ පිරිමි පස්සෙ යන සංකල්ප ධාරාවක් ඇතුලෙ ගැහැණිය පාවා දීමක් විතරයි. ගෑණුකම කියන්නෙ නැත්තං ගෑණු ජීවිතය කියන්නෙ පිරිමි කියවන විදිහට වඩා වෙනස් විදිහක්. ජීවිතේ ගැන ගෑණියෙක් කතා කරන්නෙ වෙන විශ්වයක ඉඳන්. කාටහරි ලේසියෙන් ඒක තේරුම් ගන්න  ඕන නම් ‘වීඞ්ස්’ ටෙලි සීරිස් එක බලන්න. ජෙන්ජි කොහාන් කියන යුදෙව් රචිකාව ඒ ටෙලි කතා මාලාව ඇතුලෙ පිරිමි ඔලූ හතර කොණේ ගහනව. ඒක දේශපාලනික දෙයක් නෙමෙයි. ජීවිතේ වෙනස් විදිහක කියවීමක් ඇතුලෙ එන නිරායාස ප‍්‍රකාශනයක්. චතුරිකා පිරිමි අදහස් ඉතිහාසයේ තියෙන හු`ගක් පරණ තැනකින් කතාව පටන් ගත්ත. ‘සමාජ යතාර්ථය නිරූපණය කිරීම’ චිත‍්‍රපටියක කාර්ය විදිහට. සහ කාන්තාවක් චිත‍්‍රපටියක් කරන්න යද්දි අත්විඳින විශේෂ වේදනා ගැන එයා කතා කළා.

මං විරුද්ධ වුණා. මගේ කෙටි චිත‍්‍රපටි  කරපු අත්දැකීම් ඇතුලෙ මුණගැහුණු හැම කාන්තාවකටම පිරිමියෙකුට වඩා ලේසියෙන් චිත‍්‍රපටි කරන්න පුළුවන් වුණා. ඒ අය කියන  ඕන දෙයක් කරලා දෙන්න ක්‍ෂේත්‍රෙ පිරිමි පෙලගැහිලයි හිටියෙ. ප‍්‍රශ්නෙ තිබුණෙ ඒ අයට ඒ අයගෙ ගෑණු දෙයක් ඒ චිත‍්‍රපටි ඇතුලෙ කියන්න නොතිබිච්ච එක. චිත‍්‍රපටි  ගැන නෙමෙයි සමස්ත කලාව ගැනම ලංකාවෙ ගැහැණු ඩයලොග් එකක් නැති කම. එතකොට එන්නෙ හරි කෘතිම මැද තැනක්. නන්දා මාලනීගේ සිංදු වගේ. කොටින්ම ගෑණුන්ට චිත5පටියක් කරන්න තියාම ඇතිවෙන වේදනා කියන්නෙත් පිරිමි කතාවක්. ඒ වගේම පිරිමි යතුරක්.

කෙටි චිත‍්‍රපටිය කියන එක සහ එන්ටර්ටේන්මන්ට්  (නැත්තං වින්දනය* කියන එක ගැන කතා කරන්න මට  ඕන වුණා. ලංකාවෙ කෙටි  චිත‍්‍රපටි කියන්නෙ විකාරයක්. ඒක හරිම දුප්පත් උත්සාහයක් (මාත් ඒක කරපු කෙනෙක්*. කෙටි චිත‍්‍රපටියක ලොකුම අරමුණ වෙන්නෙ පේ‍්‍රක්‍ෂාගාරයක් නොවෙන එකයි ප‍්‍රධානම ගැටළුව. ඒවා හැදෙන්නෙම සිනමා උළෙලවල් වෙනුවෙන්. සිනමා උළෙලක් කියන්නෙ චිත‍්‍රපටියට බාහිර අරමුණක්. සහ චිත‍්‍රපටිවලට ලංකාවෙදි  නං හානිකර අරමුණක්. පේ‍්‍රක්‍ෂාගාරයක අභියෝගයක් නැතිව චිත‍්‍රපටියක් කරන්න හැදෙන අවකාශය කියන්නෙම මට අනුව අවදානමක්. හානියක්. යම් කිසි ජනතාවක් එක්ක කතා බහක යන චිත‍්‍රපටිකරුවෙක් ගොඩනැගෙන එක ඒකෙන් කැන්සල් වෙනව.

ලංකාවෙ කෙටි චිත‍්‍රපටිවල තියෙන්නෙ දුක්ඛ සත්‍යයම විතරයි. ඇත්තටම ඒක දුක්ඛ අසත්‍යය. මොකක් හරි කාලකණ්ණි සිද්ධියක් පත්තරවල මවන විදිහෙ හුදු දේශපාලනික හෝ භාවාතිෂය විදිහකට ඉතාම දුර්වල චිත‍්‍රපටි භාෂාවක් ඇතුලට ගේනවා. පිරිමි නම් ඒක දේශපාලනික විදිහටත් ගැහැණු නම් ඒක භාවාතිෂය විදිහටත් කරනව. ඒත් මේ අත්දැකීම් අපි දැකලා විඳලා පිළුණු වෙලා ගියපු දේවල්. හැමකෙනෙක්ම හොඳ චිත‍්‍රපටියක් කරන්න කියල මේ අත්දැකීම් වලට යන හේතුව මේ දේවල් ‘සම්භාව්‍ය’ විදිහට ස්ථානගත කරලා, ලේබල් කරල තියෙන එක. මේ අත්දැකීම් සෙකන්ඞ් හෑන්ඞ් මිසක් ඔරිජිනල් නෙමෙයි.

එක කෙටි චිත‍්‍රපටියක් මං දැක්කා තාත්තා ඉස්පිරිතාලෙ මැරුණම ඒ මිනිය බස් එකේ ගමට අරගෙන යන කතාවක්. ඒ චිත‍්‍රපටිකරුවා උනන්දු වෙලා තියෙන්නෙ ප‍්‍රවෘත්තිය ගැන විතරයි. ඒ තාත්තා ගැන හෝ දුව ගැන අපි නොදන්න අලූත් කතාවක් කියන්න චිත‍්‍රපටිකරුවා දන්නෙ නෑ. ඒත් ලංකාවෙ ගොඩක් දෙනා මේ දුර්වලතාව කියන්නෙ නෑ. ඒක ‘මාර’ විදිහට බාර ගන්නව.  ඊට පස්සෙ ඒ වගේ ප‍්‍රවෘත්ති ගොඩක් චිත‍්‍රපටි  විදිහට කෙරෙනව.

සාකච්ඡුාව ඉවර වුණාම කොල්ලෙක් මාත් එක්ක කතා කළා.

‘මේ වගේ චිත‍්‍රපටිම හැදෙන එකට ලෙස්ටර් ලා හඳගමලා එහෙමත් වග කියන්න  ඕන නේද?’ එයා ඇහුව.

‘මේකට ඒ ගොල්ලො වග කියන්න  ඕන නෑ. ලංකාවෙ හොඳ මේන් ස්ට්රීම් එකක් නැති හින්ද ඇත්තට විකල්ප සිනමාකරුවො ලංකාවෙදි ප‍්‍රධාන ධාරාව වෙනව. කවුරුහරි චිත‍්‍රපටියක් කරද්දි  චිත‍්‍රපටිකාරයො කියල දකින්නෙ මේ අයව. ඉතිං හැමෝම ඒ වගේ චිත‍්‍රපටි  කරන්න ගන්නව. ඒක ඒ අයගෙ වැරැුද්දක් නෙමෙයි. මෙහෙ ප‍්‍රධාන ධාරවෙ සිනමාවක් ගැන ඩයලොග් එකක් නැතිකමේ අවුල. හැමෝටම  ඕනෙ සම්භාව්‍ය වෙන්න. ඒකෙන් මේක අභාව්‍ය වෙනව’

මං එන්ටර්ටේන්මන්ට් කියල කියපු කතාව ගොඩක් අය වැරදියට ගත්ත. ‘ඔයගොල්ලො කරපු ‘හව් අයි වොන්ඩර්’ එන්ටර්ටේන්මන්ට් ෆිල්ම් එකක්ද?’ ළහිරු ඇහුව.

මං කතා කරමින් හිටියෙ ප‍්‍රධාන ධාරාවක් නැතිව විකල්ප ධාරාවක් ගොඩනැගෙන එකේ අවුල ගැන. අපේ චිත‍්‍රපටිය ප‍්‍රධාන ධාරව නියෝජනය කරන චිත‍්‍රපටියක් නෙමෙයි. ඒක අපි ‘කල්ට්’ ෆිල්ම් එකක් කියන තැනට කරපු උත්සාහයක්. ඒත් කල්ට් ෆිල්ම් එකකට නිශ්චිත පේ‍්‍රක්‍ෂාගාරයක් තියෙනව. ඒක හුදු දාර්ශනික හෝ හදාරන කණ්ඩායම් වලට සීමිත එකක් නෙමෙයි. ඒක වෙන වැඩක්. ඒත් එතන මං කතා කරමින් හිටපු කතිකාවට ඒක බාහිරයි.

‘හව් අයි වොන්ඩර්’ කියන්නෙ මේ  කතාවට අනුව ෆේලියර් එකක්’

මං කිව්වා. ගොඩක් අය හිනාවුණා. චිත‍්‍රපටියක් ගැන මා සහ මගේ ඉස්සරහ ඉන්න ඔක්කොම අයිති සංවාදයකට වඩා වේදිකාවක් උඩ මාව දෙවියෙක් විදිහට බාර ගන්න හෝ මට තක්කාලි ගහන්න බලන් ඉන්න පිරිසක් ඉස්සරහ මං තනියි කියල මට තේරුණ. ඒ කියන්නෙ මං කරගෙන යන කතාව එතනට වැඩක් නෑ. ඒ අදහස් එතනදි නැවත සිතීමකට අහුවෙන්නෙ නෑ කියන එක.


කොහොම වුණත් මං කියමින් හිටියෙ ඬේවිඞ්  ලින්ච්ට චිත‍්‍රපටි හදන්න බෑ කියල නෙමෙයි. ලින්ච් හදන චිත‍්‍රපටිවල මට එන්ටර්ටේන්මන්ට් (වින්දනය* තියෙනව. හැබැයි ලින්ච් චිත‍්‍රපටි  හදන්නෙ ස්පීල්බර්ග් පවා චිත‍්‍රපටි හදන ඇමෙරිකාවෙ. ලින්ච් ගෙ චිත‍්‍රපටියකට එතනදි තියෙන්නෙ ‘කල්ට්’ වටිනාකමක්. ඒවා සෙකන්ඞ් හෑන්ඞ් ඇත්දැකීම් නෙමෙයි. හැම ඔරිජිනල් අත්දැකීමකම එන්ටර්ටේන්මන්ට් තියෙනව. ඒත් ‘කල්ට්’ එකක් ප‍්‍රධාන ධාරාවක් විදිහට ගන්න එකයි අවුල.

අපේ මේ ෂෝර්ට් ෆිල්ම්  ‘කල්ට්’ කියන තැනකට වත් වැටෙන්නෙ නෑ. ඒවා බොරු. අනුන්ගෙන් කුලියට ගත්ත අත්දැකීම්. රසයක් වෙනුවට පට්ටගහපු මතවාදයන් වෙනුවෙන් හැදෙන පැවැත්මක් නැති දේවල්. ‘කල්ට්’ එකකට පැවැත්මක් තියෙනව. ඒකට ඇත්ත පේ‍්‍රක්‍ෂකයෙක් ඉන්නව. අපේ ෂෝර්ට් ෆිල්ම් වලට ඉන්නෙ ත‍්‍රිකෝණි එකේ එකතු වුණු ‘තමන්ගෙ මට්ටං තංමට්ටං’ වගේ පිරිසක් විතරයි. මේ කතාව ටිකක් සංකීර්ණ අදහසක්. දැනට ලෝකෙ සාර්ථක වෙමින් අලූත් ප‍්‍රවණතාවයක් ගොඩනගමින් ඉන්න දැවැන්ත ෂෝර්ට් ෆිල්ම් ෆෙස්ටිවල් එකක් තමයි සිඞ්නි වල ‘ට්‍රොප් ෆෙස්ට්’. මේක පටන්ගත්තෙ කැෆේ එකකින්. ඒ ෆෙස්ටිවල් එක වෙනුවෙන්ම කෙටි චිත‍්‍රපටි හැදෙනව. ඔවුන් විසින් එක එක අවුරුද්දට තීරණය කරන සංකේතයක් (යතුරක්, අංකයක්, මොන යම් හෝ දෙයක්* ඇසුරු කරමින් චිත‍්‍රපටි හැදෙන්න  ඕන. ඒ චිත‍්‍රපටි ලක්ෂ ගාණක පේ‍්‍රක්‍ෂාගාරයක් එකතු වෙන විශාල පිට්ටනි වල ප‍්‍රදර්ශනය වෙනවා. එකම වෙලාවක රටේ එක එක පලාත් වල, කැෆේ වල, ඉන්ටර්නෙට් එකේ මේ චිත‍්‍රපටි පෙන්නනවා. ඒක වුඞ්ස්ටොක් වගේ සම්ප‍්‍රදායක්.

අපේ කෙටි චිත‍්‍රපටි වලට එහෙම සම්ප‍්‍රදායක් නෑ. ඒ වෙනුවට ඒවා එක එක ඇජෙන්ඩා වලට කොටු වෙනවා. චිත‍්‍රපටියට බාහිර වෙන වෙන කාරණා වෙනුවෙන් එක එක සංස්කෘතික මධ්‍යස්ථාන ඇතුලෙ ඇරෙන්න මේ චිත‍්‍රපටිවලට ඇත්ත පැවැත්මක් නෑ.

(බූඩියි ධනුෂ්කයි කෙටි චිත‍්‍රපටි  ගැන කිව්වෙ මොනවද? ලබන සතියේ)