පහුගිය දවසක වසන්ත මොරගොඩගෙ පළවෙනි වෘත්තාන්ත චිත‍්‍රපටිය ‘මවුස්’ ප‍්‍රදර්ශනය කළා රුසියානු කේන්ද්‍රයෙ. ඒක සුවිශේෂ මාධ්‍ය දර්ශනයක් කියල ඉන්විටේෂන් එකේම ලියල තිබුණ. ඒ චිත‍්‍රපටිය පෙන්නනවට අමතරව ඇන්කර් එකටයි, ඊ සොෆ්ට් එකටයි විශේෂ කතා මගින් තමන්ගේ ප‍්‍රචාරණයට ඉඩ දීලා තිබ්බ හින්ද කියල මං දැනගත්තෙ ගියාට පස්සෙ. ඒක හරිම මෝඩ විදිහෙ ප‍්‍රචාරණ ප‍්‍රයෝගයක්. පේ‍්‍රක්‍ෂාගාරය ඉස්සරහ විහිළුවක් වෙන එකෙන් තමන්ගෙ භාණ්ඩය හරි සේවාව හරි විකුණගන්න පුළුවන් වෙයි කියලා ඒ කොම්පැණි කල්පනා කළේ මොන විදිහෙ ඔලූගෙඩි වලින්ද කියල මං වේදිකාව දිහා බලාගෙන හිතුවා. ඒත් වෙළඳ ප‍්‍රචාරණ කලාවත් එක්ක කාලයක් වැඩ කරන නිසා මං දන්නවා, ලංකාවෙ ඒ විදිහට මොනවා හරි විකුණන අය හිතන් ඉන්නෙ තමන්ගෙ දැන්වීම බලන්න පේ‍්‍රක්‍ෂකයො ආසාවෙන් බලන් ඉන්නවා කියල. අඩු ගානේ මොනවයින් හරි රස කළ කතාවක් කරන්න වත් තරම් ඒ ආයතන වල නියෝජිතයො දක්ෂ වුණේ නෑ. කතා ටික ඔහේ ගියා. අපි හිනාවෙවී හිටියා.
‘පැය එකහමාරක ඇඞ් එකක් බලන්න ඇවිත් වගේ’
කෞෂල්‍යා ප‍්‍රනාන්දු චිත‍්‍රපටියෙ ප‍්‍රධාන චරිතයක් කරන නිසා ටිකක් කතා කරන්න මයික් එක ලැබුණ. ඒත් කෞෂල්‍යට කියන්න යමක් තිබ්බෙ නෑ. ප‍්‍රධාන චරිතය කරන මොරගොඩගෙ පොඩි එකා කවද හරි ‘තාත්තා වගේ’ හොඳ නළුවෙක් වෙයි කියල කෞෂල්‍යා කිව්වෙ බොරුවක්. මොරගොඩ හොඳ නළුවෙක් නෙවෙයි. කටේ බුලත් විටක් නැතුව මොරගොඩට ර`ගපාන්න බෑ. ඒත් පොඩි එකා ලංකාවෙ ළමා නළුවන් අතරෙ මං මෙච්චර කාලෙකට දැකපු නැති විදිහෙ ‘හොඳ’ ර`ගපෑමක් කරනවා. ඒක කොතනින් වත් අනුකරණය කරපු හෝ නිතර අපි දකින තිස්ස ගුණවර්ධනගෙ වේදිකා නාට්‍ය ශෛලියෙ ර`ගපෑමක් නෙමෙයි. ඒ පොඩි එකා සිනමාව කියන මාධ්‍යයට ර`ගපානවා. චිත‍්‍රපටි කැමරාවෙ සංවේදනා ගැන පොඩි එකාට දැනීමක් තියෙනවා.
අනික් අතට කෞෂල්‍යා වැඩි යමක් නොකියන එක ‘ඇත්තක්’. චිත‍්‍රපටිය ඇතුලෙ කිසිම වැඩිහිටි නළු නිළියෙකුට ගැඹුරක්, අභ්‍යාසයක් තියෙන රංගනයකට චරිත ලියැවිලා නෑ. චිත‍්‍රපටිය ඇතුලෙ වැඩිහිටි චරිතවලට පැතිරුණු පදනමක් හෝ භාවයක් නෑ. කොටින් කිව්වොත් කෞෂල්‍යා වගේ අයට චිත‍්‍රපටියෙ කරන්න දෙයක් නෑ. ඒ වෙනුවට පොඩි එකාගෙ අම්මා විදිහට ‘ප‍්‍රවීණ සිනමා නිළි’ කෞෂල්‍යා ගන්න එකෙන් වෙන විදිහක පොඩි සූරාකෑමක් සිද්ද වෙනවා. (ජනප‍්‍රිය නළු නිළි පිරිසක් සහිත චිත‍්‍රපටියක්*. ඒක නරක දෙයක් නෙමෙයි. ඒත් වැඩිහිටි චරිත වල වෙනස් විචිත‍්‍රත්වයන් නිර්මාණය කරන්න මොරගොඩට තිබුණ. එහෙම වුණා නම් චිත‍්‍රපටයෙ වැඩිහිටි චරිත සමස්තයක් විදිහට අරන් එන ඕලාරික බවෙන් (හැමදාම දකින, එක තැන හිරවුණු* ගැලවෙන්න ඉඩ තිබුණ. නමුත් චිත‍්‍රපටියෙ ළමා නළුවන්ට වැඩි රංග අවකාශයක් දෙන එකෙන් මොරගොඩ ලේසියෙන්ම චිත‍්‍රපටිය පැහැදිලි නිශ්චිත වින්දන තලයක් දක්වා අරන් යනවා. බොහොමයක් විචිත‍්‍ර වින්දන අවකාශ නිර්මාණය කරනවා වෙනුවට අධ්‍යක්‍ෂවරයා සරල රේඛීය විදිහට තනි අරමුණක් දිගේ චිත‍්‍රපටිය අරගෙන යනවා.
ඒත් මොරගොඩ චිත‍්‍රපටිය කරන්නෙ ළමයින්ට. ඒ ෂානරය ඇතුලෙන් බැලූවොත් අධ්‍යක්‍ෂවරයා තමන්ගෙ නිර්මාණය කරන්නෙ ඒ ළමයින්ට වැටහෙන වින්දන සීමාව ඇතුලෙ. ඒක අපේ රටේ දුර්ලභ සාධනීය ලකුණක්. මේ කියන කතාව ටිකක් ලිහන්න වෙයි වගේ. ලංකාවෙ ළමා චිත‍්‍රපටි කියල හැදෙන තරමක් හැදෙන්නෙ වැඩිහිටි චිත‍්‍රපටි. ඒවා ළමයින්ව පාවිච්චි කරලා ළමා වැඩිහිටියන් වෙනුවෙන් හදන චිත‍්‍රපටි. ඒවායෙ කතාව සහ චරිත සංකීර්ණයි. මං මොරගොඩට යෝජනා කරන්නෙ විචිත‍්‍ර චරිත අවකාශ මිසක් සංකීර්ණ ඒවා නෙමෙයි. උදාහරණයක් විදිහට තොටවත්ත කරපු හඳයා චිත‍්‍රපටියෙ තියෙන්නෙ ඒ ළමයින්ට ගැලපෙන විචිත‍්‍රත්වය. ඒත් මේ කාලෙ ළමා සිනමාවෙ දැවැන්තයා වෙලා ඉන්න සෝමරත්න දිසානයකගෙ චිත‍්‍රපටි වල තියෙන්නෙ ළමයින්ට සුදුසු නැති සංකීර්ණත්වය. මෑතක අශෝක හඳගම හු`ගක් කල්පනා කරලා කරපු විදු චිත‍්‍රපටිය වුණත් ඒ ළමා වැඩිහිටියන් වෙනුවෙන් කරපු එකක්. මවුස් බලද්දි මට හිතුණෙ විදු ඇතලෙ තටම තටම හඳගමට කියා ගන්න බැරි වෙන දේ මොරගොඩ කොයිතරම් ලේසියෙන් අපූරුවට කියනවද කියල. හඳගම හු`ගක් බරපතල කතා වලින් ආරක්‍ෂා කරන්න හදන, (මට අනුව නම් ඉතාම අපරිණත සිනමාවක් විදූ එක්ක) ‘මවුස්’ සාපේක්‍ෂව ගත්තොත් මට කියන්න වෙන්නෙ, ‘මොරගොඩට තාම ජීවිතයක් තියෙනවා. හඳගමට වේගයෙන් ජීවිතය අහිමි වෙමින් යනවා.’
මොරගොඩ ‘මවුස්’ කරන්නෙ තනිකරම වෙළඳපොල ඇතුලෙ. මාර්කට් එකේ ලෑල්ලක් උඩ තමන්ගෙ නිර්මාණය එලා ගන්න එයා පැකිලෙන්නෙ නෑ. එයා කතාව ලියන්නෙත් ඇන්කර්-ඊ සොෆ්ට් කොම්පැණි වල කිරිපිටි, පරිගණක අලෙවිය වෙනුවෙන්. වේදිකාව උඩදි යාලූවො කියල අඳුන්නලා දීපු ඊශ‍්‍රායල් ජාතිකයන්ට වුණත් මොරගොඩ ජංගියක් අන්දලා තියෙන ගතියක් මට දැණුන. මේ හැම තක්කඩිකමක් ඇතුලෙම වුණත් එයා මේ මොහොතෙ ‘විශිෂ්ට’ චිත‍්‍රපටියක් කරනවා. සල්ලි ගැන හැම කතාවක්ම ඉක්මවාගෙන නැගෙන ජීවිතය පැත්තෙන් පරිණත කෘතියක් මොරගොඩ අතින් නිර්මාණය වෙනවා. ඒක සිනමාවක් විදිහට දකින්න මං ඉක්මන් වෙන්නෙ නෑ. විශාල තිරයක පෙන්නන ටෙලියක් වගේ මිස ‘සිනමාත්මක’ යැයි කියන්න පුළුවන් දේවල් එතන පාවිච්චි වෙන්නෙ නෑ. මොරගොඩ මාධ්‍ය සමාජය ගැන දැනුවත්. ටීවී එකට ඇබ්බැහි වුණු සරල පේ‍්‍රක්‍ෂාගාරයක් මිස නොපවතින ‘සිනමා පේ‍්‍රක්‍ෂාගාරයක්’ ගැන මෝඩ හීනයක් එයාට නෑ. එයා ටීවී එක ඉස්සරහ ඉන්න අයව හෝල් එකට ගේන්න පුළුවන් චිත‍්‍රපටියක් කරනවා. සිවගුරුනාදන් ‘කිං හන්තර්’ කළා වගේම මොරගොඩ ‘මවුස්’ කරන්නෙත් ඉතාම ප‍්‍රායෝගික දැනීමක් ඇතුලෙ. හඳගම නෙගටිව් පුච්චගෙන නොදැන ගිහින් ටෙලියක් වගේ චිත‍්‍රපටියක් කරද්දි මොරගොඩ කලින්ම දැනගෙන ගිහින් කෙලින්ම පැය එකහමාරක ටෙලියක් කරනවා. ඒක දියුණු තීරණයක්.
විදු ගැන පත්තර වලට ලියන තකතීරු විචාරකයො බොරුවට උඩ දදා ලිව්වා. හඳගම ඇත්තටම වැටෙන අමාරුව ගැන කවුරුවත් කිව්වෙ නෑ. විදු ඇතුලෙ තමන්ගෙ දේශපාලනය තියෙනවා කියල හඳගමත් කිව්වෙ ආඩම්බරෙන්. ඒත් විදුගෙන් කියවෙන හඳගමගෙ ළමා දේශපාලනය වෙනුවට ‘මවුස්’ ඉතාම ප‍්‍රායෝගික දේශපාලනයක වැඩ කරනවා. ළමා චිත‍්‍රපටියක් ඇතුලෙන් සමාජ කතිකාවන්ගේ වෙනසක් මොරගොඩ යෝජනා කරනවා. ඒක සියුම් වගේම අභියෝගාත්මක වැඩක්. විශේෂයෙන් වෙළෙන්දො ටිකකගෙ උවමනාවන් එක්ක යන ගමන් මොරගොඩ ඒක කරනවා කියන්නෙම වෙනම විදිහක පුහුණුවක්.
මෙතනදි මං හඳගමට ගහනවා වගේ පටු ත‍්‍රිලකින් සෑහීමට පත් නොවී ‘විවේචනයක’ ගැඹුරකින් මේ දේවල් නැවත විචාරය කරන්නයි කියල මං ඉල්ලනවා. සමහර සම්භාව්‍ය චිත‍්‍රපටියක නැති තරම් සමාජ දේශපාලනික සංදර්භයන් ටීවී කොමර්ෂල් ඇතුලෙ තියෙනවා. විදු ඇතුලෙ මට පේන්නෙ හඳගමගෙ ‘ජීවිතයෙන් තොර දේශපාලන දැනුම’. මවුස් ඇතුලෙ සාර්ථක වෙන්නෙ මොරගොඩගෙ ‘ජීවිතය ගැන දේශපාලන දැනුම’. රැවටෙමින්, රවට්ටමින්, වැටෙමින්, නැගිටිමින්, එක එක වෙළෙන්දන් වෙනුවෙන් කඬේ යමින් ආත්මය අහිමි වීම එක්ක මොරගොඩ දැනකියා ගන්න ජීවිතය හඳගමට තමන්ගේ ‘කන්‍යාභාවය රකින’ දේශපාලනය එක්ක තේරුම් ගන්න ලැබෙන්නෙ නෑ.
මවුස් චිත‍්‍රපටියෙ කතාව තියෙන්නෙ මුඩුක්කුවක දරුවෙක් සහ සල්ලි තියෙන පවුලක දරුවෙක් අතරෙ. ළමා චිත‍්‍රපටියක් කියල මුඩුක්කුවේ ඇත්ත ජීවිත ජීවිත ‘අන්ඳන්න’ මොරගොඩ පෙළඹෙන්නෙ නෑ. ඒ අශිෂ්ටකම, දුක්ඛිතකම එක්කම තමන්ගෙ කතාව කියාගෙන යන්න එයාට පුළුවන් වෙනවා. වි¥ට ගණිකාවකට දාව ඉපදිලාවත් ඇත්ත ජීවිතයේ පය ගහලා ඉන්න බැරි වෙද්දි මවුස් මුඩුක්කුවක කපුටො, කුඩුකාරයො එක්කම තමන්ගේ අරමුණ වෙනුවෙන් යනවා. (විදු මග අරින්න හදන ඇත්ත මවුස් බාර ගන්නවා)
මොරගොඩගෙ චිත‍්‍රපටියෙ වීරයාට දිනන්න උදව් වෙන්නෙ කුඩුකාරයෙක්. කුඩුකාරයෙක් ගැන තියෙන සාම්ප‍්‍රදායික ‘සමාජ කියවීමට’ එහෙම්පිටින්ම ප‍්‍රතිවිරුද්ධ තැනක් මවුස් චිත‍්‍රපටියෙන් ළමයින්ට කියනවා. ඒ වගේම ආණ්ඩුවෙන් වාරණයට, පාලනයට උත්සාහ කරන ඉන්ටර්නෙට් එක දැනුමක්, අනාගතයක් කියන අදහස වෙනුවෙන් මවුස් සටන් කරනවා. මුඩුක්කුවක පහසුකම් අහිමි පීඩිත ජීවිතවලට පවා අන්තර්ජාලයෙන් විවෘත වෙන පළල් අවකාශය ගැන හැ`ගීමක් මවුස් චිත‍්‍රපටිය පුරාම තියෙනවා.
වෙන ළමා චිත‍්‍රපටිවල වගේ මේ මුඩුක්කුවේ ළමයි කොළඹ හතේ විදිහට කතා කරන්නෙ නෑ. ‘මාර යාලූවෙක් නෙ බං ඌ’ බටු ඇට දෙකක් උස නැති බට්ටෙක් බට්ටො අතර කතාවකදි කියන්නෙ ඇ`ගට පතට නොදැනී. මං විදු එක්ක සාපේක්‍ෂව කරගෙන එන විචාරයෙන් කල්පනා කරද්දි මට දැණුනෙ, මොරගොඩ ජීවිතය තියෙන තැන ඉඳගෙන ෆැන්ටසිය ගැන කතා කරනවා. ඒත් හඳගම ජීවිතේ උස්සන් ෆැන්ටසියට අරන් එන්න හදනවා.
මොරගොඩ චිත‍්‍රපටිය හු`ගක් මොඩර්න් ආකෘතියකට ගේන්න හිතාගෙන කරන ආකෘති හරඹය අසාර්ථක වෙනවා. කතාව මේ මොහොතේ තැනක ඉඳගෙන අනිත් කතා වලට කැපි කැපී යන රටාව අපැහැදිලි වගේම වෙහෙසකරයි. තේරුමක් නැති ඒ අතට මේ අතට කැපීම් අධ්‍යක්‍ෂවරයාගේ ආධුනිකබව පෙන්නන තැනක්. මවුස් චිත‍්‍රපටියෙ තේමාව හු`ගක් මොඩර්න්. මුඩුක්කු දරුවන් හා පරිගණක එක්ක මොරගොඩ කියන්න යන්නෙ නූතන කතාවක්. ඒ කතා ආඛ්‍යානය හොලිවුඞ් තැනකට ළ`ගින්ම කරගෙන යන එකත් හරි නූතන උත්සාහයක්. මවුස් චිත‍්‍රපටියෙ ගොඩක් තැන් වලදි මට ‘ස්ලම් ඩෝග් මිලියනයර්’ මතක් වෙන්න ගත්තා.
සංගීතය පැත්තෙන් නම් චිත‍්‍රපටියට ඕන කරන නූතනත්වය කොහෙත්ම අරන් එන්නෙ නෑ. කතාවෙ හැ`ගීමට එහෙම්පිටින්ම නොගැලපෙන තැනක සංගීතය හැසිරෙන එකෙන් චිත‍්‍රපටිය දුර්වල කරනවා. ඒත් මේ හැම දුර්වලතාවයක් එක්කමත් මවුස් මං ලංකාවෙ දැකපු හොඳම ළමා චිත‍්‍රපටි අතලොස්සෙන් එකක් වෙන්නෙ ජීවිතය පැත්තෙනුත් සිනමාව පැත්තෙනුත් කෘතිය පෙන්නන අවංකකම නිසාමයි. ළමයින්ගෙ තැනට ඇවිත් ළමයින්ගෙ ඔලූ ඇතුළට වැඩිහිටියන් විසින් ඔබ්බන ලද සාම්ප‍්‍රදායික ආකල්ප වෙනුවට පුළුල් නූතන ආකල්පමය වෙනසක් චිත‍්‍රපටියෙන් යෝජනා කරන්නෙ පවතින රාජ්‍ය මතවාදයටත් අභියෝගයක් කරමිනුයි. ඇන්කර්, ඊ සොෆ්ට් ඇඞ් එකක් ඇතුලෙ මොරගොඩ තමන්ගෙ ඇත්ත කතාවක් කියනවා. මට අනුව නම් පැති ගණනාවකින්ම ඒක අතිශය දේශපාලනික වැඩක්.
චිත‍්‍රපටිය ඇතුලෙත් මුඩුක්කවට ඇවිත් ඇන්කර් විකුණනවා. ඒ තරමට කෘතිය භක්ෂණය කරන වෙළඳාම ගැන පේ‍්‍රුක්‍ෂකයන්ට එන්නෙ පිළිකුලක්. ඒක කොහෙත්ම ඇන්කර් වලට සුබවාදී ආකර්ශනයක් නෙමෙයි. චිත‍්‍රපටිය මුදා හරින්නට කලින් මේ බලහත්කාරී විදිහට නිර්මාණය කෙළෙසන ප‍්‍රචාරණ ඉවත් කර ගන්නවා නම් ඒක වාණිජමය අතිනුත් අදාල සමාගම් වලට හොඳක් වේවි. නැත්නම් චිත‍්‍රපටියක් කරන්න උදව් වීමේ ‘හොඳකම’ වෙනුවට පේ‍්‍රක්‍ෂකයන් ඇන්කර් ගැන අරන් යන නම ගොඩක් අවාසිදායක එකක වේවි. චිත‍්‍රපටිය පෙන්නන තැන්වල දරුවන්ට නොමිලේ ඇන්කර් වීදුරුවක් දීම වගේ පේ‍්‍ර්ක්‍ෂකයාගේ පැත්තෙන් දැනෙන තැනකින් තමන්ගේ වාණිජ අරමුණු සඳහා උත්සාහ කිරීම වෙනුවට මේ වගේ තමන්ටම කෙළවෙන තැනකින් ට‍්‍රයි කරන එක සිද්ද වෙන්නෙත් අන්තර්ජාතික වුණත් මේ සමාගම් දරන ‘ලාංකීය’ ගුණය හින්ද කියල මට හිතුණ.
මොරගොඩගේ වැඬේට කරූ- රවී, අනුර කුමාර වගේ විපක්ෂයේ කට්ටිය විතරක් ඇවිත් හිටියා. සමබර කරන්න ආණ්ඩුවේ අය නොහිටපු එකත් මං දැක්ක විශේෂයක් (ආරාධනා කරලා ආවෙ නැද්ද දන්නෙ නෑ) ඒ මොනවා වුණත් ළමා චිත‍්‍රපටකරුවෙක් විදිහට මොරගොඩ අතිශය සාර්ථකයි. මේ දවස්වල මුලූ රටම බැහැගන කරන විදිහට ළමා මනස් වල ‘අතීතවාදී’ ආකල්ප වපුරන්න ලේසියෙන්ම පුළුවන්කම තියෙද්දි අනාගතවාදී ආකල්පමය වෙනසක් වෙනුවෙන් අමාරු උත්සාහයක් ගැනීම නිසාම චිත‍්‍රපටිය ඉවර වෙද්දි මොරගොඩ ගැන මට දැණුනෙ ගෞරවයක්.
-චින්තන ධර්මදාස
No comments:
Post a Comment